160
§
4.2. Internet tarmog’ining tuzilishi
4.2.1. Internet tushunchasi va tarkibi
INTERNET
(ingl. International – xalqaro, net – tarmoq, work - ish)
– tarkibiy tarmoq yoki quyidagi fizik tarmoqlar asosida quriladigan
xalqaro tarmoqdir:
- lokal - Local Area Networks (LAN) – katta boʻlmagan
hududlardagi (radiusi 1-2 km dan ortiq boʻlmagan) kompyuter
tarmoqlari;
- global - Wide Area Networks (WAN) –
turli shahar va
mamlakatlarda joylashgan, territorial taqsimlangan kompyuterlarni
birlashtiruvchi tarmoq;
- hududiy (yoki megapolislar tarmogʻi)
- Metropolitan Area
Networks (MAN) – yirik shaharlar- megapolislar hududlariga xizmat
koʻrsatish moʻljallangan tarmoqlar.
Tarkibiy tarmoqqa kiruvchi tarmoqlar, quyi tarmoqlar (subnet),
tashkil etuvchi tarmoqlar yoki oddiygina tarmoqlar deb ataladi. Tarkibiy
tarmoqning
komponentlari ham lokal, ham global tarmoqlar boʻlishi
mumkin. Bitta quyi tarmoq doirasida barcha uzellar, ular uchun yagona
boʻlgan texnologiyadan foydalanib oʻzaro xarakatda boʻlishadi.[19]
Asosiy tushunchalar va taʻriflar
Internet – yer sharining turli burchaklaridagi millionlab hisoblash
qurilmalarini yagona butunlikka bogʻlovchi, butun dunyo kompyuter
tarmogʻi boʻlib, quyidagi asosiy vositalardan tashkil topadi: (4.2.1-
rasm.)
- stol ustida
turadigan shaxsiy kompyuterlar, serverlar, PDA,
televizorlar, mobil kompyuterlar – host tizimlar yoki oxirgi tizimlar;
-
Ishchi stansiya
– kompyuter tarmogʻining abonenti bevosita
ishlaydigan kompyuter;
-
Server
– bu kompyuter tarmogʻining umumiy masalalarini
bajaruvchi va ishchi stansiyalarga
xizmatlarni taqdim etuvchi
kompyuter.
Host
– bu IP-manzilga ega, Internet tarmogʻiga ulanadigan
universal nuqtadir. Bu kompyuter boʻlib, u ilovalarni bajaradi va TCP/IP
protokolini
qoʻllab-quvvatlovchi,
bitta
yoki
bir
nechta
foydalanuvchilarga ega boʻladi. Host kommunikatsiya tarmogʻining
oxirgi nuqtasi sifatida ishlaydi.
