HDSL texnologiyasi va uning ishlash prinsipi

Download 6,74 Mb. Pdf ko'rish
bet	52/177
Sana	19.12.2023
Hajmi	6,74 Mb.
	#123225

1 ... 48 49 50 51 52 53 54 55 ... 177

HDSL texnologiyasi va uning ishlash prinsipi

Raqamli abonent liniyasini qurish texnologiyasi xDSL ning keyingi
rivojlanishi, abonent liniyalarining yuqori tezlikli texnologiyasi HDSL
(High-bit-rate Digital Subscriber Loop) ni paydo bo‗lishiga olib keldi.
Bunday qurilma kabelning bir juftligi orqali 768/1024 Kbit/s tezlikda
axborotni tuliq dupleks xolatda almashish imkonini beradi va oddiy
kabelning ikki yoki uch juftligi orqali, parametrlarni tanlamasdan
simmetrik bo‗lmagan xolda xam 2048 Kbit/s tezlikda axborotlarni uzatishi
mumkin. Tizim bir kabeli xisoblanadi ya‘ni bitta kabel orqali axborotlarni
uzatish va qabul qilish mumkin. Shuningdek SAR modulyasiyasi
yordamida HDSL tizimi uchun bir kabelning 50-80% juftligini qo‗llash
mumkin.
HDSL texnologiyasining keyingi rivojlanishi, kabelning bir juftligi
orqali ishlovchi, simmetrik raqamli abonent liniyalariga mo‗ljallangan
SDSL texnologiyasidir. HDSL qurilmalarining ish sifatiga ta‘sir qiluvchi
asosiy omillardan biri bu liniyalarining parametrlaridir. Shulardan eng
asosiylarini karab chiqamiz:

signalning zaiflashishi. Kabelli liniyalardagi signalning so‗nishi
kabelning turiga, uning uzunligiga va signal chastotasiga boglik;

liniya qanchalik uzun bo‗lsa va uning chastotasi qanchalik yuqori
bo‗lsa uning so‗nishi shunchalik yuqori bo‗ladi;

amplituda chastotaviy tavsifning notekisliligi. Umuman olganda
aloqa liniyalarining kabellarini past chastotali filtr deb faraz qilish
mumkin;

radiochastotali interferensiya;

guruxli o‗tish vaqtining kechiqishi, signalning kabelda tarqalish
tezligi uning chastotasiga bog‗lik, shu tarzda agar AChT bir xil bo‗lsa xam
impuls shakli uzatishda buziladi.
HDSL qurilmalarining asosini liniya trakti tashkil etadi, ya‘ni mis
liniyalari buyicha raqamli oqimlarni uzatish uchun kodlash usuli
qo‗llaniladi.
HDSL
texnologiyasi
liniyaviy
kodlashning
ikki
texnologiyasini: 2B1Q(2 binary1 quartenaiy) va CAP (Carrierless
Amplitudeand Phase Modulation) ishlatishni qarab chiqadi. Ikkala
texnologiya xam uzatiladigan va qabul qilinadigan signallarni, signal

122
jarayonlari deb ataladigan raqamli kayta ishlashga va bir kator umumiy
prinsiplarga asoslangan.
HDSL qurilmasini ishlab chiqarish bilan bir necha chetel
kompaniyalari shug‗ullanadi. HDSL qurilmasiniig asosiy parametri
uning ishlash masofasidir. Bu parametr 100% amalda qo‗llaniladngan
liniya kodining turi orqali aniqlanadi. Bunday parametr (2B1Q kodi)
qo‗llaniladigan barcha qurilmalar uchun bir xildir, ya‘ni bir xil masofa
va shovqinbardoshlik bilan ta‘minlaydi. Parametrlari bo‗yicha SAR
modulyasiyasi qo‗llaniladigan qurilmalar, 2B1Q kodi qo‗llaniladigan
qurilmalarga mos tushadi. HDSL qurilmalari turli qo‗shimcha
funksiyalarning mavjudligi/yuqligi, energiyaga bo‗lgan turli talablar,
zaxira rejimlarining mavjudligi bilan boshqa qurilmalardan farq qiladi.
Bu turli mikrosxemalar majmuasini qo‗llash, dasturiy ta‘minotdagi farq
va konstruktorlik qayta ishlashlar bilan bog‗liq.
HDSL tizimlarining turli liniyaviy kodlash texnologiyalari, ishlash
masofasining asosiy qiymatlari quyidagi 2.1-jadvalda ko‗rsatilgan.
Bu
jadvalda
HDSL
WATSON
(Schmid
Telecom
AG,
Shveytsariya) qurilmalarining turli seriyalari ko‗rsatilgan.
WATSON 2 kurilmasida 2B1Q kodi qo‗llaniladi va kabelning ikki
juftligi orqali ishlaydi, WATSON 3 da SAR-64 modulyasiyasi
qo‗llaniladi va kabelning ikki juftligi orqali ishlaydi, WATSON 4 da
SAR-128 modulyasiyasi qo‗llaniladi va kabelning bir juftligi orqali
ishlaydi.
4.1-javal.
HDSL tizimlarining parametrlari
O‗tk
azgich
diametri
Regenerat
orlarsiz
liniya
uzunligi
Regenerat
orlarsiz
liniya
uzunligi
Regenerat
orlarsiz
liniya
uzunligi
0,4
4
km
gacha
4-5 km
3-4 km
0,6
6 km gacha
6-7 km
4-5 km
0,8
9 km gacha
10-12 km
6-7 km
1,2
18 km gacha
14-18 km
10-13 km
HDSL apparaturasining liniya traktini tashkil qilish uchun yuqorida
aytib o‗tganimizdek kodlashning ikki texnologiyasi 2B1Q va SAR

123
qo‗llaniladi. Qo‗llaniladigan liniya kodlari texnologiyalariga boglik xolda,
signallarni regeneratorsiz uzatish masofasi tanlanadi.
HDSL tizimlarini amalda qo‗llash tajribasi shuni ko‗rsatdiki, 2B1Q
texnologiyalariga
asoslangan
apparaturalarning
sifat
parametrlari
(masofasi, shovqindan ximoyalaganligi va boshqalar) va narx ko‗rsatkichi
buyicha nisbatan qimmat, chunki 2B1Q texnologiyasi keng tarqalgan va
ishlab chiqarishga arzonga tushadi. HDSL texnologiyalarining tuzilishiga
misol 2.7-rasmda ko‗rsatilgan.
2.7-rasm. HDSL tex nologiyasi asosidagi abo nent ulanish
liniyasi
Yuqorida takidlanganidek xDSL oilasining HDSL vakili
nisbatan yuqori tezlikli, simmetrik raqamli abo nent ulanish
liniyalarini qurishda ham q o‗llanilishi mumkin.

Download 6,74 Mb.

1 ... 48 49 50 51 52 53 54 55 ... 177

Download 6,74 Mb.

Pdf ko'rish