|
-jadval Milliy boylikning hajmi, tarkibi va strukturasi (1997 yil)
|
| bet | 148/206 | | Sana | 04.01.2024 | | Hajmi | 1,13 Mb. | | #129927 |
Bog'liq 4-Statistika-2004-darslik-X.Shodiev-1 12.8-jadval Milliy boylikning hajmi, tarkibi va strukturasi (1997 yil)
-
|
Jon boshiga, ming doll.
|
Tabiiy kapital strukturasi, % hisobida
|
Jami
|
Sh.J
|
qishloq xo’jali- gi erlari
|
o’rmonlar va himoya- lanadigan erlar
|
er osti boylik lari
|
Inson kapita- li
|
fizik kapi- tal
|
tabiiy kapi- tal
|
Sh.Amerika
|
325,274
|
247,892
|
61,953
|
15,429
|
53
|
25
|
22
|
Tinch okeanidagi
OECD
|
302,389
|
205,156
|
89,786
|
7,447
|
63
|
22
|
15
|
§. Evropa
|
236,164
|
175,570
|
54,990
|
5,604
|
68
|
23
|
9
|
Yaqin Sharq
|
146,243
|
55,898
|
27,304
|
63,041
|
11
|
1
|
88
|
J.Amerika
|
94,086
|
69,548
|
15,872
|
8,666
|
52
|
23
|
25
|
Sharqiy Evropa va
Markaziy Osiyo
|
62,500
|
30,530
|
22,256
|
9,714
|
50
|
12
|
38
|
Sh.Afrika
|
54,185
|
37,034
|
14,348
|
2,803
|
37
|
2
|
61
|
M.Amerika
|
51,612
|
40,628
|
7,801
|
3,182
|
72
|
22
|
1
|
Karib xavzasi
|
47,338
|
32,429
|
9,868
|
5,046
|
83
|
5
|
12
|
Sharqiy Osiyo
|
46,076
|
35,207
|
7,220
|
3,649
|
78
|
9
|
13
|
Sharq va J.Afrika
|
29,863
|
19,526
|
7,345
|
2,992
|
65
|
22
|
13
|
§.Afrika
|
22,036
|
13,231
|
4,097
|
4,708
|
75
|
10
|
15
|
J.Osiyo
|
21,704
|
13,959
|
4,123
|
3,622
|
90
|
4
|
6
|
Hozirgi paytda mustaqil O’zbekiston Respublikasida 2,7 mingdan ortiq turli foydali qazilma konlari va ma’dan namoyon bo’lgan istiqbolli joylar aniqlangan. Ular
100 ga yaqin mineral-xom ashyo turlarini o’z ichiga oladi. Bu in’omlarning respublika viloyatlari bo’yicha taqsimlanishini 12.9-jadvalda ko’rish mumkin.
Ko’rinib turibdiki, barcha region (viloyat) larning zamini er osti boyliklariga serobdir. Ma’lumki, er osti boyliklarining kategoriyalari (A,B,C1,C2) bo’yicha statistikasi Respublikada Mahkama statistikasida tashkil etilgan va shuning uchun mavjud ma’lumotlar davlat statistikasi (Davlat Statistika departamenti) yilnomlarida keltirilmaydi. Respublikada 900 dan ortiq kon qidirib topilgan, ularning tasdiqlangan zaxiralari 970 mlrd. AQSh dollarini tashkil etadi. Shu bilan birga, umumiy mineral- xom ashyo potentsiali 3,3 trillion AQSh dollaridan ortiq baholanmoqda (o’rtacha jon boshiga =3,3 trillion : 25,0 mln. kishi=132,0 ming dollar, tasdiqlangani esa=970 mlrd.$ : 25,0 mln =38,8 ming$ ) demak, O’zbekiston Respublikasi jon boshiga to’g’ri
keladigan er osti boyliklarining qiymati darajasi bo’yicha eng boy davlatlar qatoriga kirar ekan.
12.9-jadval
Boshqa ranglime tallar
Neft
O’zbekiston regionlarida foydali ` mavjudligi
-
Viloyatlar
|
|
Tabiiy gaz
|
Ko’mir
|
Oltin
|
Kumush
|
Mis
|
|
Uran
|
Temir rudasi
|
Fosforitlar
|
Kaliy tuzi
|
Kimyosanoati uchun boshqa xom-ashyo-lar
|
Marmar
|
Granit
|
Qurilish toshi
|
Qol gan qurilish materiallari
|
Qoraqalpog’ist on Respublikasi
|
|
|
|
+
|
|
|
+
|
|
+
|
+
|
|
+
|
+
|
|
+
|
+
|
Andijon
|
+
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
+
|
Buxoro
|
+
|
+
|
|
|
|
|
+
|
|
|
|
|
+
|
|
|
|
|
Jizzax
|
|
+
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
+
|
Qashqadaryo
|
|
+
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
+
|
Navoiy
|
|
|
|
+
|
|
|
+
|
+
|
|
+
|
|
+
|
+
|
+
|
|
+
|
Namangan
|
+
|
|
|
+
|
|
+
|
+
|
|
|
|
|
|
|
|
|
+
|
Samarqand
|
|
|
|
+
|
|
|
|
|
|
|
|
|
+
|
+
|
|
+
|
Sirdaryo
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
+
|
Surxandaryo
|
+
|
+
|
+
|
|
|
|
+
|
|
|
|
+
|
|
|
|
|
+
|
Farg’ona
|
+
|
+
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
+
|
Xorazm
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
+
|
Toshent
|
|
|
+
|
+
|
+
|
+
|
+
|
|
|
|
|
+
|
|
|
|
|
Tabiiy kapitalning boshqa muhim qismi – erdir. Respublikaning umumiy er fondi 01.11.2001 yil holati bo’yicha 44410,3 ming ga, shundan 26734,5 ming ga, ya’ni 60,2 foizi qishloq xo’jaligiga yaroqli erlardir. Uning 4058,4 ming gektari haydaladigan erlar.(jami er fondining 9,1%, qishloq xo’jaligi erlarining – 15,2% ni tashkil etadi.) FAO (FAO) BMT ning oziq-ovqat va qishloq xo’jaligi tashkilotida qabul qilingan er maydonlarini asosiy kategoriyalariga binoan O’zbekistonning er fondi quyidagicha ifodalanadi. (1996 yil, 14-jadvalga qarang)
Jon boshiga 0,23 km2 haydaladigan er, 1,17 km2 qishloq xo’jaligiga yaroqli er va 0,07 km2 o’rmonlar to’g’ri keladi (1km2=100 ga). Er maydonini bu holda va boshqa jihatlarini e’tiborga olingani holida klassifikatsiya qilishdan maqsad – ularni iqtisodiy baholash ishlarini bajarishdir (chunki har xil kategoriyali) Mamlakat tarixida er fondini, ayniqsa, qishloq xo’jaligiga yaroqli qismini iqtisodiy baholash
ishlari olib borilganini bilish mumkin. Birinchi marotaba 1923-24 yil xalq xo’jaligi balansida er resurslari (1917 yildan oldin erlarni oldi-sotdi baholari asosida) baholanib, asosiy kapital tarkibiga kiritilgan. Umumiy asosiy kapitalda er qiymatining salmog’i 60,0% ga teng bo’lgan. Keyinchalik sobiq ittifoq statistika xizmati 1937 yilda 1928 va 1936 yil uchun erning qiymatini baholagan. Bu ishchdan maksad er davlat mulki bo’lgani uchun jami asosiy ishlab chiqarish fondi tarkibida jamoa asosiy fondining salmog’ini oshganligi ko’rsatilgan.
|
| |
