12
8 Energiya zaxirasi
9 Uch-o'lchamli chop etish
10
Materialshunoslik
11 Neft va gazni qazib
chiqarishning yangi
metodlari
12 Qayta tiklanuvchi
energiya
manbaalari
2-jadval.
O`zbekiston Respublikasining yalpi ichki mahsuloti hajmi.
(mlrd.so‘m hisobida)
Ko’rsatkichlar
1990y.
2000y.
2010y.
2020y.
2021y
2010-2021
yillarda
o’zgarish,
%da
Yalpi ichki
mahsulot
27106
3 255,60 78 936,60
602 193,00 734 587,70 7,3 marta
Sanoat
17,6
462,4
12 997,30
153 187,90 189 606,80 11,7marta
Qishloq,o`rmon
va baliqchilik
xo`jaligi
33,4
978,5
21 251,30
151 279,60 183 518,50
7,1 marta
Xizmatlar
9161,8
1 210,90 31 463,80
194 363,50 262 496,30
6,2 marta
qurilish
5,8
196,2
3 760,50
37 548,50
45 802,10
10 marta
boshqa xizmat
tarmoqlari
22 ,2
608,7
18 143,30
139 348,40 166 067,50
7,7 marta
Manba: O‘zbekiston Respublikasi Davlat statistika qo‘mitasi
2021-yilda Respublika yalpi ichki mahsulot hajmi joriy narxlarda 734
587,7 mlrd. so‘mni tashkil etdi va 2020- yilga nisbatan 7,4 % ga o‘sdi. YAIM
deflyator indeksi 2021- yildagi narxlariga nisbatan 113,6 % ni tashkil etdi.
13
3-rasm O`zbekiston Respublikasining yalpi ichki mahsuloti hajmining o’sish
sur’ati (mlrd. so‘m hisobida)
Respublika yalpi ichki mahsuloti o’sish sur’ati va hajmi 2020 yilda 602
193,00 mlrd. so’mni tashkil etib, 2010 yilga nisbatan 78 936,6 mlrd. so’mga (7,3
marta) oshganligini ko’rish mumkin.
O'zbekiston iqtisodiyotining hozirgi tarkibiy tuzilishi ikki omilni natijasida
zaruriy o'zgarishlarning mohiyatini belgilaydi:
yangi yuqori texnologiyali
tarmoqlarni yaratish va yangi texnologiyalar asosida an'anaviy tarmoqlarni
modernizatsiya qilish, sifat o'zgarishlari bilan birga ilmiy, texnologik, iqtisodiy,
ijtimoiy va institutsional sohalarda islohotlarni amalga oshirish. Shu o'rinda
ta'kidlash lozimki, davlat sanoat siyosatining asosiy vazifasi sifatida samarali
institutsional tuzilmani shakllantirishdir.
14
4-rasm . O`zbekiston Respublikasining yalpi ichki mahsuloti (foizda)
O'zbekiston Respublikasini rivojlantirishning beshta ustuvor yo'nalishi
bo'yicha Harakatlar strategiyasida amalga oshirishga
oid davlat dasturida
tarkibiy o'zgartirishlarni chuqurlashtirish, milliy iqtisodiyotning yetakchi
tarmoqlarini modernizatsiya va diversifikatsiya
qilish hisobiga, uning
raqobatbardoshligini oshirishni nazarda tutuvchi tarmoq dasturlari amalga
oshirildi. Natijada 2017 yilda ishlab chiqaradigan
sanoat tarkibida yuqori
texnologiyali tarmog'ning ulushi 1,9
%ni, o'rta-yuqori texnologiyali 21,7%ni, o'rta-quyi texnologiyali 27,0 %ni va
quyi texnologiyali 49,4% ni tashkil etdi.
Oʼzbekiston iqtisodiyotining tarkibiy tuzilmaviy tuzilishining dinamik
xususiyatlarini tahlil qilish quyidagi xulosalarni chiqarishga imkon beradi:
1.
Oʼzbekiston iqtisodiyotining hozirgi tarkibiy tuzilmaviy tuzilishi ikki
asosiy omilga bogʼliq: markazlashgan rejali iqtisodiyot
davrida shakllangan
deformatsiyalangan
iqtisodiyot
tarkibiy
tuzilmasi
va
Oʼzbekiston
iqtisodiyotining bozor transformatsiyasidagi nomunatosibliklar.
2.
2005–2021 yillardagi iqtisodiy oʼsishning jadal surʼatlarida namoyon
boʼlgan tarkibiy oʼzgarishlarga xom-ashyo,
energiya, qora va rangli metallar
bozorida qulay konʼyunktura va yaxshi investitsion muhit natijasida, toʼgʼridan-