23
hosil qilayotgan silindr geometrik o‘qiga mos keladi. Bir vaqtning
o‘zida bir necha ip birgalikda qo‘shib
pishitilgan iplarning
ko‘ndalang kesimi barcha ip tarkibidagi yakka iplar pishitishga
nisbatan bir xil masofada joylashgan bo‘ladi.
a
b
v g
d e
3-rasm. Kalava ip ko‘ndalang kesimida tarkib topgan iplar joylashuvi.
Tarkibida oltita va undan ortiq iplar pishitilganda ip
konstruksiyasi kovak yoki bo‘sh bo‘ladi,
yoki iplardan biri
o‘zak ip bo‘ladi (1-rasm,
d). O‘zak ip pishitish vaqtida boshqa
chirmashuvchi iplarga nisbatan
kamroq tortiladi va boshqa
tarangroq tortilgan ip uni markaziy holatdan chetga chiqarib
yuboradi. Pishitilgan ip strukturasi
buzilishi kuzatiladi va bu
davriy holatda qaytariladi. Beshtadan ortiq ip pishitilganda
kuzatiladigan bu kamchilik sabab o‘ltita va undan ortiq bo‘lgan
iplar ikkinchi marta qaytadan pishitiladi.
Bir pishitish bosqichida tayyorlab chiqarilgan iplar
sodda
tuzilishli iplar; ikkita va undan
ortiq pishitish bosqichida
tayyorlangan iplar esa
murakkab tuzilishli iplar deyiladi. Masalan,
oltita ipdan tarkib topgan tikuv
iplarini ishlab chiqarishda
avval uchta ip birlashtirib pishitiladi, keyin iplar o‘zaro (3x2)
birlashtiriladi va yangidan pishitiladi. Sodda
tuzilishli iplar
o‘ramlari bir yo‘nalishga ega bo‘ladi.
Uzilish kuchi yuqori, pishiq va bir tekisda
ip olish uchun iplar
nam holatda pishitiladi va bu jarayon
namlab pishitish jarayoni
deb ataladi.
