• Gelioelektr ( “gelio” yunoncha “quyosh” ) stan siya lar
  • Quyosh batareyalari
  • Atom energiyasi
  • Texnologiya umumiy o‘rta ta’lim maktablarining 5-sinfi uchun darslik




    Download 33,06 Mb.
    Pdf ko'rish
    bet123/148
    Sana01.10.2024
    Hajmi33,06 Mb.
    #273065
    1   ...   119   120   121   122   123   124   125   126   ...   148
    Bog'liq
    5-texnologiya

    Mexanik energiya 
    deb mexanik harakatlarning va o‘zaro ta’sirlarning miqdoriy 
    o‘lchoviga aytiladi. 
    Gidroenergetika
    – dunyoda qayta tik-
    lanadigan energiya manbalarining eng 
    ko‘p ishlatiladigan turidir. Shuningdek, bu 
    elektr energiya ishlab chiqarishning eng 
    qadimgi usuli hisoblanadi. Energiyaning 
    bu turi suv resurslari asosida energiya 
    ishlab chiqarishga asoslangandir. Suv re-
    surslari energiyasidan foydalanish uchun 
    suv oqimi maxsus qurilgan inshootlar va 
    jihozlar majmuyi – gidroelektr stansiyalar 
    (GES) yordamida elektr energiyasiga aylantiriladi. 
    Oʻzbekistonning energiya tizimi xalq xoʻjaligi va aholining yoqilgʻi (koʻmir, gaz, 
    neft), elektr energiyasiga boʻlgan ehtiyojini toʻliq qon diradi va boshqa davlatlarga 
    eksport ham qilinadi. 
    Gelioelektr
    (
    “gelio”
    yunoncha 
    “quyosh”

    stan siya lar
    quyosh energiyasini katta 
    miqdordagi elektr ener giyasiga aylantiradigan za mo naviy stansiyadir.
    Bu stansiyaning ishlashi oddiy bo‘lib, bir necha ming kvadrat metr maydonga o‘r-
    natilgan geliostat oynalar quyosh bilan barobar ayla nib, quyosh nurlarini suyuq lik, 


    201
    201
    ko‘pincha suv bilan to‘ldirilgan sig‘imga yo‘naltiradi. Keyingi jarayonlar esa odatdagi 
    issiqlik elektr stansiyalaridagi kabi davom etadi. Ya’ni, suv isib qaynaydi va bug‘ga 
    aylanadi. Bug‘ turbinani, turbina esa generator rotorini aylantiradi va shu tariqa elektr 
    energiyasi ishlab chiqariladi.
    Quyosh batareyalari
    – elektr energiyasini muntazam ishlab chiqarish yoki 
    keyinchalik foydalanish uchun uni to‘plash imkoniyatiga ega. Quyosh batareyalari 
    tuzilishining oddiyligi, o‘rnatishning osonligi, ko‘p xizmat talab etmasligi va uzoq 
    muddat foydalanish mumkinligi bilan ajralib turadi. 
    Atom energiyasi
    – atomlarning mar-
    kazida joylashgan atom yadrosida sodir 
    bo‘ladigan jarayonlar natijasida ajralib 
    chiqadigan energiyadir.
    Bu energiya bir tomondan elektr ener-
    giyaning tannarxini kamaytirsa, ikkinchi 
    tomondan insoniyatni bir necha yuz yillar 
    davomida energetika muammolaridan xa-
    los qiladi. 

    Download 33,06 Mb.
    1   ...   119   120   121   122   123   124   125   126   ...   148




    Download 33,06 Mb.
    Pdf ko'rish

    Bosh sahifa
    Aloqalar

        Bosh sahifa



    Texnologiya umumiy o‘rta ta’lim maktablarining 5-sinfi uchun darslik

    Download 33,06 Mb.
    Pdf ko'rish