|
Tokarlik dastgohlari haqida ma’lumot
|
bet | 5/6 | Sana | 21.07.2024 | Hajmi | 13,57 Mb. | | #268141 |
Bog'liq 1-mavzu (metall kesuvchi dastgohlar va ularning tasnifi3. Vazn bo’yicha:
Stanokning kinematik sxemasi. Kinematik sxemalarda qo‘llaniladigan shartli belgilar
Stanokning turli organlariga harakatlarni uzatishda qatnashayotgan alohida elementlar va mexanizmlarning o'zaro bog‘lanishini ifodalovchi shartli tasvir stanokning kinematik sxemasi deb ataladi.
Kinematik sxema ayrim kinematik zanjirlardan tashkil topadi. Stanokning kinematik zanjiri deb hara- katni boshlang'ich zvenodan oxirgi zveno (masalan, elektr dvigateldan shpindel)ga uzatishni ta’minlovchi qator (tasmali, tishli, reykali, vintli, zanjirli, chervyakli) uzatmalar to'plamiga aytiladi. Harakatni bir ele- mentdan ikkinchi element (masalan, valdan val)ga yoki harakatni bir turdan ikkinchi tur (masalan, aylanma harakatni to‘g‘ri chiziqli harakat)ga aylantirib beruvchi mexanizm uzatma deyiladi. Harakatni uzatuvchi element yetaklovchi, harakatni qabul qiluvchi element esa yetaklanuvchi deb ataladi. Yetaklanuvchi val aylanish chastotasi nvdning yetaklovchi val aylanish chastotasi «vsh ga nisbatiga uzatish nis- bati deyiladi:
Kinematik zanjirlar doimiy o'zaro bog‘langan elementlardan tashkil topgan yoki almashinuvchi elementlarga ega bo'lishi mumkin. Almashinuvchi elementlar ko‘pincha tishli g‘ildiraklar, disk yoki baraban shaklidagi kulachoklar, shkivlardan iborat bo'ladi. Almashinuvchi o'zaro bog'langan elementlar guruhi sozlash uzeli deb ataladi. Kinematik zanjirning tishli g‘ildiraklardan tuzilgan sozlash uzeli gitara deb ata ladi. Gitaralar bir, ikki va uch juftli bo'lib, ko'proq ikki juftligi uchraydi. Kinematik zanjir oxirgi zvenolarining hisoblangan surilishlarini bog‘lovchi tenglamalar kinematik zanjir balansi deb ataladi.
Yuritmalarning asosiy (namunaviy) mexanizmlari
Metall kesuvchi stanoklarda turli maqsadlarda turli uzatmalar va mexanizmlardan foydalaniladi. Ularning asosiylari quyidagilardir.
- Reykali uzatmalar stanoklarda to‘g‘ri chiziqli harakatni amalga oshirishda keng qo'llaniladi. Uning turlari: tishli g‘ildirak-reyka (9.1- rasm, a) va chervyak-reyka (9.1-rasm, b).
|
| |