|
Mantikiy elementlar(kombinastiyalari va ko’rinishlari)
|
| bet | 3/3 | | Sana | 03.02.2024 | | Hajmi | 1,97 Mb. | | #150973 |
Bog'liq Elektronika Mustaqil ish Hayitov Fazliddin 1 Ingliz tili, Olimov Xasan 1 ingliz tili, Moyli transformatorlar 5, Xabarlarni uzatish tizimlari va qabul-nazorat asboblari (G\'.Hakimov), 1-Bayonnoma, Amaliyotda ko\'p uchraydigan muhim diskret va uzluksiz taqsimotlar 11, 9-sinf. Amerika Qo\'shma Shtatlari, Kasbiy psixologiya” fanidan ma’ruzalar matni, Algoritmlar, 732-21 guruh talabasi Islomjon Muhammadjonovning Ma’lumot bazasining arxitekturasi va uch bosqichli arxitektura, 7 mavzu tbk, Методичка Маълумотлар ва билимлар банки 2, Badiiy matn poetikasi ma,ruza matni 29.08.2017, Kar va zaif eshituvchi bolalar. Ularning psihik va jismoniy rivo-fayllar.org2.Mantikiy elementlar(kombinastiyalari va ko’rinishlari):
Quyidagi tenglama uchun tuzing:
Mantikiy elementlarning birikma sxemasini;
Xakikiylik jadvalini;
Tranzistorli sxemasini;
1,3-bandlarni Proteus dasturida tekshiring va sxemalarini hisobotda keltiring.
Proteus dasturida sxemalari:
Mantikiy elementlarning birikma sxemasi;
Suvonov Azizbek SAT-4
1-rasm
Suvonov Azizbek SAT-4
2-rasm
b) Tranzistorli sxemasi;
Suvonov Azizbek SAT-4
Shamsiyev Azizjon AT-7
3-rasm
c)Xakikiylik jadvali;
1-jadval
X4
|
X3
|
X2
|
X1
|
Y
|
0
|
0
|
0
|
0
|
1
|
0
|
0
|
0
|
1
|
0
|
0
|
0
|
1
|
0
|
1
|
0
|
0
|
1
|
1
|
0
|
0
|
1
|
0
|
0
|
1
|
0
|
1
|
0
|
1
|
1
|
0
|
1
|
1
|
0
|
1
|
0
|
1
|
1
|
1
|
1
|
1
|
0
|
0
|
0
|
1
|
1
|
0
|
0
|
1
|
0
|
1
|
0
|
1
|
0
|
1
|
1
|
0
|
1
|
1
|
0
|
1
|
1
|
0
|
0
|
1
|
1
|
1
|
0
|
1
|
0
|
1
|
1
|
1
|
0
|
1
|
1
|
1
|
1
|
1
|
1
|
Xulosa:
Mantiqiy elementlar o’rganib chiqish davomida ular yordamida turli hil amallarni bajardim. Topshiriqni bajarish uchun kerakli bo’lgan mantiqiy elementlar AND mantiqiy ko’paytirish ya’ni konyuksiya, OR mantiqiy yoki elementi, NOR mantiqin yoki elementining teskarisi bo’lib yoki emas elementidir. Bu elementlardan foydalanib Proteus dasturida topshiriq shartidagi vazifani bajarib chiqdim va ishlashini bir nechta kombinatsiyalar bajarib ishlashini o’rganib chiqdim. Proteus dasturi va amallarni bajarish orqali xaqiqiylik jadvalini tuzib chiqdim. Mantiqiy elementlarning hammasi tranzistorlardan tashkil topgan bo’lib mantiqiy elementlarning qurilishi tranzistorlardiz. Shuning uchun mantiqit elementning tranzistorli sxemasini tuzib chiqdim va ikkala sxemani tekshirib tahlil qildim.
3.Kombinastion qurilmalar:
9:1 multipleksor sxemasini tuzing va Proteus dasturida tekshiring.
Natijalarni tenglama va jadval tarzida bayon eting.
7 razryadli sonni qo’shish. 7482 seriya asosida summator mantiqiy sxemasini tuzing va Proteus dasturida tekshiring.
6 razryadli komparator sxemasi dasturida tekshiring.
9:1 multipleksor sxemasini tuzing va Proteus dasturida tekshiring.
Suvonov Azizbek SAT-4
Shamsiyev Azizjon AT-7
4-rasm
b) 4:1 multipleksor sxemasi
Suvonov Azizbek SAT-4
Shamsiyev Azizjon AT-7
5-rasm
Suvonov Azizbek SAT-4
Shamsiyev Azizjon AT-7
6-rasm
2-jadval
c)razryadli sonni qo’shish .7482 seriya asosida summator mantiqiy sxemasini tuzish va Proteus dasturida tekshirish.
Suvonov Azizbek SAT-4
Shamsiyev Azizjon AT-7
7-rasm
Suvonov Azizbek SAT-4
Shamsiyev Azizjon AT-7
8-rasm
Suvonov Azizbek SAT-4
Shamsiyev Azizjon AT-7
9-rasm
.
Suvonov Azizbek SAT-4
Shamsiyev Azizjon AT-7
10-rasm
d) 6 razryadli komparator sxemasi tuzish va Proteus dasturida tekshirish.
Suvonov Azizbek SAT-4
13-rasm
Suvonov Azizbek SAT-4
Shamsiyev Azizjon AT-7
14-rasm
Xulosa:
Kombinatsion qurilmalardan biri multipleksor bo’lib bu qurilma bir nechta kirish va bitta chiqishdan iborat bo’lib uning vazifasi signal va ma’lumot uzatishdir. Bu multipleksor yozdamida yuborilgan habarni qabul qilish uchun maxsus yaratilgan va multipleksorning teskarisi demultipleksor qurilmasi bo’lib, u bitta kirishdan va bir nechta kirishdan tashkil topgan. Mustaqil ish bajarish davomida multipleksor qurilmasini Proteus dasturida yig’ib chiqdim va uning ishlash prinsipini o’rgandim.
Kombinatsion qurilmaning yana bir turi Summator bo’lib u yig’indi amalini bajaradi. Summatorlar qo’shish amalini bajaradi. Summator qurilmasini yig’ib chiqdim va amallarni bajarish orqali uning ishlashini tekshirib chiqdim. Bir nchta amallarni bajardim.
Kombinatsion qurilmaning 3- turi bu comparator bo’lib u taqqoslash amalini bajaradi. Agar berilgan qiymatlar teng bo’lsa tenglikga tegishli qiymat 1 ga aks holda 0 ga teng bo’ladi. Shu kabi taqqoslash amallari katta > va kichik < amallari bajarilsa 1 ga aks holda 0 ga teng bo’ladi. Mustaqil ish topshiriqini bajarish yordamida comparator sxemasini tuzib chiqdim va bir nechta qiymatlarni taqqoslab ishlash prinspini o’rgandim.
4.Ketma - ketlik qurilmalar (ta’riflari va turlari):
T triggerini mantiqiy elementlar bilan yig’ing va Proteus dasturida tekshiring.
Xakikiylik jadvalini va vaqt diagrammasini keltiring.
Triggerlar sodda ketma-ket qurilmalarni namoyish etadi. Ulardan elektron uskunalarning ko’pgina tizimlarida mustaqil yoki boshqa mahsulotlarni hosil qilish uchun bazaviy element sifatida foydalaniladi (hisoblagich, registr, xotira qurilmasi). Triggerlarga ko’p turdagi qurilmalarni kiritish mumkin.
Ularning umumiy xususiyati shundan iboratki, ular uzoq vaqt mobaynida kerakli holatdan bittasida turadi va tashqi signallar ta’siri natijasida holatini almashtira oladi. Triggerning asosiy vazifasiga ma’lumotlarni saqlash kiradi.
Triggerning xotirasi deganda belgilangan xolatda turish hususiyati nazarda tutiladi. Holatlarning birini 1, ikkinchisini 0 deb qabul qilinadi. Trigger ikkilik kodida yozilgan sonning bitta razryadini saqlab (eslab) qoladi deb hisoblash mumkin.
T triggerini mantiqiy elementlar bilan yig’ish va Proteus dasturida tekshirish.
Mantiqiy elementlardan tuzilgan T – triggeriquyida keltirilgan.
Triggerlar oddiy seriyali qurilmalardir. Ular ko'plab elektron uskunalar tizimlarida mustaqil yoki boshqa mahsulotlarni yaratish uchun asosiy element sifatida ishlatiladi (hisoblagich, registr, Ushbu toifadagi triggerlar noaniq emas. JK-triggerlarning funktsional tomoni (J - "jerk" - keskin harakat (surish), surish (surish); K - "o'ldirish" - tugatish (tugatish)) barcha kirish kombinatsiyalarida ular RS-triggerlar vazifasini bajaradi. Faqat bitta J ^ K ^ 1 kombinatsiyasi bundan mustasno. J kiritish S kirishiga, K kirish R ga to'g'ri keladi. Jn = Kn = 1 kirish kombinatsiyasining har bir soatida flip-flop yonib-o'chib turadi va chiqish signali o'z qiymatini o'zgartiradi. JK triggerlari ko'p qirrali qurilmalardir. Ularning ko'p qirraliligi ikki xil. Birinchidan, yuqoridagi triggerlar registrlarda, hisoblagichlarda, chastotalarni taqsimlovchi qurilmalarda va boshqa tizimlarda ishlatilishi mumkin. Ikkinchidan, chiqindilarning taniqli ulanishi tufayli ular boshqa turdagi triggerlarga osonlikcha o'tish mumkin.
Suvonov Azizbek SAT-4
Shamsiyev Azizjon AT-7
15-rasm
Suvonov Azizbek SAT-4
Shamsiyev Azizjon AT-7
16-rasm
Suvonov Azizbek SAT-4
Shamsiyev Azizjon AT-7
17-rasm
Xulosa:
Ketma ketlik qurilmalar safiga kiruvchi quri;madan biri trigger bo’lib uning vazifasi ko'plab elektron uskunalar tizimlarida mustaqil yoki boshqa mahsulotlarni yaratish uchun asosiy element sifatida ishlatiladi (hisoblagich, registr, xotira). Triggerlarning asosiy vazifalaridan biri bu ma’lumotlarni xotiraga saqlash va ularni ko’rsatishdan iborat. Mustaqil ish davomida T triggerining mantiqiy elementlarini yig’ib chiqdim va uni tahlil qildim. Proteus dasturi yordamida sxemasini yig’ib chiqgan uni vazifasini o’rganib chiqdim.
Foydalanilgan adabiyotlar:
D. M. Harris and S. L. Harris, ‘Digital Design and Computer Architecture,’ Morgan Kaufmann, 2007. – p.1619 Издательство Morgan Kaufman © English Edition 2013
Muhammad Ali Mazidi,Janice Gillispie Mazidi,Rolin D. McKinlay The 8051 Microcontroller and Embedded Systems.Using Assembly and C Second Edition.2014. – page – 617. ISBN-13: 978-0131194021,ISBN-10: 013119402X.
Suresh P. Naiz [AIE,ME,(PhD)] MIEE. Professor & Head Department of Electronics and Communication Engineering Royal Colleg of Engineering and Technology. Digital electronics basics.2013. – p.135.
Алиев М.М. Цифровая вычислительная техника и микропроцессоры. Учебное пособие. –Т.: «Fan va texnolog’ya», 2009.
Aliyev M.M.,Tulaganova Z.X.Raqamli hisoblash texnikasi va mikroprotsessorlar.T.2006.115 b.
|
| |
