Tema: Оqıw mаtеriаlın bаyanlаw fоrmаlаrı Mazmunı

Úshinshiden, pán-texnika rawajlanıwınıń oǵada rawajlanǵanlıǵı nátiyjesinde 
informaciyalardıń keskin kóbeyip baratırǵanlıǵı hám olardı jaslarǵa bildiriw ushın 
waqtıniń shegaralanǵanlıǵı ;
Tórtinshiden, adamlıq jámiyeti óz rawajlanıwınıń sol kúndegi basqıshında
teoriyalıq hám empirik bilimlerge tiykarlanǵan oylawdan barǵan sayın paydalı
nátiyjege iye bolǵan, anıq juwmaqǵa tiykarlanǵan texnikalıq oylawǵa ótip
baratırǵanlıǵı ;
Besinshiden, jaslardı turmısqa jetilisken tayarlaw talabı olarǵa eń aldıńǵı
bilim beriw usılı esaplanǵan obiektiv bolmısqa sistemalı jantasıw principinen
paydalanıwdı talap etiwinde bolıp tabıladı.
Tálim texnologiyası joqarıda sanap ótilgen bes sebebiy shártlerdi barlıq
talaplarına juwap beretuǵın bilimlendiriwge tiyisli ilaj bolıp tabıladı. Bul zárúriyat sol
waqıtqa shekem oqııwshılar jabıq oylaw paradigma (úlgi, mısal ) ları tiykarında
oqıtılǵanlıǵı, olarda ózgeshe kózqarasınan almaslıq, tek óz pikirin tuwrı dep biliw
qáliplestirilganliginen bolıp tabıladı. Bul jaǵday hár qanday rawajlanıwǵa irkiniw
bolıp, sol paradigmada júrgen kisilerdi krizis tárepke jetekleydi. Jámiyetimiz jedellik
menen rawajlanıp, ekonomikalıq hám siyasiy poziciyası kúnden-kunge artıp barıp
atır. Biraq social tarawda hám ásirese, tálim-tárbiyada dep siniw hám ulıwma
rawajlanıwdan arqada qalıw sezilmekte. Bunday qolaysız jaǵdaydan shıǵıp ketiw
jollarınan biri tálim-tárbiya procesin qabıl etilgen mámleket standartları tiykarında
texnologiyalastırıw bolıp tabıladı. Didaktikanıń tiykarlawshısı Yan Amos Komenskiy
on jetinshi asirdenaq tálimdiń “waqıt, pánler hám usıllardı sheber bólistiriwden»
basqa zattı talap etpeytuǵın ulıwma rejimin tabıwǵa háreket etken edi. Komenskiydiń
pikrine qaraǵanda, ideal oqıtıwdıń birden-bir jetilisken usılı tapılsa, “hámme zat
tasları tuwrı teń salmaqlılıqlanǵan saat sıyaqlı anıq, tek áne sonday uqıp menen
jaratılǵan ásbapda erisiw múmkin bolǵan qátesizlik menen arilaydi». Pedagogikalıq
texnologiya aǵımı derlik barlıq rawajlanǵan mámleketlerge tez tarqaldı. YUNESKO
sıyaqlı abıraylı shólkem tárepinen tán alındı hám qollap -quwatlandı hám házirgi
kúnde kóplegen mámleketlerde tabıslı ózlestirilip atır, qollanılıp atır. Kóplegen
5

mámleketler pedagogikalıq texnologiyadan paydalanıp, oqıwshılar ózlestiriwin
asırıwda sezilerli tabıslarǵa eristi. Mısalı, Qubla Kareyada pedagogikalıq texnologiya
boyınsha tájiriybe-sınaq formasında oqıtıp atırǵan 50 mıń baladan 75 procentinde
programmalaw oqıtıwda tek eń jaqsı oqıwshılar erisetuǵın nátiyjeler qolǵa kiritilgen.
Bizde tálim teoriyası hám ámeliyatında, oqıw procesine texnologiyalıq xarakterdi
kirgiziw 50-jıllardan baslanǵan. Olar, programmalaw oqıtıw ushın texnikalıq qurallar
kompleksin jaratıwda óz ańlatpasın tapqan. Házirgi waqıtta, pedagogikalıq
texnologiyaǵa ápiwayıǵana «oqitiwdiń texnikalıq qurallarından yamasa
kompyuterlerden paydalanıw salasındaǵı izertlewler retinde qaralmaydi bul, oqıtıw
natiyjeliligin asırıwshı faktorlardı analiz qılıw hám qóllaw jolı menen hám de
qollanılıp atırǵan usıllardı bahalaw jardeminde tálim procesiniń principlerın anıqlaw
hám optimallastırıw usılların islep shıǵıw maqsetindegi izertlewler bolıp tabıladı ».
Barlıq tálim hám tárbiya jumısların pedagogikalıq texnologiya jolına ótkeriw -
oqıw ámeliyatın, pedagogikalıq processni qurıw hám ámelge asırıwda qálegenlikten,
onıń hár bir elementin hám basqıshın tártipli tiykarlawǵa, obiektiv diagnoz etiletuǵın
juwmaqlawshı nátiyjege umtılıwına keskin túrde búklemin ańlatadı. Bilimli hám
rawajlanǵan mámleketlerde tabıs menen qollanilib kelinip atırǵan Ózbekstannıń
milliy tálim texnologiyasın jaratıw kerek.
Tálim texnologiyası túsinigi hám principlerı. Pedagogika páni hám
ámeliyatında, «pedagogik texnologiya», «tálim texnologiyasi», «oqitiw
texnologiyasi» sıyaqlı atamalardan keń paydalanılıp atır. Usınıń menen birge, olardı
túsiniw waqtında bólek ayırmashılıqlar bar. Eń dáslep, «texnik texnologiya» hám
«pedagogik texnologiya» túsinikleriniń mánisin anıqlaylıq.

Download 336,83 Kb.