105
∑
n
y
x
N
1
- ishlab chiqarish oqimining umumiy hisobdagi ishchilar soni.
Ish razryadlarining yig’indisi quyidagicha topiladi:
∑
n
y
x
N
1
x razryadga
Tarif koeffitsientlarining yig’indisini quyidagicha topiladi:
∑
=
n
ТК
ТК
С
1
Ishlab chiqarish jarayonidagi umumiy hisobdagi ishchilar
soni ixtisoslar va ish
razryadlari bo’yicha hisobdagi ishchilar sonini qo’shish yo’li bilan topiladi.
Ishlab chiqarish oqimining asbob-uskunalarga bo’lgan ehtiyojini aniqlash uchun ishlab
chiqarish oqimining asbob-uskunalar to’plami jadvali tuziladi.
Ishlab chiqarish oqimining asosiy texnika-iqtisodiy ko’rsatkichlarini
quyidagicha
hisoblanadi.
1. Bir smenada chiqqan mahsulot soni - M
sm
(dona):
ур
см
T
R
N
М
⋅
=
2. Tikuv buyum birligiga sarflanadigan vaqt T – (sek):
∑
=
n
о
б
б
t
Т
1
.
.
Bunda: t
b.o.
- texnologik jihatdan bo’linmas operatsiyaga sarflanadigan vaqt;
n - texnologik jihatdan bo’linmas operatsiyalarning soni.
Ko’p fasonli ishlab chiqarish oqimlar uchun:
с
t
t
t
Т
Т
n
ф
n
ф
n
ф
ур
б
с
∑
∑
∑
+
+
+
=
=
1
1
1
...
2
1
3.
Hisobdagi ishchilar soni - N
x
(ishchi):
τ
б
х
Т
=
Ν
,
n
f
S
N
⋅
=
,
ур
у
и
ч
о
к
N
⋅
Ζ
Ζ
=
.
.
.
4. Ishlab chiqarish oqimning ma’romi - τ (sek):
см
см
М
R
=
τ
х
б
Т
Ν
=
τ
5.Mehnat unumdorligi – MU:
см
см
М
МУ
Ν
=
6.Mehnatni mexanizatsiyalashtirish koeffisienti – K
mex
:
б
n
ьех
мех
Т
t
К
∑
=
1
Bunda:
∑
n
ьух
t
1
- mexanizatsiyalashtirilgan tashkiliy operatsiyalarning sarf vaqt yig’indisi.
7.Ishlab chiqarish oqimining o’rtacha karra koeffisienti:
0
Na
К
ур
=
106
Bunda: 0 – tashkiliy operatsiyalar soni;
Na - amaldagi ishchilar soni.
8. Operatsiyalarning yiriklashtirish darajasi koeffisienti K
u
:
а
Б
Ки
Ν
=
Bunda: B – texnologik jihatdan bo’linmas operatsiyalar soni.
9.Ish bilan ta’minlanganlik yoki ishchilarning ish bajarish koeffisienti:
а
Ки
х
Ν
Ν
=
10.Moslik koeffisienti:
τ
⋅
Ν
=
а
Т
Км
б
11. Bir ishlab chiqarish maydonida tayyorlanadigan mahsulot – M
1m2
:
ц
n
см
S
М
∑
=
1
1m
2
M
Bunda: n - sex maydondagi ishlab
chiqarish oqimlar soni;
M
sm
- bir smenada chiqqan mahsulot.
12. Ixtisoslanganlik koeffisienti K
ix
:
б
n
их
их
Т
t
К
∑
=
1
Bunda:
∑
n
их
t
1
- ixtisoslashtirilgan tashkiliy operatsiyalarni sarf vaqtini yig’indisi.
13. Bir buyumni tikish qiymati S
tk
:
CM
n
Т
тк
M
TK
кун
IpC
C
∑
⋅
=
1
)
(
Bunda: IpC
TK
- birinchi razryadli ishchining kunlik ishbay maoыri (stavkasi).
14.O’rtacha razryad S
r
:
х
n
P
Ср
Ν
=
∑
1
Bunda
∑
n
P
1
- ish razryadlarning yig’indisi.
15. O’rtacha ta’rif koeffisienti:
х
n
ТК
ТК
С
Ν
=
∑
1
Bunda:
∑
n
ТК
1
- ta’rif koeffisientlarning yig’indisi.
HISOBOTGA QO’YILGAN
TALABLAR
Ushbu amaliy mashg’ulotni rasmiylashtirilganda quyidagilarni berilishi lozim:
Asbob-uskuna to’plama jadvalini tuzing.
Ishchi kuchining to’plama jadvalini tuzing.
107
Ishlab chiqarish oqimining texnika-iqtisodiy ko’rsatkichlarni hisoblash.
TEKSHIRISH UCHUN SAVOLLAR
4.
Ishchi kuchining to’plama jadvali nimaga asosan to’ldiriladi?
5.
Asbob-uskunaning to’plama jadvalini
ifodalab bering
6.
Asosiy texnika-iqtisodiy ko’rsatkichlarni hisoblash usulini tushuntirib bering.
