DARSNING TEXNOLOGIK XARITASI

1. 
   Tashkiliy qism:
   

1. 
   Salomlashish
   
2. 
   Davomatni aniqlash
   
3. 
   Darsga tayyorgarlik ko‘rish
   
4. 
   O‘quvchilar diqqatini darsga qaratish.
   

2. 
   Uyga vazifani so‘rash:
   

1. 
   Savol – javob o‘tkazish
   
2. 
   Topshiriqlarni tekshirish
   

3. 
   Yangi mavzu bayoni:
   

Tikuvchilik korxonalarida istalgan turdagi modelni yaratishda texnologik hujjatlarning yagona tizimi ishlab chiqilgan. Bu tizimga asosan texnologik jarayonda foydalaniladigan har qanday normativ-texnik hujjatlar barcha tikuvchilik korxonalarida bir xil ko‘rinishda bo‘lib, bu hujjatlardan korxonalar bir-birining modellarini ishlab chiqarishda foydalani olishlari mumkin. Bu hujjatlar davlat standartlari talablari asosida ishlab chiqilib, har bir korxona bunga amal qiladi. Tikuvchilik korxonalarida yangi modellarni yaratish bilan yuqori malakali rassom-modelchilar, ya’ni dizaynerlar shug‘ullanadilar. Dizaynerlar model eskizini zamonaviy moda yo‘nalishida chizadilar. Konstruktorlar esa baza asoslarini ko‘rib, rasmga asoslanib modelning birlamchi andozalarini tayyorlaydilar. Modelning baza asosiga asoslanib o‘rtacha razmer – rost uchun ishchi andozalar, yordamchi andozalar, model uchun hujjatlar tayyorlaydilar. Normativ-texnik hujj atlar. Ma’lum bir seriyada ishlab chiqariladigan har bir model uchun buyumning o‘rtacha razmer, rost, to‘lalikdagi namunasi tikiladi, shu model uchun etalon andozalar tayyorlanadi. Konstruktsiya aniq bo‘lgandan keyin andozalar texnik kupaytirishga yuboriladi. Andozalarni texnik ko‘paytirish kartondan andozalarni kesish bilan birga AQShning “Multigreyder” asbobida va Germaniyaning “TSUZE” qurilmasida elektron-hisoblash texnikasi yordamida bajariladi. Bunda 7 xil razmerdagi andozalar tayyorlanadi. Andozalar 3 xil bo‘ladi: etalon andozalar, ishchi andozalar va yordamchi andozalar. Etalon andozalar model namunasini tayyorlash uchun ishlatiladi. Ish andozalar 5 ta to‘la komplektda tayyorlanadi, undan 2 tasi tajriba uchastkasiga gazlama sarfini aniqlash uchun, 1 tasi tayyorlov uchastkasiga bo‘rlama tayyorlash uchun, 2 tasi bichish uchastkasiga beriladi. Yordamchi andozalar tikuvchilik tsexida kiyim detallaridagi bort burchaklari, cho‘ntak o‘rinlari, vitachkalar va izmalar o‘rnini belgilash uchun ishlatiladi. Hamma andozalarga modelning nomeri, razmeri, rosti yoziladi.

4. 
   Yangi mavzuni mustahkamlash.
   

1.Texnologik hujjatlarning yagona tizimi deb nimaga aytiladi?

2. Tikuvchilik korxonalarida yangi modellarni yaratishda ishlatiladigan normativ-texnik hujjatlarni aytib bering.

5. 
   Darsni yakunlash va o‘quvchilarni baholash. Kasbga yo‘llash xonasini tartibga keltirish.
   
6. 
   Uyga vazifani e’lon qilish: mavzu bo‘yicha berilgan barcha ma’lumotlarni o‘qib-o‘rganib kelish.
   

1. 
   Tashkiliy qism:
   

1. 
   Salomlashish
   
2. 
   Davomatni aniqlash
   
3. 
   Darsga tayyorgarlik ko‘rish
   
4. 
   O‘quvchilar diqqatini darsga qaratish.
   

2. 
   Uyga vazifani so‘rash:
   

1. 
   Savol – javob o‘tkazish
   
2. 
   Topshiriqlarni tekshirish
   

3. 
   Yangi mavzu bayoni:
   

Ishlab chiqarishni nazorat qilishning asosiy maksadi iqtisodiy va ijtimoiy barkarorlikni ta’minlash, mamlakat ichida va xalqaro maydonda mavjud tizimni Mustahkamlashdan iborat. Buning uchun: iqtisodiy tsiklni barqarorlashtirish, milliy xo‘jaliklarning tarmoq va mintaqaviy tuzilishini takomillashtirish; atrof-muhit holatini yaxshilamoq zarur. Buning uchun quyidagi vazifalarni amalga oshirmoq lozim:

1. Ishlab chiqarishning bozor tizimini samarali amal kilishiga imkoniyat tug‘diruvchi huquqiy asos va ijtimoiy muhitni ta’minlash;

2. Raqobatni himoya qilish.

Iqtisodiyotni tartibga solish yuzasidan quyidagi vazifalarni ham bajaradi:

1. Daromad va boylikni qayta taqsimlash;

2. Resurslarni qayta taksimlash;

3. Iqtisodiyotni barqarorlashtirish, ya’ni iqtisodiy tebranishlar vujudga keltiradigan inflyatsiya va bandlik darajasi o‘sishidan nazorat qilish hamda iqtisodiy o‘sishni rag‘batlantirib borish.

Raqobat bozor iqtisodiyotida asosiy tartibga soluvchi mexanizm sifatida xizmat qiladi. Raqobat sharoitida xaridor - bu xujayin, bozor ularning gumashtasi, korxona esa ularning xizmatkori hisoblanadi.

Davlat bir kator yullar bilan resurslarning nomutanosib taqsimlanishini keltirib chiqaradigan oqibatlarni yumshatib boradi.

Birinchidan, iste’molchilarning aniq tovar va xizmatlarni xarid qilish qobiliyatini oshirish yo‘li bilan ularning talabi kengaytiriladi. Masalan, Respublikamizda islohotlarning dastlabki davrida oziq-ovqat mahsulotlariga talon tizimi joriy etildi. Bu esa past daromadli oilalarning oziq-ovqat maqsulotlariga bo‘lgan talabni oshiradi va shu orqali resurslarning nomutanosib taqsimlanishini bartaraf qiladi. Ikkinchidan, davlat taklifni oshirish maqsadida ishlab chiqarishni subsidiyalashi (mablag‘ bilan yordam berishi) mumkin. Uchinchidan, davlat ayrim tovarlar va ijtimoiy ne’matlarni ishlab chiqaruvchi sifatida chiqadi. Bunday tarmoqlar davlat mulkchiligiga asoslanadi va davlat tomonidan bevosita boshqariladi yoki ularni moliyalashtirishni davlat o‘z zimmasiga oladi. Bular fan, ta’lim, sog‘likni saqlash, milliy mudofaa, favqulotda roy beradigan tabiiy hodisalarga qarshi kurash, ichki tartibni saqlash va boshqalar. Davlat, mamlakat, milliy mahsulot tarkibida muhim o‘zgarishlarni amalga oshirish maksadida resurslarni qayta taqsimlaydi. Iqtisodiyotni barqarorlashtiradi.

4. 
   Yangi mavzuni mustahkamlash.
   

1. Respublikadagi ishlab chiqarish korxonalarida iqtisodiyotni tartibga solish uchun nimalarni nazarda tutadi?

2. Ishlab chiqarishni nazorat qilishning asosiy maqsadini aytib bering.

3. Ishlab chiqarishni nazorat qilishda qanday vazifalar amalga oshiriladi?

4. Davlat milliy iqtisodiyotni tartibga solishda qanday usullardan foydalaniladi?

5. 
   Darsni yakunlash va o‘quvchilarni baholash. Kasbga yo‘llash xonasini tartibga keltirish.
   
6. 
   Uyga vazifani e’lon qilish: mavzu bo‘yicha berilgan barcha ma’lumotlarni o‘qib-o‘rganib kelish.