Texnologiyalari va kommunikatsiyalarini rivojlantirish vazirligi muhammad al-xorazmiy nomidagi toshkent

172 
Izoh: MTBF – Mean Time Between Failures (buzilishlar 
o‘rtasidagi o‘rtacha vaqt). 
Zaxira nusxalash usullari. Tashkilot o‘zining moliyaviy 
imkoniyati va AT infrastrukturasi asosida zaxira nusxalash usulini 
tanlaydi. Ma’lumotlarni zaxira nusxalashning quyidagi usullari mavjud. 
Issiq zaxiralash. Ma’lumotlarni zaxira nusxalashning mazkur usuli 
amalda keng qo‘llaniladi va dinamik yoki aktiv zaxira nusxalash usuli 
deb ham ataladi. Ushbu usulga binoan foydalanuvchi tizimni 
boshqarayotgan vaqtida zaxira nusxalash jarayonini ham amalga 
oshirishi mumkin. Mazkur zaxiralash usulini amalga oshirish tizimning 
harakatsiz vaqtini kamaytiradi. Zaxiralash davomida ma’lumotlardagi 
o‘zgarish yakuniy zaxira nusxasiga ta’sir qilmaydi. Ravshanki, 
zaxiralashni amalga oshirish vaqtida tizimning ishlash jarayoni 
sekinlashadi. 
Sovuq zaxiralash. Ushbu zaxiralash usuli offlayn zaxiralash deb 
ham atalib, tizim ishlamay turganida yoki foydalanuvchi tomonidan 
boshqarilmagan vaqtda amalga oshiriladi. Ushbu usul zaxiralashning 
xavfsiz usuli bo‘lib, ma’lumotlarni nusxalashda turli tahdidlardan 
himoyalaydi.
Iliq zaxiralash. Ushbu zaxiralashda tizim muntazam yangilanishni 
amalga oshirish uchun tarmoqqa bog‘lanishi kerak bo‘ladi. Bu 
ma’lumotlarni akslantirish yoki nusxalash hollarida muhim hisoblanadi. 
Ushbu usulda ma’lumotlarni zaxiralash uzoq vaqt oladi va jarayon biror 
vaqt intervalida amalga oshiriladi (kundan xaftagacha). 
Zaxira nusxalashda ma’lumotlarni saqlash manzilini tanlash 
muhim hisoblanadi. Zaxira nusxalarni quyidagi manzillarda saqlash 
mumkin. 
Ichki (onsite) zaxiralash. Ushbu zaxiralash usuli tashkilot ichida 
amalga oshirilib, tashqi qurilmalar, lentali saqlagichlar, DVD, qattiq disk 
va boshqa saqlagichlardan foydalaniladi. Ichki zaxiralash qurilmalari 
zaxira saqlanuvchi ma’lumotlar hajmiga muvofiq tanlanadi. 
Tashqi (offsite) zaxiralash. Tashqi zaxiralash mosofadagi manzilda 
amalga oshirilib, fizik disklarda ma’lumotlarni saqlash onlayn yoki 
uchinchi tomon xizmati orqali amalga oshirilishi mumkin.
Bulutli tizimda zaxiralash. Ushbu zaxiralash usuli onlayn usuli deb 
ham ataladi. U zaxiralangan ma’lumotlarni ochiq tarmoqda yoki ma’lum 
serverda saqlaydi. Odatda ma’lum server vazifasini uchinchi tomon 
xizmati amalga oshirishi mumkin.

173 

Download 3,33 Mb.