tayyorlanadi va sinaladi. Sinov natijalari bo„yicha loyihaviy hujjatlarga zarur bo„lgan tuza
tishlar
kiritiladi va faqat shundan keyin tanlangan korxonada ishlab chiqarishga tadbiq qilish
boshlanadi.
L o y i h a l a s h b o s q i c h i – bitta yoki bir nechta ierarxik darajalar va aspektlarga taa
lluqli
ob‟yektning talab qilingan hamma bayonlarini shakllantirishni o„z ichiga olgan loyihalash
jarayonining bir qismidir. Ko„pincha bosqich nomi mos ierarxik darajalar va aspektlar nomi bila
n bir
xil bo„ladi. Masalan, texnologik jarayonlarni loyihalashni texnologik jarayonning printsipial
sxemalarini
ishlab chiqish, marshrut texnologiyasini va operatsion texnologiyani ishlab chi
qish va
24
dasturaviy-
boshqariladigan texnologik jihoz uchun mashinali olib yuruvchilarda boshqaruvchi
informatsiyani olish bosqichlariga bo„lishadi. Katta integral sxema (KIS)larni loyihalashda
komponentlarni loyihalash, sxematexnik, funktsional-
mantiqiy va topologik loyihalash bosqichlarni
ajratishadi. Birinchi uchta bosqich o„xshash nomga ega bo„lgan
funktsional aspektli uch i
erarxik
darajali masalalarni yechish bilan bog„liq. Topologik loyihalash bosqichi KISni loyihalash
dagi
konstruktorlik aspektdagi hamma ierarxik darajalarga taalluqli bo„lgan
masalalarni o„z ichiga oladi.
Loyihalash bosqichining tarkibiy qismlarini l o y i h a v i y p r o t s e d u r a l a r deb atasha
di.
Loyihaviy protsedura – bosqichning bir qismi bo„lib, uning bajarilishi loyihaviy yechimni olish
bilan
tugaydi. Har bir loyihaviy protseduraga ushbu protsedura doirasida yechiladigan loyihalash
ning
qandaydir masalasi mos keladi. Loyihaviy protsedura tarkibiga
kiruvchi loyihalash jarayoni
ning
maydaroq tarkibiy qismi l o y i h a v i y o p e r a t s i y a l a r deb ataladi. Buyum chizmasi
ni
shakllantirish, kuchaytirgich parametrlarini hisoblash, elektr dvigatelini qurish uchun namu
naviy
konstruktsiyasini tanlash – loyihaviy protseduralarga, namunaviy grafikaviy tasvirni (tishli ilash
ma,
chizma ramkasi va sh.k.) chizish, kuchaytirgichning statik holatini
bayon qiluvchi algebrai
k
tenglamalar tizimini yechish, elektr dvigatelning navbatdagi variantini qurishning effektiv
ko„rsatkichlarini hisoblash – loyihaviy operatsiyalarga misol bo„la oladi.
Shunday qilib, daraja va aspekt tushunchalari loyihalanayotgan ob‟yekt haqida tushunchalarni
strukturlashga, bosqich tushunchasi esa – loyihalash jarayonini strukturlashga taalluqli.
