Pasayuvchi va ko‘tariluvchi loyihalash

mavjud. Pasayuvchi loyihalashda tizim uning elementlari hali aniqlanmagan sharoitda ishla
nadi,
ya‟ni uning imkoniyatlari va xossalari haqidagi ma‟lumot taxminiy tavsifga ega. Ko„tarilu
vchi
loyihalashda aksincha elementlar tizimdan oldin loyihalanadi, natijada elementlarga bo„lgan tala
blar
taxminiy tavsifga ega bo„ladi. Ikkala holda ham to„liq boshlang„ich informatsiya yo„qligi 
tufayli
optimal texnikaviy natijalarga erishishning potentsial imkoniyatidan chetga og„ish bo„ladi.
Lekin
loyihalashga blokli-
ierarxik yondoshuvda bunday og„ishliklarning bo„lishi muqarrar va murakkab
ob‟yektlarni loyihalashda blokli-
ierarxik yondoshuvga boshqa muqobil yondoshuv mavjud emas.
Shu sababli, blokli-ierarxik loyihalash natijalarining optimalligini texnikaviy-
iqtisodiy ko„rsatkichlar
(ular, xususan, o„z ichiga loyihalashga ketadigan moddiy va vaqt sarflarni oladi) nuqtai-
nazaridan
ko„rish lozim.
Tashqi va ichki loyihalash. Pasayuvchi loyihalashda k-ierarxik darajadagi elementlarni
ishlash uchun TT ta‟rifi ushbu darajadagi loyihaviy protseduralarga kiradi. Yuqori ierarxik
darajadagi tizim yoki ko„p qo„llanishlarga mo„ljallangan unifikatsiyalashgan elementlar tizimi u
chun
TT ishlash boshqacha bo„ladi. Bu erda TT ishlash loyihalashning mustaqil bosqichi bo„la
di va
ko„pincha tashqi loyihalash deb ataladi. TTning ta‟riflari bo„yicha ob‟yektni loyihalash bosqich
lari,
undan farqli ravishda, ichki loyihalash  deyiladi.
Tashqi loyihalashning asosi – texnikaning zamonaviy holatini, texnologiyaning imkoniyatlarini

to„g„ri hisobga olish hamda ob‟yektning hayotiy siklidan kam bo„lmagan vaqt davomida
ularning
rivojlanishini to„g„ri prognoz (bashorat) qilishdir. Texnologik omillar bilan bir qatorda iqti
sodiy
ko„rsatkichlarni loyihalash va tayyorlashning narxi va muddatlarini ham hisobga olish zar
ur.
Masalaning holati va ilmiy-
texnikaviy progress istiqbollarini o„rganish (tadqiqot qilish) asosida
ekspertlar guruhi tizimga TTning birlamchi variantini shakllantirishadi. Shakllantirilgan TT bajar
ila
olishini baholash va uni tuzatish bo„yicha tavsiyalar ichki loyihalash protseduralari yorda
mida
olinadi.

Download 1,86 Mb.