Savol va topshiriqlar:
1. Arxaizmlar sirasiga qanday leksik birliklar kiradi?
2. Nima uchun hozirgi o‘zbek tilida ilmiy kommunizm, demokratik
sentralizm singari terminlar qoilanm aydi?
3. Mustaqillik davrida qanday arxaizmlar qayta qo'llanishga kiritildi?
4. Kalkalashning til lug‘at boyligining kengayishidagi o ‘m iga baho
bering.
5. Qanday terminlami kalkalashga hojat yo‘q?
6. Ruscha motivlangan terminlaming o ‘zbek tiliga o ‘zlashishi xu
susida bahs yuriting.
7. Ruscha murakkab qo‘shma terminlaming o ‘zbek tiliga o ‘zlashishi
jarayonida yuz beruvchi hodisalami belgilang.
8. Internet sohasida qo‘llanayotgan termin-birikmalarga faktik misol-
lar keltiring.
9. 0 ‘zbek tilida qo‘llanayotgan ruscha-baynalmilal prefiksoid-xalqaro
terminelementli terminlar to ‘g ‘risida fikr yuriting.
10. Xalqaro prepozitiv terminelementlar ishtirok etgan terminlarga
manbalardan misollar keltiring.
11.Quyidagi matnda qoilangan sinonim va antonim terminlami
aniqlang, ulami izohlang:
Sotuvchi va xaridor о ‘rtasida alohida kelishuv yoki sotish shartnoma-
siga asosan sotuvchi tomonidan xaridorga beriladigan yengillik; odatdagi
to ‘lanadigan maoshga qo ‘shimcha mukofot, narxning о ‘sishi munosabati
bilan asosiy ish haqiga qo ‘shilgan qo ‘shimcha haq bonus deb ataladi.
Test
1 .0 ‘zlashmalar qanday terminlar tarkibida mavjud boiadi?
A) motivlangan
B) motivlanmagan
S) sharxlangan
D) izohlangan
2. Kalkalash qanday turlar orqali reallashadi?
A) struktur, semantik
B) struktur, geneologik
S) stmktur, diaxronik
D) stmktur, sinxronik
3. Liftchi, bashnyachi, importchi terminlarida qo‘llangan -chi affiksi
rus tilidagi qaysi suffiks o ‘m ida kelgan?
A) -ist
B) -nik
S) -yor
D) -to r
4. Rus tilida -fikatsiya suffiksi qaysi so‘z turkumidan ismlar yasaydi?
A) ot
B) sifat
S) ravish
D) fe’l
5. Ruscha-baynalmilal terminlaming o ‘zbek tiliga o‘zlashishi nechta
usul bilan amalga oshadi?
122
A) ikki
B) uch
S) to ‘rt
D) besh
6. Ruscha-baynalmilal qo‘shma terminning ikkinchi komponenti
o ‘zbekcha mutanosibi bilan aynan almashtirilgan qatomi aniqlang.
A) elektrsim
B) samolyotsoz
S) elektrhisoblagich
D) mashinashunos
7. Ruscha-baynalmilal terminning har ikki komponenti o ‘zbek tilida
tarjima qilingan qatomi belgilang.
A) DNS-serveri
B) havotozalagich
S) avtoyo‘l
D) telemarkaz
8. Ruscha-baynalmilal elementlami o ‘zbek tiliga tarjima qilishning
nechta turini bilasiz?
A )ikki
B) uch
S) to ‘rt
D) besh
9. arxi- prepozitiv terminelement qanday m a’noni ifodalaydi?
A) belgining meyordan kamligi
B) belgining meyordaligi
S) belgining m e’rdan ortiqligi
D) belgining meyorsizligi
123
|
