|
Texnologik jarayonlarni modellashtirish va optimallashtirnshning asosiy tushuncha va qoidalari. Model va modellashtirish, ularning turlari
|
bet | 6/12 | Sana | 17.09.2024 | Hajmi | 46,22 Kb. | | #271366 |
Bog'liq 1-maruza5. Kinetika qonunlari
Bu qonunlar texnologik jarayonlarda o‘tuvchi kimyoviy va fizik jarayonlarning tezligini aniqlaydi.
Reaksiya kinetikasi, kristallanish tezligi, yoki issiqlik uzatilishining kinetikasi bu qonunlarga misoldir.
Kimyoviy reaksiya tezligini ifodalash uchun Arrenius tenglamasi qo‘llaniladi.
6. Termodinamik qonunlar
Termodinamikning birinchi qonuni: Energiya saqlanishi va o‘zgarishi bilan bog‘liq bo‘lib, issiqlik va ishning o‘zaro almashinuvi jarayonlarini ifodalaydi.
Termodinamikning ikkinchi qonuni: Tizimning entropiyasi tabiiy jarayonlar davomida doimo oshib boradi, bu energiya samaradorligini cheklashini bildiradi.
Ushbu qonunlar texnologik jarayonlarda issiqlik va energiyani boshqarish uchun muhimdir.
8. Omillarni o‘zaro ta’sir qilish qonuni
Texnologik jarayonda ishtirok etuvchi omillar (temperatura, bosim, kontsentratsiya) bir-biriga ta’sir ko‘rsatadi.
Masalan, kimyoviy reaksiya tezligi temperatura oshishi bilan ortadi (Van't Hoff qoidasi).
Bu qonun texnologik parametrlarni boshqarish uchun zarur.
9. Transport jarayonlari qonunlari
Bu qonunlar issiqlik, massa, va impuls uzatilishini ifodalaydi.
Furye qonuni (issiqlik uzatilishi uchun), Nyuton qonuni (impuls uzatilishi uchun), va Fik qonuni (massa uzatilishi uchun) bu jarayonlarni matematik ifodalash uchun qo‘llaniladi.
10. O‘zgarmaslik va izotropiya qonuni
Bu qonunlar jarayonning barcha nuqtalarida fizik xususiyatlarning bir xil bo‘lishini va har xil yo‘nalishlarda bir xil kechishini ifodalaydi.
Masalan, suyuqlikning o‘ziga xos xususiyatlari uning barcha nuqtalarida o‘zgarmas bo‘lsa, u izotrop hisoblanadi.
Bu qonuniyatlar texnologik jarayonlarni tushunish va ularni samarali boshqarish uchun muhimdir. Ular yordamida jarayonlarning natijasini oldindan ko‘rib chiqish, sifatni oshirish va energiya va resurslarni tejash mumkin. Texnologik jarayonlar bu qonuniyatlarga rioya qilgan holda optimallashtiriladi va nazorat qilinadi.
|
|
Bosh sahifa
Aloqalar
Bosh sahifa
Texnologik jarayonlarni modellashtirish va optimallashtirnshning asosiy tushuncha va qoidalari. Model va modellashtirish, ularning turlari
|