• Ishni bajarish tartibi
  • 26-§. 3D RUCHKADA HAR XIL UCH O‘LCHAMLI OBYEKTLAR YASASH 3D ruchka
  • Texnologiya umumiy o‘rta ta’lim maktablarining 5-sinfi uchun darslik




    Download 33,06 Mb.
    Pdf ko'rish
    bet59/148
    Sana01.10.2024
    Hajmi33,06 Mb.
    #273065
    1   ...   55   56   57   58   59   60   61   62   ...   148
    Bog'liq
    5-texnologiya

    9-amaliy mashg‘ulot.
    Polimer loyidan kitobcha shaklidagi brelok yasash.
    jihozlar: 
    polimer loyi, metall chizg‘ich, yog‘och cho‘p, maxsus mashinka, 
    mikroto‘lqinli pech, yelimli pistolet, jo‘va, folga qog‘ozi, pichoq, aksessuar, 
    tuz, xavfsizlik texnikasi qoidalari, ko‘rgazmali qurollar. 
    Ishni bajarish tartibi:
    Polimer loyidan kitobcha shaklidagi brelok yasash berilgan texnologik 
    xarita asosida amalga oshiriladi.
    Pichoqlar
    Shaklli steklar
    Cho‘tkalar
    Mayin tishli jilvir 
    qog‘oz
    102-rasm. 
    Polimer materiallarga ishlov berish asboblari.


    86
    86
    polimer loyidan kitobcha shaklidagi brelok yasashning 
    texnologik xaritasi
    T/r
    1
    2
    3
    4
    Ish 
    ketma-ketligi
    Ish eskizi
    (yoki texnik 
    rasmi)
    Asboblar
    jihoz va 
    moslama-
    lar
    О‘lchov va 
    rejalash
    Ish
    Oq rangli polimer loyi 
    metall chizg‘ich yoki 
    pichoq bilan kesib 
    olinib, maxsus mashina 
    orasidan o‘tka zib (yoki 
    jo‘va yordamida) 
    yoyiladi
    Qalinligi bir xil holda 
    to‘rtburchak shaklida 
    kesiladi. Teng yarmidan 
    ikki qismga bo‘lib 
    ustma-ust qo‘yi ladi. 
    Shu jarayon yana ikki 
    marta takrorlanadi
    Polimer loylarini 
    ustma-ust qo‘yib 
    birlashtiriladi va 
    chetlaridan kesib to‘g‘ri 
    to‘rtburchak shakliga 
    keltiri lib, kitobcha 
    varaqlari hosil qilinadi
    Kitobcha qismlarining 
    faqatgina 3 ta tomoniga 
    kitob varaqlariga 
    o‘xshatib yog‘och 
    cho‘p va metall 
    chizg‘ich yordamida 
    ishlov beriladi
    metall 
    chizg‘ich
    metall 
    chizg‘ich
    metall 
    chizg‘ich
    metall 
    chizg‘ich
    pichoq
    pichoq
    pichoq

    maxsus 
    mashina, 
    jo‘va


    yog‘och 
    cho‘p


    87
    87
    5
    6
    7
    8
    To‘q sariq rangli 
    polimer loyi kesib 
    olinib yoyiladi. Uning 
    ustiga kitobning 
    ishlov berilmagan 
    4-tomoni qo‘yilib 
    barmoqlar yordamida 
    mahkamlanib bosiladi
    Mahkamlangan to‘q 
    sariq rangli polimer 
    loyi ikki chetlari 
    ham yog‘och cho‘p 
    va metall chizg‘ich 
    yordamida kitob 
    varaqlariga o‘xshatib 
    ishlov beriladi
    Kitobcha shakli 
    imkoniyatga qarab 
    100 daraja haroratda 
    10 daqiqa pechda 
    qizdirilib, tez sovutish 
    uchun sovuq suvga 
    solinadi. Bunda 
    polimer o‘zining 
    xususiyatlarini yanada 
    yorqinroq namo yon 
    qiladi. Ehtiyotkorlik 
    bilan yaxshi lab quruq 
    salfetka yoki matoga 
    artib olinadi
    Yashil rangli polimer 
    loyini metall chizg‘ich 
    yoki pichoq bilan kesib 
    olinib, maxsus mashina 
    orasidan o‘tkazib (yoki 
    jo‘va yordamida) 
    yoyiladi
    metall 
    chizg‘ich
    metall 
    chizg‘ich

    metall 
    chizg‘ich
    pichoq


    pichoq


    pech, 
    quruq 
    salfetka, 
    mato
    maxsus 
    mashina, 
    jo‘va


    88
    88
    9
    10
    11
    12
    Folga qog‘ozi olinib 
    g‘ijimlanadi. Yoyilgan 
    loy ustiga folga qog‘oz 
    qo‘yilib, ustidan jo‘va 
    yuritiladi. Loydan folga 
    qog‘ozi ehtiyotkorlik 
    bilan ajratib olinadi
    Yoyilgan yashil 
    rangli polimer loyi 
    tomonlaridan 1 
    mm
    qoldirilib metall 
    chizg‘ich yoki 
    pichoq bilan kesilib, 
    kitobchaning muqova 
    qismi tayyorlanadi. 
    Kitobcha asosi 
    muqova qismiga super 
    yelimi yoki yelimli 
    pistolet yordamida 
    yopishtiriladi. Ortiqcha 
    qismlari kesib tashlanadi
    Kitobcha muqova qismi 
    ustida chiroyli dizayn 
    hosil qilish uchun to‘q 
    sariq rangli polimer 
    loyidan tuxumsimon 
    shakl tayyorlanib, 
    diagonal holatda ikki 
    qismga bo‘linadi. Ularni 
    birlashtirib, yurakcha 
    shakli hosil qilinadi. 
    Metall chizg‘ich yoki 
    pichoq bilan chetlari 
    kesib tekislanadi. Ustiga 
    oddiy osh tuzi sepib, 
    bosib chiqiladi
    Muqova ustiga 
    yurakcha super 
    yelimi yoki yelimli 
    pistolet yordamida 
    yopishtiriladi

    metall 
    chizg‘ich
    metall 
    chizg‘ich


    pichoq
    pichoq

    jo‘va, 
    folga 
    qog‘oz
    yelimli 
    pistolet

    yelimli 
    pistolet


    89
    89
    13
    14
    15
    16
    Oq rangli polimer 
    loyidan to‘rtburchak 
    shaklda kesib olinib, 
    diagonal holatda ikki 
    qismga bo‘linadi. 
    Barmoqlar yordamida 
    barg shakliga 
    keltirilib, muqova 
    ustiga yelimlanadi. 
    Barg chetlariga bezak 
    uchun yog‘och cho‘p 
    yordamida nuqtalar 
    qo‘yib chiqiladi
    Tayyor bo‘lgan 
    kitobcha imkoniyatga 
    qarab 100 daraja 
    haroratda 10 daqiqa 
    pechda qizdiriladi
    Kitobcha ustidagi 
    tuzni yaxshilab eritib 
    olish uchun suvga 
    solinadi. Ehtiyotkorlik 
    bilan yaxshilab quruq 
    salfetka yoki matoga 
    artiladi
    Kitobcha shaklidagi 
    brelok uchun aksessuar 
    tanlab olinadi. Tayyor 
    bo‘lgan kitobchaning 
    yuqori chap tomoniga 
    aksessuar o‘rnatiladi
    metall 
    chizg‘ich



    pichoq



    yelimli 
    pistolet, 
    yog‘och 
    cho‘p
    pech
    quruq 
    salfetka, 
    mato
    aksessuar


    90
    90
    26-§.
    3D RUCHKADA HAR XIL UCH O‘LCHAMLI 
    OBYEKTLAR YASASH
    3D ruchka
    – har xil uch о‘lchamli shakllar chizish uchun ishlati ladigan asbobdir. 
    Uning asosiy xomashyosi polimer materiallari hisoblanadi.
    “D”
    – bu inglizcha “doodler” sо‘zidan olingan bо‘lib, “ixtiyoriy ravishda 
    boshqa biror narsa bilan shug‘ullanish” ma’nosini bildiradi. Masalan, telefonda gap-
    lashayotganingizda yoki televizor tomosha qilayotganingizda ixtiyoriy ravishda turli 
    shakl va rasmlarni chizish. 
    Bu asbob Sizga uch о‘lchamli shakllarni yaratishga yordam beradi. U Sizning 
    ijodkorlik qobiliyatlaringizni yanada rivojlantirishga xizmat qiladi. Bundan tashqari, 
    havoda betakror tasvirlar hosil qilish imkoniyatini ham yaratadi.
    Siz 3D printer haqida eshitgansiz. Uning yordamida hajmli qismlar, turli mahsulot 
    va modellar yaratiladi. 
    “3Doodler” deb atalgan dunyodagi birinchi 3D ruchka Amerikaning “Wobble-
    Works” kompaniyasi tomonidan ishlab chiqilgan. 3D ruchkani ishlab chiqarilishiga 
    asosiy sabab, 3D printer yordamida tayyorlangan turli mahsulot va modellarning 
    kamchiliklarini tuzatishdan iborat bо‘lgan. Bu g‘oya kompaniyaning asoschilari 
    Maks Boug va Piter Dilvortlar tomonidan о‘ylab topilgan.
    “3Doodler” muvaffaqiyatidan sо‘ng boshqa kompaniyalar tomonidan ham 3D 
    ruchkalar ishlab chiqarila boshlangan. 3D ruchkalarni ishlab chiqarilishi natijasida 
    yangi san’at turi “3D ruchka art” (3D ruchka yordamida yaratilgan san’at) paydo 
    bо‘ldi.
    Bugungi kunda foydalanilayotgan 3D ruchkalar ishlash prinsipiga kо‘ra ikki turga 
    bо‘linadi: 

    Download 33,06 Mb.
    1   ...   55   56   57   58   59   60   61   62   ...   148




    Download 33,06 Mb.
    Pdf ko'rish

    Bosh sahifa
    Aloqalar

        Bosh sahifa



    Texnologiya umumiy o‘rta ta’lim maktablarining 5-sinfi uchun darslik

    Download 33,06 Mb.
    Pdf ko'rish