Tahlilning instrumental usullarining afzalliklari va kamchiliklari

Download 4,55 Mb. Pdf ko'rish
bet	15/101
Sana	08.01.2024
Hajmi	4,55 Mb.
	#132176

1 ... 11 12 13 14 15 16 17 18 ... 101

Bog'liq
ber burger formulasi

Kamchiliklari

1.7 Tahlilning instrumental usullarining afzalliklari va kamchiliklari

Ushbu uslublarning afzalliklari:
1.
avtomatlashtirish imkoniyatining borligi;
2.
aniqlanish chegarasining yuqoriligi (1 – 10
-9
mkg) va aniqlanishi mumkin
bo’lgan kontsentratsiyaning juda pastligi (10
-12
g/ml);
3. yuqori darajadagi sezuvchanlik. An’anaviy uslublarda yuqori aniqlikka ega
bo’lishiga qaramasdan, katta miqdordagi asosiy moddalarning “soyasida”
boshqa ba’zi bir moddalarning aralashmalari va izli miqdorini aniqlashga
sezuvchanligi etishmas edi. TIUning sezuvchanligi esa 10
-5
– 10
-6
%, ba’zi
hollarda esa hatto 10
-12
%ni tashkil etishi mumkin.
4.
Yuqori sezgirlik – fizik parametr (ordinata o’qi) kontsentratsiyaga (abstsissa
o’qi) bog’liqligi graduirovkasi egri chizig’ining nishablik burchagi tangensi
kattaligidir. Burchak tangensi qanchalik katta bo’lsa, uslub shunchalik
sezuvchan bo’ladi, ya’ni fizik xossalarni bir xil o’zgaruvchanligiga erishish
uchun ajraladigan moddaning kontsentratsiyasi yoki miqdorini kamroq
o’zgarishi talab etiladi;
5.
Yuqori selektivlik;
6.
TIUning muhim afzalligi ekspressligi – ya’ni tahlilning tez amalga oshirilishi
va natijalarning qisqa muddatda olinishi bo’lib, vaqtning tejalishi va ortiqcha
mehnatni talab etmasligidan tashqari, ko’pincha katta iqtisodiy samara ham
beradi. Bundan tashqari, ko’pgina uskunalar tahlilning o’tkazilish jarayonini
yoki uning ba’zi bir bosqichlarini avtomatlashtirish, butun texnologik tsiklni
nazorat qilish imkonini beradi.
Kamchiliklari:
1.
Tahlil natijalarini qayta tekshirish imkonining an’anaviy uslublarga nisbatan
yomonligi;
2.
Xatolik darajasi ± 5 % (an’anaviy uslubda: 0,1 – 0,5 %);

3.
uskunalarning murakkabligi va narxining yuqoriligi.
TIUning asosiy kamchiligi etalonlarga, standartlashtirilgan namunalarga,
standartli aralashmalarga va darajalangan graduirovka grafiklariga bo’lgan
talabdir. Biroq, ta’kidlash joizki, zamonaviy tahliliy uskunasozlik “soyasida”
an’anaviy kimyoviy uslublar, yuqori darajadagi aniqligi, ishonchliligi va
ochiqligi bilan o’z ahamiyatini yo’qotmadi. Ular tahlilning yuqori darajadagi
aniqligi kerak bo’lganda va vaqt chegaralanmaganida, tengsiz hisoblanadi.
Bundan tashqari TIU uchun etalonlar an’anaviy kimyoviy uslublar yordamida
tayyorlanadi. Arbitraj sudlarda ham kimyoviy uslublarda olingan yuqori
darajadagi aniqlik afzalroq bo’lib hisoblanadi.

Download 4,55 Mb.

1 ... 11 12 13 14 15 16 17 18 ... 101

Download 4,55 Mb.

Pdf ko'rish