4
Nomi
Bor edi, bo‘lgan
edi (tarixiy
ma’lumot)
Hozir mavjud
Kelgusidagi
holati
Ruchka
Cho‘p, pat, siyohli
ruchkalar
Sharikli ruchkalar
Elektron
ruchkalar
Soat
Qum, mexanik,
elektron
Mexanik, elektron
?
Televizor
Lampali
Mikrosxemali
?
Kompyuter
monitori
Elektron nurli
Elektron nurli,
plazmali
?
...
...
...
?
“Agar men...” metodi. Bunda o‘quvchilardan ma’lum bir kasb kishisi sifatida
shu sohaga oid muammolarni qanday bartaraf etishi mumkinligi haqida o‘z
fikrlarini
bildirishlari
so‘raladi.
Masalan, “Agar
men avtokonstruktor
bo‘lganimda... mashinani yaratgan bo‘lar edim” (Agar men avtokonstruktor
bo‘lganimda tog‘larda ham yura oladigan mashinani yaratar edim.
Buning uchun
mashinaga vertolyotni harakatlantiradigan tizimni qo‘llar edim). “Agar men
aviakonstruktor bo‘lganimda... samolyotni yaratar edim” [7, B.42] va h.k. Bu
usulning eng afzal tomoni shundaki, bunda o‘quvchilarning xayolot (fantaziya),
taqqoslash, tasavvur qilish qobiliyatlari tez rivojlanadi.
“Texnologiya” fani darslarida amaliy ko‘rinishdagi matematik
masalalardan foydalanish. Umumiy o‘rta ta’lim maktablaridagi “Texnologiya”
fani, kasb-hunar kollejlaridagi kasb ta’limi darslarida amaliy ko‘rinishdagi
matematik masalalarni yechish bu fanni o‘qitishda o‘quvchilar tomonidan tez va
oson o‘zlashtirilishini ta’minlovchi omillardan biridir. Ayniqsa,
mehnat va kasb
ta’limiga oid ayrim mavzularni o‘tishda ularni matematika, fizika, biologiya kabi
fanlarga, shuningdek, qishloq ho‘jaligi va texnika sohasiga oid masalalarni yechish
bilan bog‘lab olib borilsa o‘quvchilarning bu fanlarni o‘zaro bog‘liq holda
5
o‘rganishlari uchun qulay imkoniyatlar yaratiladi. Shu maqsadda biz quyidagi bir
necha masalani tavsiya etamiz.
1-masala. Tomonlari 15 sm bo‘lgan kvadrat ko‘rinishdagi to‘sin
tayyorlash
uchun yog‘ochning ko‘ndalang kesimi, ya’ni diametri yoki aylana uzunligi kamida
qancha bo‘lishi kerak? (4-rasm).
