Tikuv buyumlarini t ayyorl ashd a kreativ loyihalash




Download 5,14 Mb.
Pdf ko'rish
bet71/99
Sana04.01.2024
Hajmi5,14 Mb.
#130038
1   ...   67   68   69   70   71   72   73   74   ...   99
Bog'liq
D. Djalolova - Tikuv buyumlarini tayyorlashda kreativ loyihalash

Sumkalar
boshqa kostyum dizayn asarlari kabi texnikaviy 
progress yutuqlarinigina aks etmasdan, turli ijtimoiy guruhlarni 
turmush tarzi va psixologiyasi to'g'risida m a'lum ot beradi.
Psixologlar fikri bo'yicha ayolni xarakteri to'g'risida uni 
sumkasi m a'lumot beradi. Kichkina, ichi tuldirilgan selofan 
paketi ayolni kam tasavvurligini ifodalaydi. Yorqin sumkalarni 
fantaziyasi bor engiltak ayollar olib yurishadi. Katta sumkalarni 
pessemist ayollar olib yurishadi; eski, iflos, yirtilgan lekin ozoda 
va elegant kiyingan ayollar - bu mantiqasi mutlaqo yo'q yoki 
ko'p muammolari borligini ko'rsatadi.
Sumkani paydo bo'lishi har xil mayda buyumlarni olib 
yurish bilan bog'liq. 
Masalan, 
rimliklar 
plashch 
togani 
taxlamlarida sinus deb atalagan mahsus chuntagi bo'lgan, u erda 
pul 
va 
boshqa 
mayda 
buyumlarni 
solishgan. 
Qadimiy 
Yunoniston ayollari kichkina 
nozik qopcha-kisetni olib 
yurishgan, XIX asrda esa klassik kostyum bilan ishqivozlik 
bo'lganda ular ayollar sumkachasi timsoli bo'ldi.
Afrika xalqlarida sumkalarga sexrli m a'noli narsalarni 
solishgan. Masalan, Saxaradagi taureglar qabilasida 
sumka- 
tumorida kuchmanchilarni barcha turmush sharoitlari uchun 
duolarni olib yurishgan.
Barcha xalqlar turli materiallardan qilingan, ser bezatilgan, 
turli shaklli, taqilmali, bandli sumkalarni qo'llashgan.
Evropada sumklar bilan XI asrdan boshlab foydalanishdi. Bu 
belga qistiriladigan kichkina sumka-xamyon, unga aslzodalar 
xayr berish uchun chaqa solishardi. Bu sumkalar 
l-aumoniere -  
tangadon deb nomlangandi. 
Sumka-kisetlar
(tamaki solish uchun) 
erkaklar kostyumida bo'lgan. Ijtimoiy holiga ko'ra ular oddiy
144


polotnodan, yumshoq echki charmidan, zamshadan, kimxobdan 
qilinardi va kashta
dur, rangba-rang m unchoqlar bilan 
bezatilardi.
XIII 
asrda osib yuradigan sumkalar qatorida kvadrat yoki 
to'g'riburchak 
shaklli 
asosan yassi, 
dastasi 
kashtalangan 
shnurdan qilingan q o id a olib yuradigan sum kachalarida ibodat 
kitoblarini olib yurishgan. Sumkalar shoyi, zar va kumush iplari 
bilan kashtalanardi va kichkina qo'ng'iroqchalar va popuklar 
bilan bezatilardi.
XV 
asrgacha sumkalar bilan asosan savdogorlar va 
almashuvchilar foydalanardi. Ularning kostyumini asosiy atributi 
katta xamyon b o ig an . Shunday sumkalar Rossiyada ham ma'lum
edi.
XVasrda sumkaning roli o'zgardi. Ayol va erkaklar sumklari 
farqlanadigan bo'ldi. Ayollar sumkalari yumshoq, ipak ipi bilan 
kashatalangan, 
belbog'ga 
uzun 
shnur 
yoki 
zanjir bilan 
mahkalanardi. Erkaklar sumkasi dag'al charmdan ishlanardi, 
ularni charm izmalar yordamida belbog'ga mahkamlashardi, 
sumkani orqasidagi izmaga xanjar qistirilardi.
X IV -X V aa. Fransiyada pul uchun qopcha amaldorlar 
tualetini buyumi bulgan. Kech Gotika modasaida turli razmerli 
qopchalar kolleksiyalarini belbog'ga osib qo'yishardi, yurganda 
ularni ichidagi tangalar jiringlardi. Ulardan tashqari belbog'ga 
kalitlarni, pichoq va atir shishasini osib yurishardi.
Bu qopchalar Renessans davrida ham saqlangandi. XVI 
asrda ramka taqilmali sumkalar 
paydo bo'ldi, ularning 
konstruksiyasi xozirgacha saqlanib qolgan.
XVII 
asrda markiza de Pompadur ayollar sumkachasi - 

Download 5,14 Mb.
1   ...   67   68   69   70   71   72   73   74   ...   99




Download 5,14 Mb.
Pdf ko'rish

Bosh sahifa
Aloqalar

    Bosh sahifa



Tikuv buyumlarini t ayyorl ashd a kreativ loyihalash

Download 5,14 Mb.
Pdf ko'rish