|
-jadval Boshqa individual indekslarni hisoblashda olinadigan maksimal va minimal
|
bet | 152/206 | Sana | 04.01.2024 | Hajmi | 1,13 Mb. | | #129927 |
Bog'liq 4-Statistika-2004-darslik-X.Shodiev-1
darajalar
-
Ko’rsatgichlar
|
Darajalar
|
O’zbekiston
bo’yicha (PROON) 1999 yil
|
maksimal
|
minimal
|
daraja
|
indeks
|
1. Ko’riladigan umr uzoqligi, yil
|
85
|
25
|
68,7
|
0,730
|
2. Katta yoshdagilarni savodxonligi darajasi, %
|
100,0
|
0,0
|
88,5
|
0,885
|
3. O’quvchilarning yalpi ko’rsatkichi,
%
|
100,0
|
0,0
|
76,0
|
0,760
|
4. Jon boshiga YaIM, RRR $
|
40300
|
100
|
2251
|
0,520
|
PROON ma’lumotlari (milliy statistika ma’lumotlaridan biroz farq qiladi.) asosida 1999 yilda O’zbekiston bo’yicha
ITI=1/3•0,930+(2/3•0,885+1/3•0,760):3+1/3•0,520=0,648
PROON ning bu hisoblashlari muhim (hisoblash metodologiyasi o’zgarib turadi), ammo inson kapitali qiymatini hisoblash imkonini bermaydi. Shuni e’tiborga olib, Jahon bankining J.Dixon and K.Hamilton boshchiligidagi ishchi guruhi boshqa metodologiyani ishlab chiqdi va jahon bo’yicha 1997 yilda 1994 yil ma’lumotlari asosida 92 mamlakat va 2000 yilda 1997 yil ma’lumotlari asosida 110 mamlakat bo’yicha yagona (standart) metodologiya asosida inson kapitali qiymati va milliy boylik hajmini hisoblashdi. Yagona metodologiyada inson kapitalining qiymati quyidagicha hioblangan: qishloq xo’jaligidan tashqari yaratilgan YaIM; qishloq xo’jaligidan olingan daromad; foydali qazilmalardan olingan renta; qayta tiklanadigan kapital amortizatsiyasi. Bunda inson kapitalining qiymati = (p1+p2-p3- p4)x25 yil.
Qishloq xo’jaligi daromadlari tarkibiga er rentasi kiritilmaydi, lekin ov, baliq ovlash va yog’och tayyorlash daromadlarini o’z ichiga oladi. Hisob – kitoblarda ko’riladigan umr uzoqliligi (yil) – 65 dan kam deb olingan va hamda bu darajadan aholining o’rtacha yoshi (yil) ayirilgan. Natija 25 yil, ammo ba’zi bir hisoblashlarda 33 yil kerak bo’lgan fikrlar ham mavjud.
Jahon banki ekspertlarining inson kapitali qiymatini hisoblash metodologiyasining ba’zi bir jihatlariga tanqidiy qarovchi iqtisodchilar yo’q emas.
Milliy boylik
Tabiiy boylik
Inson kapitali
Nomoddiy boylik
Shaxsiy mulk
Xususiy mulk
Monetar oltin
Moliyaviy majburiyat
Transfert kapital
Aylanma kapital
Amortizatsiya
Joriy baho
qoldiq baho
|
| |