|
Texnologiyalari
|
| bet | 3/137 | | Sana | 27.07.2023 | | Hajmi | 29.35 Mb. | | #77440 |
Bog'liq 3.axborot texnologiyalari (m.aripov, b.begalov va b.) (1) Abdumalikova 2665, 22222, asosiy vositalar mavzu1.2. Axborotlashtirishning konseptual asoslari, dasturiy shakllari va ilmiy-metodik asoslari
Zam onaviy jam iyatda insonning ishlab chiqarish fa oliyati um um lashgan ishlab chiqarish (U lC h ) doirasida kechm oqda. U lC h bir-biri bilan uzviy bog'liq fizik (m oddiy) ham da axboriy-m antiqiy qism lardan iborat.
Ishlab c h iq a r ish n in g a x b o r iy - m a n tiq iy qism iga z o ‘r b erg an m am lakatlar yuqori ish unum dorligi va zam onaviy, xaridorgir m ahsulotlar ishlab chiqarishga erishganliklari m a’lum. Axboriy- m antiqiy ishlab chiqarish (A M IC h) resurslari asosini axborot, m ehnat vositalarini esa hisoblash texnikasi, uning dasturiy ta ’m i- noti, axborot texnologiyalari va boshqalar tashkil qiladi. M ehnat vositalari ham da aqliy m ehnatni sarf qiluvchi, tajriba va bilimga ega insonlar A M IC hning ishlab chiqarish kuchlarini tashkil qiladi. A M IC hning m ahsuloti abstrakt obyekt (axborot, m odel) iste'm ol predm eti sifatida nam oyon b o ‘lm oqda.
Ishlab chiqarish doirasidagi XX asrda yuz bergan o ‘zgarishlar A M IChning paydo bo'lishi va ahamiyati oshib borishi bilan bog'liqdir. B in o b a r in , U l C h n in g u m u m a n u n u m d o r l ig in in g o sh ish i avtomatlashtirish, shu jum ladan A M IC hni avtomatlashtirish bilan
bog'liq, deb qaralishi zarur. Shu bois m ehnat unum dorligi ko‘p jihatdan informatikaga bog'liqdir.
Hisoblash texnikasi va aloqa vositalarining keng rivojlanishi axborotni ilgari xayolga ham keltirish m um kin bo'lm agan hajm va tezkorlikda yig‘ish, saqlash, qayta ishlash ham da uzatish, ya’ni avtomatlashtiril gan holda ishlov berish imkoniyatini yaratdi. Axborot texnologiyalari tufayli insonning faoliyati, uning kundalik m uloqot sohasi dunyo sivilizatsiyasi ishlab chiqqan tajriba, bilim va m a’naviy qadriyatlarni jalb etish hisobiga chindan ham behad kengaymoqda. Bu esa, o ‘z navbatida, jam iyatning yuqori darajada axborotlashgan bo‘lishini talab etadi.
A xborotlashgan jam iyat haqida olim lar turlicha fikr yuritadi- lar. M asalan, yapon olim lari fikricha, axborotlashgan jam iyatda kom pyuterlashtirish jarayoni odam larga ishonchli axborot m anbayi- dan foydalanish, ishlab chiqarish va ijtim oiy sohalarda axborotni qayta ishlashni yuqori darajada avtom atlashtirishni ta ’m inlash im - konini beradi. Jam iyatni rivojlantirishda esa harakatlantiruvchi kuch m oddiy m ahsulot emas, balki axborot ishlab chiqarish b o ‘lm og‘i lozim .
Axborotlashgan jam iyatda nafaqat ishlab chiqarish, balki butun turm ush tarzi, qadriyatlar tizimi ham o'zgaradi. Barcha harakatlar tovarlam i ishlab chiqarish va iste'mol etishga yo‘naltirilgan sanoat jamiyatiga nisbatan axborotlashgan jam iyatdan farqli ravishda, bilimlar ishlab chiqariladi va iste’mol etiladi. Bu hoi aqliy m ehnat ulushi oshishiga olib keladi. insondan ijodiyotga qobiliyat talab etiladi, bilimlaiga ehtiyoj oshadi.
Axborotlashgan jam iyatning m oddiy va texnologik negizini kom pyuter texnikasi va kom pyuter tarm oqlari, axborot texnologiya lari, telekom m unikatsiya aloqalari asosidagi turli xil tizim lar tashkil etadi.
|
| |
