|
Tema: I. Yusupov shıǵarmalarında jámiyetlik-siyasiy leksika. Jobası: Kirisiw
|
| bet | 1/5 | | Sana | 24.05.2024 | | Hajmi | 46,46 Kb. | | #252696 |
Bog'liq I Yusupov shıǵarmalarındaǵı jámiyetlik siyasiy leksika (2)
Tema: I.Yusupov shıǵarmalarında jámiyetlik-siyasiy leksika.
Jobası:
Kirisiw
I.Yusupov shıǵarmalarında qollanılǵan jámiyetlik-siyasıy leksikanıń temtikalıq toparları.
Lawazım hám ataqtı bildiriwshi sózler.
Diplomatiyaǵa tán jámiyetlik-siyasıy leksika.
Aymaqlıq-territoriyalıq bóliniw menen baylanıslı jámiyetlik-siyasıy leksika.
Sociallıq qatlamdı bildiriwshi jámiyetlik-siyasıy leksika.
Ekonomikalıq qatlamdı bildiriwshi jámiyetlik-siyasıy leksika.
Siyasıy process penen baylanıslı jámiyetlik-siyasıy leksika.
Juwmaq.
Paydalınılǵan ádebiyatlar.
Kirisiw
Kórkem ádebiyat tili, yaǵnıy kórkem ádebiyat stili milliy ádebiy tilde ayrıqsha orın iyeleydi, sonlıqtan da onıń funkcionallıq stiller qatarındaǵı ornına kóz qaraslar hár qıylı. Kópshilik ilimpazlar kórkem ádebiyat stilin funkcional stiller sistemasına qosıp qaraydı, al geypara izzertlewshiler onı funkcional stip dep esaplamaydı.
Haqıyqatında da kórkem ádebiyat stili basqa funkcional stillerge salıstırǵanda ózine tán bolǵan ózgesheliklerge iye, ol birinshi gezekte óziniń tásir etiw funkciyasın iske asırıw ushın ulıwma xalqlıq tildegi barlıq quramalardan qatlamlardan paydalanadı.
Kórkem ádebiyat tili-milliy tildiń bir bólegi onıń ayrıqsha bir kórinisi, sonlıqtan onıń milliy tilden bólek alıo qarawǵa bolmaydı. Kórkem shıǵarmanıń tilin onıń ózine tán ózgesheliklerin hár tárepleme úyreniw úlken áhmiyetke iye.
Kórkem shıǵarmanıń tili birinshi gezekte ádebiy tilden óziniń funkcıyası boyınsha ózgeshelenedi.
Ádebiy til hám onıń stilleri, tiykarınan, kommunikativlik funkciya, yaǵnıy adamlardıń óz ara pikir alısıwı ushın xizmet etedi.
Kórkem shıǵarmada tildiń etikalıq funkciyası birinshi orında turadı.
Ádebiy shıǵarma belgili bir waqıyanı xabarlawı menen birge, óziniń obrazlı mazmunı menen oqıwshıǵa tásir etedi.
Házirgi Qaraqalpaq poeziyasında usınday poetikalıq shıǵarmalardıń avtorı, talantlı shayır, kórkem sóz sheberi, “Ózbekistan Haqarmanı” Ibrayım Yusupov onıń atı kópshilikke keńnen málim. Shayırdıń lapızlı lerikası, obrazlı, filosofiyalıq shıǵarmaları oqıwshılar jámiyetshiligi tárepinen bahalandı.
I.Yusupov házirgi qaraqalpaq poeziyasınıń shıńı. Onıń Qaraqalpaq poeziyasında poema janırın rawajlandırıwda xizmeti ayrıqsha. Shayırdıń “Joldas muǵallim”, ”Aktrisanıń ıǵbalı”, “Akaciya gúllegen jerde” , “Dala ármanları” , “Tumaris” hám taǵı basqa poemaları kitap oqıwshılarına keńnen tanıs, onıń shıǵarmaları russ, ózbek, qazaq, hám t.b tillerge de awdarıldı.
Biz I.Yusupovtıń shıǵarmaların oqıp qaraǵanımızda ótkir obrazlı, tereń ideyalı ekenin kóremiz, ol hár bir shıǵarmasında súwretlegen waqıyanı, qubılıstı oqıwshınıń yadında qaldırıw ushın obrazlıq qatarlar menen sheber súwretleydi. Jazıwshı óziniń aytayın degenin tek jay ǵana xabarlap qoymaydı, ol oqıwshınıń sezimine tásir etedi, shıǵarmanıń qaharmanı menen quwanıwǵa, qayǵırıwǵa, olardıń háreketlerin durıs yamasa nadurıs dep tastıyqlawǵa májbúrleydi.
|
| |
