|
Tashkillashtirishda foydalanishBog'liq axborot-texnologiyalaridan-ta-lim-jarayonini-tashkillashtirishda-foydalanishSCIENTIFIC PROGRESS
VOLUME 2 ǀ ISSUE 4 ǀ 2021
ISSN: 2181-1601
Uzbekistan
www.scientificprogress.uz
Page 826
darajalarini oshirish, ta’lim tizimini texnik jihatdan ta’minlash, internetdan foydalanish
imkoniyatlarini to’la yaratib berish orqaligina samarali natijaga erishish mumkin.
Ta’lim tizimi sifati va samaradorligini oshirishning asosiy usullaridan biri o’quv
jarayonida zamonaviy axborot kommunikasion texnologiyalarni, shu jumladan
multimediyali o’quv kurslarini qo’llash, o’qituvchi va o’quvchining interfaol o’zaro
aloqalarini ta’minlash, multimediali o’quv kurslari va darsliklarini ishlab chiqishda
yuqori malakali kadrlarni jalb etishdan iborat bo’ladi. Multimedia axborotlarni har xil
ko’rinishlarda tasvirlash va dinamik obrazlarini yaratish, uni ko’rish va eshitish
organlari orqali qabul qilish va tasavvur etish imkoniyatlarini yaratadi.
Multimedia texnologiyalarida an’anaviy texnologiyalarga qaraganda axborotlar
matn ko’rinishda emas, balki tasvir, ovoz va harakatlar ko’rinishida ifodalanilishi
o’quvchilarni darslarda faolroq, diqqatliroq intiluvchan va qiziquvchan bo’lishga
o’rgatadi, chunki tavsiya qilinadigan har bir axborot ularning ishtiroki va harakati orqali
amalga oshiriladi. Ta’lim tizimida multimedia texnologiyalari nazariy, amaliy,
ko’rgazmali, ma’lumotli, trenajyorli va nazorat qismlarini birlashtirish yo’li bilan
o’quvchilarga ijobiy va samarali ta’sir etuvchi vosita hisoblanadi. Bundan tashqari
ta’lim tizimida multimediali o’quv kurslaridan foydalanish nazariy materiallarning
namoyishlarini sifatli video yozuvlari, virtual laboratoriya ishlari va amaliyotlarni, turli
jarayonlarning imitasion animasiyali modellarini yaratish imkonini beradi, bu uchun
o’quvchilarning o’quv sinflari, kompyuter sinflari, o’qitishning texnik vositalari
xonasida, uslubiy xonalarda, kutubxonalarda amaliy shug’ullanishlarini tashkillashtirish
lozim bo’ladi. Ta’lim tizimida foydalaniladigan barcha multimediali o’quv kurslari
amaliy tadbiqdan va tajribadan o’tgan bo’lishi bilan birga, o’ziga xos pedagogik-
psixologik xususiyatlarga ham ega bo’lishi kerak. Multimediali o’quv kurslarining
pedagogik-psixologik xususiyatlari bilim va ko’nikmalarni shakllantirish uchun
foydalaniladigan o’quv materiallarining tasvirlanish hamda ifodalanish formasiga va
ko’rinishiga bog’liq bo’ladi. Ular faqatgina misol va masalalar yechish, amaliy va
laboratoriya mashg’ulotlarini bajarish jarayonidagina emas, balki butun o’quv
jarayonida o’quvchilarni bilim, malaka va ko’nikmalarini shakllantirishga qaratilishi
lozim. Ta’lim tizimida yaratilayotgan multimedia o’quv kurslarining asosiy
xususiyatlaridan biri, shu mavzuni o’rganishning ma’lum bir nozik jihatlari bilan
aniqlanadi, ular esa o’z navbatida katta sondagi ko’rgazmali materiallarni talab qiladi,
chunki ularning ishtirokisiz jonli dunyoning turli tumanligini, uni qurishni zarurligini,
biologik, ximik va fizika jarayonlarning hosil bo’lish mexanizmini va rivojlanishini
to’liq namoyish qilib bo’lmaydi.
Ta’lim tizimi uchun multimediali o’quv kurslarini yaratishda shu sohaning asosiy
didaktik masalalaridan biri – o’qitishni modellashtirish va tasavvurlash obyektlariga
ta’sir qilishning umumiy metodlari muhim o’rinlardan birini egallaydi. Multimedia
o’quv kurslarini yaratishda va ulardan foydalanish lokal kompyuter va Internet tarmog’i
|
| |
