274
GLOSSARIY
O‘zbek
Rus
Ingliz
Lug‘aviy ma’nosi
Aniq bo‘laklar
Норма
Normals
Bino
konstruksiyalarining yoki
ayrim jihozlarning aniq ravshda
qabul qilingan bo‘laklari.
Arxitektura
Архитектура
Architecture
Yuksak
saviyadagi
qurilish
san’ati.
Qurilishda
qurilish
qurilmalari, bino va inshootlar
shakllarining
kompozitsiyasi,
funksiyasi
xamda
hajmlar
uyg‘unligining badiiy yaxlitligiga
эrishish.
Jamiyatning mafkuraviy
g‘oyalari, moddiy madaniyati,
badiiy-эstetik
qarashlari
va
bunyodkorlik san’atini o‘zida
yaxlit
tarzda
mujassamlashtira
olgan inson ijodining me’moriy
asari.
Assimmetriya
Ассимметрия
Asymmetry
Kompozitsiyada hajmiy fazoviy
эlementlarning
simmetrik
ko‘rinishga эga bo‘lmagan xildagi
joylashuvi va o‘zaro tarkibi.
Arxitekto-nika
Архитектоника Architecto-
nics’
ordonnance
Qurilish
formalari
tizimi
va
materiallari
bilan
bino
va
inshootlar
kompozitsiyasi
va
funsiyasi
orasidagi munosabatda
yuksak
badiiy
me’moriy
uyg‘unlikka эrishish san’ati.
Arxitektu-raviy
grafika
Архитектурное
графика
Architectural
graphics
Me’moriy g‘oya va takliflarni
эskiz, chizmalar va loyihalar
ko‘rinishida ifodalash uslublari
qo‘llaniladigan
grafik tasvirlar
majmuasi.
Arxitekturaviy
grafikaning
chizili,
bo‘yoqli,
uyg‘unlashgan
aralash
va
kompyuter uslublari mavjud.
275
Arxitektu-raviy
ansambl
Архитектурное
ансамбл
The
architectural
эnsemble
Muayyan g‘oyaviy-badiiy reja,
geometrik va fazoviy uyg‘un
yaxlit kompozitsiyada yaratilgan
me’moriy majmua. Kompozitsion
va funksional xolatlarda o‘zaro
munosib bog‘langan bino va
inshootlar, o‘simliklar
va boshqa
landshaft эlementlarining yaxlit
bir uyg‘unlashtirilgan me’moriy
omuxtasi.
Arxitektu-raviy
dinamika
Архитектурная
динамика
Architectural
dynamics
(changes)
Me’moriy
hajm
o‘lchamlari
doirasida massa va ichki fazoviy
muxitning keskin o‘sib borishi va
hajmning
biron-bir
yo‘nalish
bo‘yicha
kompozitsion
rivojlanishini, vizual jo‘shqinlik
va xarakatchanlikni ta’minlovchi
me’moriy yechim.
Arxitektu-raviy
kompozitsiya
Архитектурная
композитсия
Architectural
composition
Bino, inshoot va me’moriy
ansambllarning
vazifasiga,
g‘oyaviy
- badiiy mazmuni va
qurilmaviy hususiyatlariga ko‘ra
yaratilishi,
ulardagi
alohida
me’moriy qism va эlementlarning
mutanosibligi;
Arxitektu-raviy
masshtab
Архитектурный
масштаб
Architectural
scale
Bino va inshootlar hajmining
atrof-muhitga
va
inson
parametrlariga
mutanosiblik
darajasi, me’moriy kompozitsiya
yoki
hajmning
qismlarga
bo‘linganlik yoki bo‘linmaganlik
darajasi, holati.
Arxitektu-raviy
ritm
Архитектурный
ритм
Architectural
rhythm
Me’moriy
ob’yektlardagi
takrorlanuvchi qismlar, эlementlar
va
shakllarning bir-biriga mos
kelishligi, takrorlanish tartibi va
takti,
ularning
nazokati
va
maromi.
276
Arxitektu-raviy
obraz
Архитектурный
образ
The
architectural
image
Binolarning
funksiyasi
va
mazmuniga
mos
ravishda
arxitektonikasining
badiiy
g‘oyaviy va plastik ifodalanishi.
Xar bir bino turi o‘ziga xos
arxitekturaviy obrazga эga.
Atrium
Атриум
Atrium
Yopiq qoida bo‘yicha,balandligi
bo‘yicha 3 metr va undan ko‘p
qavatlarni
bog‘laydigan,
tepa
qoplamasi orqali yorug‘lik tushib
turadigan, ko‘p sathli эrkin joy.
Balkon
Балкон
Balcony
Bino tashqi devorlaridan konsol
tarzida
qisman chiqib turuvchi,
ichki xonalarni tashqi muxit bilan
bog‘lovchi
mo‘jaz
ochiq
maydoncha, osma ayvon.
Binoga
kirish
qismi
Вестибюл
Lobby
vestibule
Tashrif эtuvchilarni qabul qilish
va oqimini taqsimlashga mo‘ljal-
langan, binoning ichki qismiga
kirish oldidagi xona.
Bino
qismlari
nisbati
Пропорция
Proportion
Bino
fasadlaridagi detallarning
o‘zaro nisbati
Bir
xilda
o‘xshash
Типизация
Typization
Ko‘plab
bir-biriga
o‘xshash
binolarning qaytarib qurilishi.
Bog‘lanish
Коммуникация Communica-
tion
Binolarga nisbatan ishlatiladigan
ibora bo‘lib, zina, panduslar
эskalatorlar,
xarakatlanuvchi
yo‘lka va liftlarga aytiladi.
