|
Tabiiy Geografik qobiqning asosiy xususiyatlari
|
| bet | 79/171 | | Sana | 14.05.2024 | | Hajmi | 1,66 Mb. | | #231734 |
Bog'liq attaestatsiya javoblari2- davlat tipologiyasi
Davlat tipologiyasi – davlatning mohiyatan oʻziga xos xususiyatlarini ajratish yoki biror tipga mansubligini belgilashda foydalaniladigan ta’limot,bilimlar tizimidir. Davlat tipologiyasida davlatlarni muayyan mezonlar asosida turlarga ajratish, tasniflash amalga oshiriladi. Huquqshunoslik fanidadavlat tipologiyasini oʻrganishda ikki xil yondashuvni, ya’ni formatsiyaviy(tarixiy materialistik) va sivilizatsiyaviy (ma’rifiy) yondashuvni koʻrsatishmumkin.An’anaga koʻra, quldorlik davlati tarixdagi birinchi davlat tipi hisoblanadi. Ushbu davlat tipining paydo boʻlishi eramizgacha boʻlgan IV-III asrlarga toʻgʻri keladi. Bunday davlatlar Qadimgi Misr, Qadimgi Bobil, Qadimgi Xitoy Qadimgi Hindiston va ikki daryo oraligʻida paydo boʻlgan. Quldorlik davlati tizimi Qadimgi Gretsiya va Qadimgi Rim davlatlarida eng toʻliq tarzda rivojlangan.
Formatsiyaviy yondashuv bir tipdagi davlatning boshqasiga faqat sotsialinqilob orqali oʻtishini tan oladi. Ushbu tipdagi davlatlarda hokimiyat hukmron sinfning manfaati uchun xizmat qiladi. Ya’ni, davlatning ijtimoiy vazifasisinfiy manfaatlarni amalga oshirishdan iborat boʻladi. Masalan, quldorlik davlati – quldorlarning, feodal davlat – yirik yer egalarining irodasini ifodalaydi. Shunday qilib, davlat va huquqqa formatsiyaviy yondashuv aniq ifodalangansinfiy xususiyat kasb etadi. Bunda ishlab chiqarish munosabatlari tipiga koʻraquldorlik, feodal, kapitalistik va sotsialistik davlat turlarini ajratib koʻrsatishmumkin.
Birinchi davlat tipiAn’anaga koʻra, quldorlik davlati tarixdagi birinchi davlat tipi hisoblanadi. Ushbu davlat tipining paydo boʻlishi eramizgacha boʻlgan IV-III asrlargatoʻgʻri keladi. Bunday davlatlar Qadimgi Misr, Qadimgi Bobil, Qadimgi Xitoy,Qadimgi Hindiston va ikki daryo oraligʻida paydo boʻlgan. Quldorlik davlatitizimi Qadimgi Gretsiya va Qadimgi Rim antik davlatlarida eng toʻliq tarzda rivojlangan.
Quldorlik tipidagi davlatning feodal davlati bilan almashishiEkspluatatsiya shaklining oʻzgarishi quldorlik tipidagi davlatning feodaldavlati bilan almashishiga olib keldi. Yevropada uning paydo boʻlishi yangieraning V–XI asrlariga toʻgʻri keladi. Feodal jamiyatning asosini feodallarningyerga boʻlgan xususiy mulkchiligi tashkil etar edi, feodal davlat esa feodallar sinfining diktaturasi sifatida maydonga chiqadi.
|
| |
