1
STRATEGIYA VA STRATEGIK BOSHQARISH: ILMIY YONDASHUVLAR
VA XUSUSIYATLAR
Dedajanov Baxtiyor Nabijanovich
Namangan muhandislik-texnologiya instituti
“Menejment” kafedrasi dotsenti,
i.f.n.
Dedajanova Xilola Baxtiyor qizi
Namangan muhandislik-texnologiya instituti 1b-22 guruh talabasi
Annotatsiya:
Maqolada bugungi o’zgaruvchan sharoitda strategiyalarni
ishlab chiqish mohiyati, strategiya atamasini yoriti
shga bo’lgan ilmiy
yondashuvlar va
strategiyaning xususiyatlari yoritib o’tilgan. Shuningdek
strategiyalarni shakllantirishdagi ayrim muammolar ko’rsatib o’tilgan. Mavzu
doirasida xulosalar berilib, mavjud muammolarni bartaraf etish maqsadida
tavsiyalar ishlab chiqilgan.
Kalit so’zlar:
strategik menejment, strateglar,
rahbarlik san’ati, ish
yuritishning bosh rejasi, yalpi strategiyalar, “uzoq muddatli chora-tadbirlar”
Kirish
Global miqyosda kuzatilayotgan inqirozli holatlar qat’iy raqobatdoshlikni
shakllantirish muammosini dolzarbligini oshib borishi, tashqi muhitni
o’zgaruvchanligi muhitida strategiyalarni ilmiy-uslubiy jihatdan yetarli
darajada ishlab chiqilmayotganligini ko’rsatadi.
Strategik boshqarish
muammosi amaliy nuqtai-nazardan samarali, raqobatbardosh boshqaruv
strategiyalarni shakllanmaganligi va rivojlanmaganligidan dalolat beradi.
Ushbu masalalarning yechimini topish uchun muammolarni tanqidiy ko’z bilan
o’rganish lozimdir. Bu boshqaruvning barcha elementlariga, birinchi navbatda
tadbirkorlik s
ub’ektlarini boshqarishning strategik jihatlariga ta’luqli
hisoblanadi. Boshqaruvning bu yo’nalishi “boshqaruvning barcha zanjirining
zaif yeri” hisoblanib, boshqa sohalardagi menejerlarni
erishgan samarali
natijalarini qisman yo’qqa chiqaradi. Bu boshqaruvda samarali strategiyalarni
shakllantirishni va rivojlantirishni dolzarbligini ko’rsatadi. Shuningdek,
strategik
javobgarlikning
taqsimlanish
tamoyili,
kompaniyalarni
markazlashtirmaslik
va
ichki
tadbirkorlikni
rivojlantirish
strategik
boshqaruvning ochiq modeli mazmunini tashkil etadi.
Tadbirkorlikda boshqaruv kontseptsiyasi sifatida boshqaruv strategiyasi
korxona va firmalarning umumiy tizim bilan yaxlit holatda deb qarash va
o’rganishga yondashadi. Shu o’rinda strategiya - nima uchun ba’zi korxonalar
muvaffaqiyatga erishyapti-
yu, ba’zi
birlari inqirozga yuz tutmoqda, nima
uchun firmalar bozordagi pozitsiyalari va ulushlarini qayta taqsimlab, doimiy
o’zgartirib turmoqda degan savollarni tushuntirib beradi.
2
Tadbirkorlik faoliyatida menejment strategiyasini shakllantirish
– bu
raqobatda g’olib bo’lish uchun uzoq muddatli strategiyani shakllantirishga
qaratilgan tanlov bo’lib, strategiyani joriy ishlab chiqarish va iqtisodiy rejalarga
aylantirish uchun boshqaruv vositalarini samarali qo’llashdagi tadbirkorlik
boshqaruvining eng zamonaviy modifikatsiyasidir.
Shu o’rinda
mamlakatimiz, qolaversa viloyatimizda iqtisodiyot
tarmoqlarida raqobatlashish, uzoq muddatli strategiyani shakllantirish
maqsadida hududlarni ijtimoiy-iqtisodiy
rivojlanishi, tadbirkorlik faoliyatini
samarali boshqarish bo’yicha qator me’yoriy hujjatlar qabul qilinmoqda.
Bunda qulay tarmoqlar va hududlar kesimida investitsiyalarni jalb etish va
loyihalarni amalga oshirishning strategik masalalarini o’rganish, investitsiya
faoliyatining
istiqbol
li tarmoqlari va yo’nalishlarini aniqlash, tadbirkorlar
loyihalarini
moliyalashtirishda
nobank
kredit
tashkilotlari
faoliyatini
rivojlantirish orqali kichik tadbirkorlik sub’ektlarini moliyalashtirishni
kengaytirish, ishbilarmonlik muhitini yaxshilash
va Jahon bankining
“Ishbilarmonlik
darajasi”
va
Jahon
iqtisodiy
forumining
global
raqobatbardoshlik reytinglarida davlat o’rnini ko’tarish va boshqa shu kabi
strategiyalarni amalga oshirish ko’zda tutilgan.
