taqribiy hisob usullari yordamida topish talab qilinadi.
Skanerlash usuli. Berilgan f(x)=0 tenglamaning [a,b] kesmadagi ildizi
ajratilgan uzunlikdagi kesmalarga bo‘linadi va
bo‘lsin. [a,b] kesma berilgan
yetarlicha kichik hosil bo‘lgan kesmalarning oxirlarida y=f(x) funksiyaning
qiymatlari hisoblanadi. Bu qiymatlarni tahlil qilish bilan qaysi oraliqda funksiya o‘z
ishorasini almashtirayotganligini (yoki qiymati aniq nolga teng ekanligini (bu juda
kamdan kam holda kuzatiladi)) aniqlash mumkin. Usulning samaradorligini oshirish
maqsadida aniqlashtirishni bir necha bosqichda bajarish ham mumkin. Dastlabki
bosqichda [a,b] kesma qiymatlarida bo‘laklarga bo‘linadi, ya’ni qo‘pol yechim
topiladi. Keyingi bosqichda esa shu topilgan oxirgi kesma bo‘lagi yana bo‘laklarga
bo‘linadi va yanada aniqroq yechimga erishiladi. Bu jarayon bir necha marotaba
takrorlanishi ham mumkin. Bu bilan kamroq qadamlar bilan berilgan xatolikdagi
yechimga erishish mumkin.
Xulosa sifatida shuni aytish mumkinki, talabalarga turli xil matematik usullar
o‘rgatilib shu bilan bir qatorda ularga o‘rgangan usullarini yoritib berishi ham
so‘raladi. Taqribiy usulning o‘ziga xosligi, metodikalarning mavjudligi bilan ajralib
turadi. Talabalar o‘zlari o‘rgangan usullarni albatta sinab uni qayta qayta hisoblab
ko‘rishadi. Bu ularning bilimi mustahkam bo‘lishiga, misollarning aniq yechimi
topilishiga sabab bo‘ladi desak adashmaymiz.
Foydalanilgan adabiyotlar:
1.
Абду амидов А.У., Худойназаров С. Ҳисоб аш усу аридан
ама иёт ва аборатория машғу от ари. – Тошкент: Ўқитувчи, 1995. – 240 б. 4.
2.
А ексеев Е.Р., Чеснокова О.В. Решение задач вычис ите ьной
математики в пакета Mathcad, Mathlab, Maple (Самоучите ь). – М.: НТ Пресс,
2006. – 496 с.
3.
Амосов А. А., Дубинский Ю. А., Копченова Н. В. Вычис ите ьные
методы. - М.: Издате ьский дом МЭИ, 2008. - 672 с.
4.
Ба ва ов Н. С., Жидков Н. П., Кобе ьков Г. М. Чис енные методы.
– М.: Изд-во Бином. Лаборатория знаний, 2011. – 640 с.
|
