• Model tagligi.
  • -rasm.  Kukunlarni biriktirish sxemasi




    Download 33,06 Mb.
    Pdf ko'rish
    bet56/148
    Sana01.10.2024
    Hajmi33,06 Mb.
    #273065
    1   ...   52   53   54   55   56   57   58   59   ...   148
    Bog'liq
    5-texnologiya

    93-rasm. 
    Kukunlarni biriktirish sxemasi

    a – bir tomonlama presslash; b – ikki tomonlama 
    presslash; 1 – puanson; 2 – qolip; 3 – kukun.
    a) b) d)
    4
    2
    1
    5
    6
    7
    3
    2
    3
    a)
    b)
    P
    1
    1
    P
    P
    1
    2
    3


    79
    79
    Press-qoliplarda sanitariya-texnika buyumlari, uy-ro‘zg‘or buyumlari, rom va 
    eshik qismlari, qurilish materiallari, mashina va mexanizmlar qismlari va boshqalar 
    ham qoliplanib olinadi (95-rasm).
    95-rasm. 
    Turli buyumlarning press-qolip namunalari: 
    a – xokandoz; b – gultuvak; d – cherepitsa.
    a) b) d)
    Qoliplarni tayyorlashda foydalaniladigan texnologik moslamalarga model, model 
    tagligi, sterjen yashigi va opoka kiradi.
    Model.
    Model deb qolip materialidan olinuvchi quyma yoki buyumning tashqi 
    ko‘rinishini hosil qiluvchi moslamaga aytiladi. 
    Modelning tashqi kо‘rinishi olinuvchi quyma yoki buyum shakliga o‘xshash 
    bo‘ladi. Modellar yengil, oson kesib ishlanadigan, chidamli, arzon materiallardan 
    tayyorlanib, ular qolip materialiga yopishmaydigan, undan oson ajraladigan bo‘lishi 
    kerak.
    Modellar oddiy, yaxlit, murakkab shaklli, kichik va o‘rtacha o‘lchamli bo‘ladi. 
    Ular ajraluvchi va ayrim-ayrim bo‘laklardan yig‘iladi (96-rasm).
    Buyum chizmalari asosida g‘o‘la, taxta, brus shaklidagi quritilgan yog‘ochlardan 
    (qarag‘ay, archa va boshqalar) bir martalik qoliplar tayyorlanadi. Biroq yog‘ochlar 
    nam tortib tob tashlashi, tez chirishi va deyarli puxtamasligi tufayli ulardan keng 
    foydalanib bo‘lmaydi.
    Shu boisdan ko‘plab texnologik moslamalar aluminiy qotishmalar va plastmas-
    96-rasm.
    Modellar xili:
     a
    – yaxlit model; 
    b
    – ikki bo‘lak model; 
    d
    – ajraluvchi model.
    a)
    b)
    Ajraluvchi qismi 
    Shiplar
    Belgi qismi
    d)


    80
    80
    salardan tayyorlanadi. Ular ancha qimmat bo‘lsa-da, uzoq vaqt turli muhitlarda 
    ishlashi davomida shakli va o‘lchamlarini saqlashi, qolip materialida aniq model 
    ko‘rinishini olishi kabi afzalliklarga ega. Modellar qaysi materialdan tayyorlanmasin
    qolipdan osonroq chiqarish uchun uning vertikal tekisliklariga kichik qiyalik beriladi 
    va yuzalari nafis ishlanadi
    .
    Model tagligi. 
    Qoliplarni tayyorlashda foydalaniladigan model tagligi yog‘ochdan 
    tayyorlansa, bu taglikka model taglik taxtasi deyiladi. Agar model taglik metall yoki 
    plastmassa materiallaridan tayyorlangan bo‘lsa, unga 

    Download 33,06 Mb.
    1   ...   52   53   54   55   56   57   58   59   ...   148




    Download 33,06 Mb.
    Pdf ko'rish