Ma’ruzaning qisqacha matni:
Dori turlaridagi dorivor moddalarning ta’sir etish vaqtini uzaytirish masalasi katta amaliy ahamiyatga ega, ayniqsa ximioterapiya sohasida.
Ximioterapiyaning samaradorligi dorivor moddani qonda doimo tera-pevtik konsentratsiyasi ta’minlanishiga bog‘liq bo‘ladi va shunga erishish uchun ma’lum vaqt o‘tgach (sutkada davomida bir necha marta) dorivor modda qayta qayta iste’mol qilinish lozim.
Bu esa har hil noqulaychiliklar tug‘diradi: yordamchi moddalarni tanaga kiritilishi, ko‘p miqdorda preparatlarni sarflanishi, qondagi ta’sir etuvchi moddani konsentratsiyasi bir me’yorda bo‘lmasligi.
Hozirda ishlatiladigan ko‘p dorilarning kamchiligi ta’sir qiluvchi moddaning miqdori tanada uzoq vaqt saqlanmasligida.
Davolovchi konsentratsiyani bir me’yorda bo‘lmasligi dorining terapevtik samaradorligiga salbiy ta’sir ko‘rsatadi. Sil, moxov, qator bakterial va virus kasalliklarni muvaffaqiyatli davolashni faqat dori moddaning qonda terapevtik konsentratsiyasi uzoq vaqt saqlanib turgandagina amalga oshirish mumkin. Shuning uchun ta’sir muddati uzaytirilgan dori turlari ishlab chiqish ham nazariy, ham amaliy ahamiyatga egadir.
Farmakokinetik ta’siri oldindan belgilangan dorilarni yaratishda, ayniqsa ta’siri uzaytirilgan dorilarni, turli texnologik usullar, maxsus yordamchi moddalar qo‘llash va dori turlarini strukturasini o‘zgartirish yo‘llari bilan amalga oshiriladi.
|