Tayyorlash va ularning malakasini oshirishni tashkil etish bosh ilmiy metodik markazi toshkent davlat texnika universiteti huzuridagi




Download 1,73 Mb.
Pdf ko'rish
bet15/50
Sana07.09.2024
Hajmi1,73 Mb.
#270563
1   ...   11   12   13   14   15   16   17   18   ...   50
Bog'liq
majmua 2

Q
eff
 = I
kz
/ N
o
(4)
bo‘ladi, bu erda I
kz
elektron soniyada o‘lchanadi, va Q
eff
elektron kvant 
(foton)larda olinishi kerak. 
QE effektiv kvant chiqishi ikki parametrga bog‘lik bo‘lib, u 
Q
eff
 = βγ (5)
β-ichki fotoeffektning kvant chiqishidir. Bu kattalik har bir yutilgan kvant uchun 
fotoionizatsiya jarayonida YAO‘ ichida hosil
bo‘ladigan elektron-teshik juftliklarni ko‘rsatadi.
γ
– r-p o‘tish potensial 
to‘siqining tok tashuvchilarni yig‘ish (jamlash) koeffitsientidir, yoki boshqachasiga 
aytganda tok tashuvchilarning ajratish koeffitsienti ham deyiladi. Bu koeffitsient 
optik nurlanish yordamida hosil bo‘lgan umumiy juftliklardan qancha qismi qisqa 
tutashuv tokida ishtirok etishini ko‘rsatadi. Tashqi o‘lchash asbobi ulangan hol 
uchun, β=1 bo‘lsa, har bir kvant bitta juftlik hosil qila olishini ko‘rsatadi.
 
 
Har xil to‘lqin uzunlikka ega bo‘lgan optik nurlanish, materialda har xil 
chuqurlikka kira oladi (kvantlarning chuqurlikka kirish qobiliyati ularning 
energiyasiga bog‘likdir). YAO‘ materiallarda yutilgan kvantlar hisobiga hosil 
bo‘lgan
Rasm 4.
Har xil to‘lqin uzunlikka ega bo‘lgan nurlanishning kremniy asosidagi r-p 
o‘tishga perpendikulyar tushgan hol uchun hosil bo‘lgan elektron-teshik 


juftliklarining taqsimlanishi. 1- λ =0,619 mkm, α=2000 sm
-1
; 2- λ =0,81 mkm, 
α=700 sm
-1
; 3- λ =0,92 mkm, α=90 sm
-1

elektron-teshik juftliklar materialda fazoviy taqsimot hosil qiladi ( 4-rasm ga 
qarang).Hosil bo‘lgan juftliklarning keyingi taqdiri YAO‘ ateriallarning diffuzion 
yo‘li uzunligiga bog‘likdir. Agar bu parametr kattaligi etarlicha bo‘lsa, u holda 
nurlanish tufayli hosil bo‘lgan ortiqcha asosiy bo‘lmagan zaryad tashuvchilar 
faqat diffuziya jarayoni tufayli r-p o‘tishga kelib uning elektr maydoni orqali 
ajratilishi mumkin. Optik nurlanishni aylantirilishi jarayonida muhim rolni 
elektronlarning diffuziya yo‘li uzunligi( L
p
) va r-p utish chuqurligi (ℓ ) uynaydi, 
chunki hosil bo‘laetgan va ajratilishi kerak bo‘lgan juftliklar ularga bog‘liqdir. 
Rasm 5.
Yarim o‘tkazgichli kristallda r-p o‘tishlarning joylashish sxemalariga
qarab (a) perpendikulyar va (b) parallel r-p o‘tish tekisligi uchun optik 
nurlanishning tushishi. L
n, 
L
p
– r- va p – sohalarda asosiy bo‘lmagan zaryad 
tashuvchilarning diffuzion uzunliklari; ℓ - yarim o‘tkazgichda nurlanishning kirish 


chegarasi; shtrixlangan sohalar – r- va p-sohalardagi metall kontaktlarning 
ko‘rinishi. 
Optik nurlanishning YAO‘ materialga tushish yo‘nalishiga qarab r-p o‘tish 
konstruksiyasining ikki xili mavjud va ularni quyidagi 5- rasmda keltirilgan holi 
uchun ko‘rib o‘tamiz. 
1-hol
. Optik nurlanish yo‘nalishiga r-p o‘tish perpendikulyar joylashgan hol. 
Optik nurlanish qalinligi l ga teng bo‘lgan YAO‘ materialning butunlay oxirigacha 
kiradi. 

Download 1,73 Mb.
1   ...   11   12   13   14   15   16   17   18   ...   50




Download 1,73 Mb.
Pdf ko'rish

Bosh sahifa
Aloqalar

    Bosh sahifa



Tayyorlash va ularning malakasini oshirishni tashkil etish bosh ilmiy metodik markazi toshkent davlat texnika universiteti huzuridagi

Download 1,73 Mb.
Pdf ko'rish