Uglerodli kompozit
materiallari uglerod tolalari va uglerod matritsasi asosida
yaratilgan yuqori issiqlikka chidamli kompozit materiallardir.
Kompozit materiallar, odatda, matritsa tarkibiy qismlariga ko‘ra ham tasniflanadi.
Kompozit materiallarni tasniflash matritsa (bog‘lovchi material) yoki armatura
(mustahkamlovchi) va qo‘shimchalarning turiga asoslanadi (14-shakl).
Matritsa materiali sifatida metall va uning qotishmalari; polimer; keramika, shisha
va boshqa materiallar ishlatiladi. Ushbu matritsalar ikkita keng tarqalgan turdagi
kompozitlarni hosil qiladi.
Kompozit materiallardan foydalanish
Birinchi kompozit material fransuz bog‘boni J.Mone tomonidan 1867-yilda
ishlab chiqilib, patent olingan. U hovli gultuvaklari, sim va sementdan kompozitsion
materiallar tayyorlagan.
1942-yilda samolyot konstruksiyasida oyna tolasi bilan sinchlangan “armirovan”
kompozit material qo‘llanilgan.
Kompozit materiallar mashinasozlik konstruksiyalariga qo‘yilgan quyidagi
talablarga javob berishi kerak (15-shakl)
Yengil
bo‘lishi
Harorat-
bardoshligi
Mustah-
kamligi
Korroziya-
bardoshligi
Ishlatilishi-
ning osonligi
15shakl
Kompozit materiallarga qo‘yiladigan talablar
14shakl
Matritsa turlari bo‘yicha kompozit materiallar tasnifi
Metallar
Qora
polimer
Rangli
Shisha
Keramika
Metallmaslar
Kompozit material matritsasi
75
75
92-rasm.
Fasad qismida kompozit materiallardan foydalanilgan zamonaviy binolar
(Toshkent shahri).
Bugungi kunda kompozit mate rial lardan aviatsiya (masalan: dvi ga tel, korpus,
parrak, haroratbar dosh detallar va bosh qalar), kosmo nav tika, energetika, elektro texnika
va radiotexnika, mashi na sozlik (masa lan: avtomobil kuzovlari, ishqala nishga chidamli
tormoz quril ma lari va boshqalar), kemasozlik, kim yo, konchilik, qurilish (bino va
inshoot larning fasad qismlarida (92-rasm), to‘qimachilik, yengil va og‘ir sanoatlarda,
tibbiyot asboblari yasash da, qishloq xo‘jaligi, uy-ro‘zg‘or texnikasi kabi ko‘plab
sohalarda foydalaniladi.
Humo arena
Hilton mehmonxonasi
|
