7.1-jadvalning davomi
Omborxona xarajatlari
16,9
15,6
Qadoqlash
11,9
12,5
Buyurmalami qayta ishlash
5,5
5,2
Boshqaruv xarajatlari
11,0
12,5
Mahsulotni sotish jarayonlarini amalga oshirish bilan bogMiq
boMgan xarajatlar. Mahsulotni sotish bilan bogMiq xarajatlar
guruhiga xarajatlaming quyidagi turlari kiradi:
• mahsulotni iste’molchigacha
yetkazib berish xarajatlari;
• yuklash-tushirish ishlariga ketadigan
xarajatlar;
• tovaming yoMdagi harakati bilan bogMiq xarajatlar;
• yuklami sug‘urtalash bilan bog‘liq xarajatlar;
• savdo-sotiq tashkilotlarida zaxiralarni shakllantirish va saq
lashga ketadigan xarajatlar;
• defitsit natijasidagi yo'qotishlar;
• transport-ekspeditorlik funksiyalari bilan bog‘liq xarajatlar;
•
boshqaruv xarajatlari, yuk toMovlari va boshqa turdagi
yo‘qotishlar.
7.5. Zaxiralarni aniqlash usullari va
optimallashtirish
Logistik funksiyalami amalga oshirishda
vujudga keladigan
umumiy xarajatlar turkumida o ‘ziga xos aniqlanish ketma-ketligiga
ega boMgan bir qator zaxiralar mavjud.
Yuklami tashishga ketadigan xarajatlar.
Tashish ishlari bilan
bogMiq boMgan sarf-xarajatlar, korxona
yoki transport kompa-
niyalarining transport boMinmalariga ketadigan ekspluatatsion xara
jatlar sifatida ko‘rib chiqiladi.
Bu xarajatlar tarkibiga quyidagilar kiradi:
• ishlami bajarish bilan band boMgan ishchilaming ish haqi;
• ish haqiga qo‘shimchalar;
• bino, inshoat, uskunalarning amortizatsiya xarajatlari;
• bino, inshoat, uskunalarning ta’minoti bo‘yicha xarajatlar;
125
• energiya
va yoqilgl xarajatlari;
• yordamchi materiallarga ketadigan xarajatlar;
• uskunalarni ishlatish bilan bogliq xarajatlar;
• ustama xarajatlar.
Agar korxona m ahsulotlarini
tashishda tashqi transport
tashkilotlaridan foydalansa, tashishga ketadigan xarajatlar transport
tariflari ko'rinishini oladi.
Zaxiralarni tashkil etish bilan bogliq xarajatlar korxonaning
buyurtm alarni bajarish va m ateriallam i saqlashga ketadigan
xarajtlari sifatida koiiladi. Ular boshqa xarajatlar bilan bir qatorda
o‘zining tarkibiga vositalarni qayta mobillashtirish natijasidagi
yo‘qotishlar va «defitsit yo‘qotish»larini oladi.
