Iqtisodiy o‘sishda ijtimoiy-iqtisodiy modellar




Download 1,1 Mb.
Pdf ko'rish
bet6/14
Sana24.05.2024
Hajmi1,1 Mb.
#252890
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   14
Bog'liq
sherzod

2.Iqtisodiy o‘sishda ijtimoiy-iqtisodiy modellar 
Iqtisodiy o‘sishda shunday omillar ham borki, ularning iqtisodiy o‘sishga 
ta’sirini aniqlash qiyindir. Masalan, AQSH ning boy tabiiy zaxiralari davlatning 
iqtisodiy o‘sishga katta hissa qo‘shgan. AQSHda mo‘l hosil yetishtirish uchun 
tabiiy sharoitlar, energetik zaxiralar, mineral va boshqa resurslar ko‘p. Ushbu 
zaxiralami hajmi jihatdan AQSHga faqatgina Rossiya yoki Kanadani tenglashtirish 
mumkin. Lekin tabiiy resurslaming o‘zigina iqtisodiy o‘sishni ta’minlab 
berolmaydi. Tabiiy resurslari kam boigan davlatlarda ham iqtisodiy o‘sish tez 
sur’atlarda boiishi mumkin. Masalan Yaponiya cheklangan resurslarga ega boiib
ikkinchi jahon urushidan keyin tez sur’atlarda rivojlandi. Bundan tashqari shunday 
2
Касяненко Т.Г. Инвестиции. -М.: Эксмо,2009.-С. 59. 


11 
omillar ham borki ularni baholashning umuman iloji yo‘q, masalan AQSHning 
iqtisodiy o‘sishiga davlatdagi umumiy ijtimoiy, madaniy va siyosiy muhit ham 
munosib o‘rin egal lagan.
AQSHda boshqa davlatlarga nisbatan ijtimoiy, ma’naviy cheklashlar deyarli 
yo‘q, rivojlanish uchun barcha sharoitlar yaratilgan. Amerikaliklar orasida 
biznesmen, novator, kashfiyotchilar katta hurmatga ega. Amerikaliklar orasida 
tadbirkorlik mehnat va tavakkalchilik munosabati o‘zgacha. Amerikadagi bozor 
iqtisodiyoti tizimi iqtisodiy o‘sishga olib keluvchi har qanday harakatni 
rag‘batlantiradi. AQSH 231 iqtisodiyoti barqaror siyosiy tizimga asoslanadi
bundan tashqari demokratik qat’iy, xususiy mulk huquqi va boshqalar davlat 
tomonidan himoya qilinadi. Kuzatishlar shuni ko‘rsatdiki, erkinliklar ko‘proq 
davlatda o‘sish rivojlanishi yuqoriroq bo‘ladi. Ushbu barcha omillar birgalikda 
AQSHda iqtisodiy o‘sish uchun zamin yaratmoqda. Iqtisodiy o‘sishga eng katta 
salbiy ta’sir AQSHda 1930-yillardagi Buyuk depressiya davrida boigan 1929—33-
yillar oralig‘ida AQSHda YAIM 823 mlrd. dollardan 587 mlrd. doll, tushgan va 
1929-yil ko‘rsatkichiga qaytgan. 1980-1982-yillardagi iqtisodiy tushkunlik 
AQSHda 600 mlrd dol. mahsulot va daromadni yo‘qotishga olib keldi. 

Download 1,1 Mb.
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   14




Download 1,1 Mb.
Pdf ko'rish

Bosh sahifa
Aloqalar

    Bosh sahifa



Iqtisodiy o‘sishda ijtimoiy-iqtisodiy modellar

Download 1,1 Mb.
Pdf ko'rish