14.6-rasm. Tranzistordan yig’ilgan bir kaskadli kuchaytirgich sxemasi
Bu sxemada alohida manbadan Eem olingan qayd etilgan surilish holatlarida ishlatiladi, uning yordamida kirish dinamik tavsifida ishchi nuqta holati belgilanadi. Ryu miqdori birnecha kOm ni tashkil qiladi, bu esa chiqish qarshiligidan ancha kam, Eek esa – 10V ga yaqin.
Tranzistorning statik tavsiflari 14.7 a,b rasmlarda ko’rsatilgan. Faraz qilamiz Ryu va Eek berilgan.
a)
b)
14.7-rasm. Tranzistorning statik tavsiflari
Chiqish dinamik tavsifini ikki nuqta bo’yicha qurish mumkin. Hisoblaymizki, Uk=-5V bo’lganida olingan kirish dinamik tavsifi statik bilan to’g’ri keladi. Agar minimal nochiziqli buzulishlar sharti qo’yilgan bo’lsa, bunda dinamik tavsiflarda o’zgaruvchan tok va kuchlanish o’zgarishi a,b (14.7-rasm) bo’lagi chegarasidan chiqishi kerak emas.
O’zgaruvchan tok va kuchlanishni o’zgarishi bo’lib o’tayotgan chegarasidagi dinamik tavsifini bo’lagi, ishchi bo’lagi deyiladi.
Agar tranzistorning kirishiga sinusoidal signal Ie = Ime . sinwt ko’rinishida berilayotgan bo’lsa, bunda tanlangan a, b ishchi bo’lagida ishlashini ta’minlash uchun kirishga amplitudali o’zgaruvchan signal berilishi kerak va o’zgarmas tokning tarkibini
Ie = Ie5 – Ime = Iei – Ime (14.7)
o’zgarmas tok bo’yicha ishlash rejimini aniqlaydigan dinamik tavsifidagi joylanish nuqtasi, ishchi nuqta deyiladi (grafikda A nuqtasi). Ko’rinib turibdiki, agar Ie va Ime ma’lum bo’lgan, bunda grafikdan Ue, Ik, Uk ni va o’zgurauvchan tarkiblar amplitudasini Ume, Imk, Umk olish mumkin.
Endi oson hisoblash mumkin:
- tok bo’yicha kuchaytirish dinamik koeffitsiyentini ; (14.8)
- kuchlanish bo’yicha kuchaytirigsh dinamik koeffitsiyentini ; (14.9)
- quvvat bo’yicha kuchaytirish dinamik koeffitsiyentini ; (14.10)
- o’zgaruvchan tok bo’yicha kirish qarshiligi ; (14.11)
o’zgaruvchan tok bo’yicha chiqish qarshiligi ; (14.12)
Integral operatsion kuchaytirgichlar (IOK) IOK - o’zgarmas tok kuchaytirgichi (UTK) quyidagi parametrlari bilan:
Rkir= , Rchiq= o, Kug=
|
