odamlardan iborat bo‘!ib tuzishi mumkin.
Kumulyativ ovoz berishda
bunga yo‘l qo‘ymaslik mumkin. Bunday ovoz berish nazorat huquqini
bermaydigan aksiyalar paketlarini egalariga kuzatuv kengashida o ‘z
vakillariga ega boMish imkonini tug'diradi. Biroq Davlat mulki
qo‘mitasining hududiy boshqarmasi 2006-yil
boshlarida tashkil etgan
korporativ boshqaruv bo‘yicha seminarlarda qatnashgan Toshkent
viloyati AJlarining 150 nafardan ortiq rahbari va kuzatuv kengash
hamda ijro etuvchi organ a ’zolari orasida o'tkazilgan og'zaki so‘rov
ulam ing ko'plari kumulyativ ovoz berish mehanizmi haqida toMiq
tasaw urga ega emasligini ko'rsatdi.
3.Umumiy yig'ilishni chaqirish va o'tkazishning tartib-taomili
bilan bog'liq masalalar aniq
belgilab qo'yilmaganligi.
Masai an,
ishtirokchilami ro‘vxatga
olish qachon boshlanishi, umumiy yigMlish
muhokamasiga kiritiladigan hujjatlar yigMlish boshlanishidan
necha
kun
oldin taqdim etilishi kerakligi va shu kabilar batafsil yozib
qo‘yi!magan. Bu masalalami hal qilish
k o ‘p jihatdan AJlam ing ustavlari
va
ichki hujjatlarini O'zbekistonda ishlab chiqilishi va qabul qilinishi
kerak
bo ‘Igan
Korporativ
boshqaruv
kodeksiga
muvofiq
takomillashtirish bilan bogMiq. Buning uchun ko‘p vaqt kerakligini
xisobga olib, 7-ilovada xorijiy kodekslarda bay on etilgan ba’zi
tavsiyalar keltirilgan.
Ushbu tavsiyalardan
hozim ing o ‘zidayoq
0 ‘zbekiston AJlari o‘z ichki hujjatlarini ishlab oxiriga yetkazish vaqtida
foydalanishlari mumkin.
4. Minoritar aksiyadorlar ovoz berishi uchun muqobil variaritlar
y o ‘qligi. Yuqorida uncha katta boMmagan aksiyalar paketlarining
egalari,
qoida tariqasida, aksiyadorlar umumiy yigMlishining faoi
ishtirokchilari boMmasligi ko‘rsatib oMildi. Holbuki, 0 ‘zbekistondagi bir
qator AJlarda ularga qarashli boMgan aksiyalaming umumiy soni,
binobarin, ovozlar soni ham ko‘pincha 25 foiz va undan ko‘proqni
tashkil etadi. Shu sababli minoritarlaming ovozi umumiy yigMlish
qaroriga katta ta’sir ko'rsatishi mumkin (ular ovoz huquqidan
foydalangan va kun tartibidagi masalalar yuzasidan yagona fikr
bildirgan taqdirda).
Chet el tajribasi minoritarlar soni ko‘p
boMganda umumiy
yigMlishda ulaming manfaatlarini ishonchnoma bo'yicha vakil qilingan
shaxslar muvaffaqiyatli ifodalashi mumkinligini ko'rsatmoqda. Masalan,
Geim aniyada uncha katta boMmagan aksiyalar paketlari egalarining
manfaatlarini o'zining an’anaviy funksiyalari bilan bir qatorda
depozitariy funksiyasini ham bajaradigan tijorat banklari ifodalaydi.
172
Ular ishonchnoma asosida aksiyadorlar (banklarga o 'z aksiyalami
saqlab qo'yish uchun topshirgan aksiyadorlar) nomidan umumiy
yigMlishlarda qatnashadilar. Shu bilan birga
banklar murojaat qilgan
aksiyadorlarni umumiy yig'ilish kun tartibiga kiritilayotgan masalalar
haqida, shuningdek, u yoki bu masalalar bo‘yicha qanday ovoz berish
haqida oldindan xabardor qiladilar.
Ko‘p sonli minoritar aksiyadorlar nomidan ishonchnoma asosida
umumlashtirilgan ovoz berish bozor iqtisodiyoti rivojlangan boshqa
mamlakatlarda ham (AQSh,
Fransiya, Italiya va boshqalar) keng
tarqalgan.
Aksiyadorlar
umumiy yigMlishida
o‘z
manfaatlarini
ifodalashni kimga ishonib topshirishni (boshqaruvchi kompaniyaga,
investitsiya fondiga va shu kabilarga) aksiyadorlaming o‘zlari hal
qiladilar.
Konsolidatsiyalangan ovoz berish mexanizmidan ma’lum darajada
O ‘zbekistonda ham foydalanilmoqda. Yirik korxonalar bo‘linmalarining
xodimlari umumiy yig‘ilishga o 'z vakilini yuboradi. Biroq mehnat
jamoasi a’zolari ovozlaming ulushi kichkina bo‘lib, jami
10
foizdan
oshmasligi, umumiy yig‘ilishga korxonaning ijro etuvchi organiga
qaram boMgan
xodimlami vakil qilib yuborish, ular o‘z huquq va
majburiyatlarini yaxshi bilmasligi - ulaming ovoz berish natijalariga
ta’sir koMsatishiga imkon bennayotir.
Shu munosabat bilan chet el tajribasini umumlashtirish asosida
