|
Model va modellashtirish, ularning turlari
|
| bet | 3/12 | | Sana | 17.09.2024 | | Hajmi | 46,22 Kb. | | #271366 |
Bog'liq 1-maruzaModel va modellashtirish, ularning turlari.
Model va modellashtirish texnologik jarayonlar, ilmiy tadqiqotlar, va tizimlarni o‘rganishda asosiy o‘rin tutadi. Ular muayyan obyekt, jarayon yoki tizimning xulq-atvori va dinamikasini tushunish va prognoz qilish imkonini beradi.
Model nima?
Model – real obyekt, jarayon yoki tizimning soddalashtirilgan, ideallashtirilgan nusxasi. U obyektning muhim xususiyatlari va munosabatlarini aks ettiradi, bu esa tizimni o‘rganish va tushunish uchun qulaylik yaratadi.
Modellashtirish nima?
Modellashtirish – bu jarayon yoki tizimni tushunish, o‘rganish va optimallashtirish maqsadida uning modelini yaratish jarayoni. Modellashtirish yordamida murakkab tizimlarni soddalashtirish va ulardagi jarayonlarni tahlil qilish, prognozlash yoki boshqarish mumkin.
Modellar va ularning turlari
Modellar turli yo‘llar bilan tasniflanishi mumkin. Quyida modellarni tasniflashning asosiy yo‘llari keltirilgan:
1. Matematik Modellar
Analitik Modellar: Bu modellar matematik tenglamalar yordamida tizimning xulq-atvorini ifodalaydi. Masalan, differensial tenglamalar, algebraik tenglamalar.
Stoxastik Modellar: O‘zgaruvchanlik va tasodifiylikni inobatga oladi. Masalan, Markov jarayonlari, ehtimollik taqsimotlari.
2. Fizik Modellar
Bu modellar real dunyo obyektlarining fizikaviy nusxalari bo‘lib, ular laboratoriya sharoitida tadqiqotlar olib borish uchun ishlatiladi. Masalan, aerodinamik tunellar, kichraytirilgan maketlar.
3. Simulyatsion Modellar
Diskret Voqealar Simulyatsiyasi: Tizimning diskret vaqt oralig‘idagi voqealarni ifodalaydi. Bu modeldagi o‘zgarishlar diskret voqealarga asoslangan.
Davomiy Simulyatsiya: Tizimning vaqt bo‘yicha uzluksiz o‘zgarishini ko‘rsatadi. Masalan, differensial tenglamalar yordamida fizik jarayonlarni modellashtirish.
|
| |
