355
- SIP AS (SIP Application Server) – SIP protokoliga asoslangan
xizmatlarni bajarish uchun xizmat qiluvchi ilovalar serveri. IMS dagi
barcha yangi xizmatlar aynan SIP AS da joylashadi deb kutiladi;
- OSA-SCS (Open Service Access – Service Capability Server) –
bo‗lishi mumkin bo‗lgan xizmatlar serveri, u xizmatlarga ochiq kirishga
asoslangan xizmatlarga interfeysni ta‘minlaydi (OSA
- Open Service
Access). Maqsad xizmatlarga standart dasturiy interfeys ilovalari
vositasida tarmoq fuknsiyalariga kirish imkonini ta‘minlash hisoblanadi;
- IM-SSF (IP Multimedia – Service Switching Function) –
xizmatlarni kommutatsiyalash serveri, u IMS tizim ostini mobil tarmoq
tizimining mantiqini yaxshilash uchun ilovalardan foydalanuvchiga
moslashgan tizimdagi xizmatlar bilan ulanish uchun xizmat qiladi (CAMFI
– Customized Applications for Mobile Network Enhanced Logic). Gap
GSM global mobil aloqa tizimi uchun ishlab chiqilgan xizmatlar
to‗g‗risida
bormoqda, IM-SSF funksiyasi (xizmatlarni kommutatsiyalash
funksiyasi) yordamida mazkur xizmatlardan foydalanish IMS da ham
mumkin;
- TAS (Telephony Application Server) – telefon ilovalari serveri SIP
protokoli axborotlarini qabul qiladi va qayta ishlaydi, shuningdek,
chiquvchi chaqiriq qay tarzda tashkil etilishi mumkinligini aniqlaydi. TAS
xizmati mantiqi chaqiriqlarni qayta ishlashning tayanch xizmatlarini
ta‘minlaydi,
shu jumladan, raqamlar tahlili, marshrutlash, chaqiriqlarni
belgilash, kutish va
yo‗nalishni o‗zgartirish, konferensaloqalarni
ta‘minlaydi. Agar chaqiriq UfTT da qayd
etilgan yoki terminlashgan
bo‗lsa, TAS serveri TDM (UfTT) nutq oqimi bitlarini IP RTP oqimga
o‗zgartirishga va uni tegishli IP telefonning IP-adresiga yo‗naltirishga
mediashlyuzlarga buyruq berish uchun MGCF funksiyasiga SIP
signalizatsiyasi uchun javob beradi. IMS ning bitta xabarida abonent
qurilmalarining turli xillariga ma‘lum xizmatlar taqdim etuvchi bir necha
TAS to‗g‗risidagi ma‘lumotlar bo‗lishi mumkin. Masalan, bitta TAS
serveri IP Centrex ga xizmatlarni ko‗rsatadi (raqamlashning
xususiy
rejalari, umumiy ma‘lumotnomalar, chaqiriqlarni avtomatik taqsimlash va
h.k.), boshqa server ATSni qo‗llab-quvvatlaydi va VPN xizmatlarini
taqdim etadi. Bir nechta ilovalar serverlarining o‗zaro ta‘sirlashuvi turlicha
sinflardagi abonent qurilmalari orasidagi chaqiriqlarni tugatish uchun SIP-
I signalizatsiya vositasida amalga oshiriladi;
- HSS (Home Subscriber Server) – uy abonentlari serveri – GSM
tarmoqlari elementiga - HLR (Note Location Register) serveriga o‗xshash
- foydalanuvchilar ma‘lumotlari bazasi hisoblanadi. HSS serveri xizmatlar
356
bilan bog‗liq foydalanuvchining shaxsiy ma‘lumotlariga nisbatan yozuvni
o‗qish rejimida ochiq kirishni ta‘minlaydi. Kirish turli xil chetki oxirgi
nuqtalardan, jumladan, telefon, WEB va SMS ilovalar, set-top box turidagi
televizion qo‗shimchalar va boshqalar orqali amalga oshiriladi.
Shuningdek HSS da, SLF (Subscription Locator Function) funksiyasi
amalga
oshirilib, u I-CSCI modulidan yoki ilovalar serveridan savolga
javob tariqasida aniq bir abonentning ma‘lumotlarini o‗z ichiga olgan
ma‘lumotlar bazasining holatini aniqlaydi. Nihoyat, HSS serveri tarkibiga
2G tarmoqlari bilan ishlash uchun HLR va AuC (Autentification Center)
modullari kiradi.
IMS muhitida HSS serveri har bir foydalanuvchi va abonent
tomonidan ishga tushirilgan xizmatlar to‗g‗risidagi ochiq ma‘lumotlar
bazasi sifatida ishlaydi: foydalanuvchi qanday xizmatlarga obuna bo‗lgan,
bu xizmatlar yuklatilganligi, foydalanuvchi
tomonidan qanday boshqaruv
parametrlari o‗rnatilganligi.
