y ig ‘ilish kun tartibiga kiritilgan masalalar yuzasidan qat’iy fikrga kelish
uchun zarur bilimlarga egaligi.
Minoritar aksiyadorlar, qoida
tariqasida,
samarali
mulkdor
bo'lmaydilar. Ularda menejerlar
faoliyatini
nazorat qilishda
faol
qamashish uchun yetarli
darajada undovchi sabablar, ko'pincha esa
imkoniyatlar ham bo‘lmaydi. Ular buning uchun zarur bo'lgan kuch-
g‘ayratlami o'zlaridagiga qaraganda ko‘proq miqdorda aksiyalarga ega
bo‘lgan boshqa aksiyadorlarga yuklashga
va ayni vaqtda nazoratni
amalga oshirish uchun chiqimdor boiadiganlar bilan birga foyda olishga
moyil bo‘ladilar, G‘arbdagi iqtisodchilar buni «tekin yurish» muammosi
deb ataydilar.
0
‘zbekistonda
2003-yilga
qadar
amalga
oshirib
kelingan
xususiylashtirish siyosati davlat korxonasi negizida tashkil etilgan har
bir AJ aksiyalarining bir qismini (korxonaning mamlakat iqtisodi-
yotidagi ahamiyatiga qarab 25 foiz yoki 51 foiz va undan ko‘p)
davlat
mulki qilib qoldirishini nazarda tutar edi. Bundan tashqari, ko‘pgina
AJlaming katta miqdordagi joylashtirilmagan aksiyalari ham davlat
mulki bo‘lib, ular davlat aksiyalari ulushi bilan qo‘shganda 50-70 foiz
va undan ko'proqni tashkil etar edi. Qolgan
aksiyalar mehnat jamoasi
a ’zolarining va asosan minoritar bo‘lgan xususiy tashqi aksiyadorlaming
mulki edi. Ko'pgina AJlarda samarali xususiy mulkdorlar bo'lmaganligi
natijasida
aksiyadorlar
umumiy
yig'ilishining
majlislari,
qoida
tariqasida, rasmiyat uchun, ijro etuvchi organ davlat aksiyalari paketini
boshqamvchi bilan kelishib belgilagan ssenariy bo‘yicha o‘tar edi.
Hatto
samarali xususiy mulkdorlarga ega bo'lgan AJlarda ham ko‘pchilik ovoz
bilan qabul qilingan umumiy yig‘ilish qarorlari bajarilmasligi mumkin
edi. Davlat aksiyalari paketlarini boshqamvchilarga qonunosti hujjatlari
bilan o'zlariga boshqarishga berilgan aksiyalar sonidan qat’i nazar,
aksiyadorlar umumiy yig‘ilishining har qanday
qarorlarini ijro etishni
to'xtatib qo'yish huquqi berilgan edi.
0 ‘zbekiston Respublikasi Prezidentining 2003-yil 24-yanvardagi
3202-sonli Farmoni va uni ijro etish yuzasidan qabul qilingan boshqa
normativ-huquqiy hujjatlar bilan
