350
IMS arxitekturasi
IMS konsepsiyasi quriladigan
tamoyil shundan iboratki, bunda har
qanday xizmatni yetkazib berish kommunikatsiya infratuzilma (o‗tkazish
qobiliyati bo‗yicha chegaralash bo‗lmagan) bilan hech bir tarzda
munosabatda bo‗lmaydi, o‗tkazish qobiliyati bo‗yicha cheklanishlar
bundan mustasno. Bu tamoyilni timsoli IMS ni qurishda qo‗llaniladigan
ko‗p sathli yondashuv hisoblanadi. U kirish texnologiyasiga bog‗liq
bo‗lmagan xizmatlarni yetkazib berishning ochiq mexanizmini amalga
oshirishga
imkon beradi, bu esa tarmoqda chetki xizmatlarni yetkazib
beruvchilarning ilovalarini ishga tushirish imkonini beradi.
IMS tarkibida uchta sath ajratiladi: transport sathi, boshqarish sathi
va xizmatlar sathi (9.1-rasm).
8.1-rasm. IMS arxitekturasining tuzilishi
351
Transport sathi. Transport sathi, abonentlarni IMS infratuzilmasiga
foydalanuvchining qurilmasi vositasida ulanishi uchun javob beradi (User
Equipment UE). Mazkur qurilma o‗rnida istalgan
IMS terminali ishtirok
etishi mumkin (masalan, telefon, smartfon, Wi-Fi yoki keng polosali
ulanish). Shuningdek, IMS bo‗lmagan terminal shlyuzlari (masalan, UfTT
terminallari) orqali ulanish mumkin.
Transport tekisligining asosiy qurilmalari:
- MRF (Media Resource Function) – mediaserver. MRFP (Media
Resource Function Processor) multimedia li resurslar protsessori va MRFC
kontrolleridan tashkil topgan.
- MRFC konferens aloqa, xabardor qilish yoki uzatilayotgan signalni
qayta kodlash kabi xizmatlarning amalga oshirilishini ta‘minlaydi. MRFC,
S-CSCT (Serving Call Session Control Function)
uzeli orqali olinadigan
SIP xabarlarni qayta ishlashi va MRFP protsessorni boshqarish uchun
mediashlyuzni (MGCP, 11.248 MEGACO) boshqarish protokoli
buyruqlaridan foydalanish nazarda tutiladi. Biroq hozir MRFC va MRFP
orasidagi o‗zaro bog‗lanish uchun SIP/XML asosidagi protokolni ilgari
siljitish bo‗yicha ish olib borilmoqda.
Bundan tashqari MRFC,
tarifikatsiyalash va billing tizimlariga zarur axborotlarni taqdim etishni
ta‘minlaydi.
- MRFR – MRFR protsessori tarmoq mediaresurslarini MRFC dan
keladigan buyruqlarga muvofiq taqsimlaydi. Uning asosiy vazifalari
quyidagilardan iborat:
- xabardor qilish xizmatlari va h.k. lar uchun oqimlarga, multimedia li
ma‘lumotlarga xizmat ko‗rsatish;
- kiruvchi multimedia li oqimlarni qayta ishlash, masalan,
transkodlash;
- MGW (Media Gateway) –
transport shlyuzi, RTP oqimlarini
kanallarni kommutatsiyalash tarmoqlari (UfTT) oqimlariga to‗g‗ri va
teskari o‗zgartirishni ta‘minlaydi;
- I-BGF (Interconnect Border Gateway Function) – tarmoqlararo
chegara shlyuzi, IPv4 va IPv6 tarmoqlari orasidagi o‗zaro aloqalarni
ta‘minlaydi. Xavfsizlik funksiyalarining ta‘minlanishi uchun (NAPT
adreslari va portlarini translyatsiya qilish,
Firewall funksiyalari, QoS
vositalari) javob beradi;
- GGSN (Gateway GPRS Support Node) – GPRSni shlyuz uzeli yoki
marshrutlash uzeli; uyali tarmoqlar (uning GPRS qismi) va IMS
o‗rtasidagi shlyuzni ifodalaydi. GDSN ning asosiy vazifasi SGSN orqali
352
abonentga keluvchi va undan chiquvchi ma‘lumotlar roumingi
(marshrutlash) hisoblanadi.
- SGSN (Serving GPRS Support Node) – GPRS abonentlariga xizmat
ko‗rsatish uzeli; GPRS tizimining paketli axborotni qayta ishlashning
barcha funksiyalarini amalga oshirish bo‗yicha asosiy komponenti;
- RAN — Radio Access Network —radioulanish
qurilmasi; uyali
telekommunikatsiya tizimi va IMS ni o‗zaro aloqasini ta‘minlaydi;
- PDG (Packet Date Gateway) – paketli shlyuz. Mazkur tarmoq
elementi WLAN foydalanuvchilar qurilmasining IMSga ulanishini
ta‘minlaydi.
Oxiridagi
IP-adresning
translyatsiyasiga
va
IMSda
foydalanuvchilar qurilmasini ro‗yxatdan o‗tkazishga javob beradi,
xavfsizlik vazifasini bajarishni ta‘minlaydi;
- WAG (Wireless Access Gateway) –
simsiz ulanish shlyuzi WLAN
va IMS tarmoqlarining birikishini ta‘minlaydi;
- A-BGF/BAS (Access Border Gateway Function/Broadband Access
Switch) –keng polosali foydalanuvchilar qurilmasining IMSga kirishini
ta‘minlaydi. I-BGE ga aynan o‗xshash vazifalarni bajaradi;
- DSLAM (Digital Subscriber Line Access Multiplexer) – raqamli
abonent kirish shlyuzi – keng polosali kirishdan (statsionar, masalan,
xDSL,
KTB
tarmoqlari)
foydalanuvchi
abonentlarni
ulanishini
ta‘minlaydi.
