Bo‘ron – to‗zon yoki qor-yomg‗ir aralash shiddatli
harakat, oqim, shamol.
Vayrona – tamomila buzilib ketgan, yer bilan yakson
bo‗lgan,
batamom
yemirilgan,
xarobaga
aylangan.
Vakstina – emlanuvchi moddalar – o‗ldirilgan yoki
kuchsizlantirilgan
mikroorganizmlar,
shuningdek,
ularning
zararsizlantirilgan
toksinlaridan
tayyorlagan
preparatlar,
organizmga yuborilganda tegishli yuqumli
kasalliklarga nisbatan sun‘iy orttirilgan aktiv
immunitet vujudga keladi.
Virus – lotincha so‗z bo‗lib, zahar ma‘nosini bildiradi.
Odamlar, hayvonlar, o‗simlik va bakteriyalarda
yuqumli kasalliklarni qo‗zg‗atuvchi juda mayda
mikroorganizmlar.
Viruslar
faqat
tirik
organizmlarda yashashga moslashgan.
Vulqon – ichidan doimo yoki vaqti-vaqti bilan qaynoq
gaz, tog‗ jinslarining parchalari, kul yoki lava
otilib chiqib turadigan konussimon tog‗.
Gaz – zarralari o‗zaro kuchsiz bog‗langan, shu sababli
o‗zi ishg‗ol qilingan bo‗shliqni bir tekis to‗ldirib
turadigan yengil modda.
Gamma nurlanish – rentgen
nurlariga
o‗xshash
bo‗lgan
eletromagnit nurlar. Gamma nurlar yuqori
tarqalish tezligiga va kuchli singib kirish
xususiyatiga
ega.
Gamma
nurlanishning
havodagi erkin tezligi bir necha yuz metrga 600
dan 3000m gacha yetadi, bu esa singib kirish
xususiyati bilan birgalikda gamma-nurlanishni
radiatsion xavfning asosiy manbai ekanligini
ko‗rasatadi. Tirik to‗qima orqali o‗tib gamma
nurlanish organizmning hujayrasiga ta‘sir etadi,
bu esa nur kasalligining rivojlanishiga olib
194
keladi. Gamma nurlarning zararlovchi ta‘siridan
himoyani faqat maxsus himoya vositalarigina
ta‘minlaydi.
