• Kasrning sur’ati MIS
  • Kasrning maxraji MIR
  • MAVZU. MAKROIQTISODIYOT SAMARADORLIGI STATISTIKASI




    Download 1,13 Mb.
    bet174/206
    Sana04.01.2024
    Hajmi1,13 Mb.
    #129927
    1   ...   170   171   172   173   174   175   176   177   ...   206
    Bog'liq
    4-Statistika-2004-darslik-X.Shodiev-1

    MAVZU. MAKROIQTISODIYOT SAMARADORLIGI STATISTIKASI


    1. Makroiqtisodiy samaradorlik va uning ko’rsatkichlari tizimi Makroiqtisodiy samaradorlik (MS) - bu nisbiy miqdor bo’lib, u

    makroiqtisodiy samara (MIS)ning sarflangan makroiqtisodiy resurslar (MIR)ga bo’lgan nisbatini ifodalaydi:

    МС
    МИС МИР

    ega.
    Bu ko’rsatkich sintetik, umumlashgan ko’rsatkich bo’lib integral xarakterga


    Kasrning sur’ati MIS - bu absalyut miqdor bo’lib, u ishlab chiqarish va

    ko’rsatilgan xizmatlarning pirovard natijasini ifodalaydi. Makroiqtisodiyot darajasida bu samara yaratilgan: yalpi ichki mahsulot (YaIM); yalpi milliy daromad (YaMD); yalpi sof mahsulot (YaSM); yalpi sof daromad (YaSD)da o’z aksini topadi.
    Kasrning maxraji MIR - bu absalyut miqdorlar bo’lib, ular ishlab chiqarish va xizmat ko’rsatish jarayonida sarflangan: yalpi mehnat (YaM); yalpi xom ashyo (YaX); yalpi fondlar (YaF); yalpi investitsiya (YaI) lardir.
    Makroiqtisodiy samaradorlik darajasini tahlil qilishda makroiqtisodiy statistika bir-biri bilan uzviy bog’langan va bir-birini to’ldiradigan ko’rsatkichlar tizimini hisoblaydi.
    Mamlakat yoki ayrim olingan region (viloyat, tuman) miqyosidagi samaradorlikni aniqlash faqat ko’rsatkichlar tizimi yordamida amalga oshirilishi mumkin. Chunki aynan shu tizim: u yoki bu regionning rivojlanish xususiyatlarini aniqlash imkonini, ayni paytda, mahalliy boshqaruv organlari uchun ishonchli boshqaruv mexanizmi vazifasini bajarishi mumkin; samaradorlikning turli ko’rinish va yo’nalishlarini qiyoslanishiga imkon beradi; samaradorlik darajasiga ta’sir qiluvchi bevosita va bilvosita omillarni aniqlashga yordam beradi.
    Shu nuqtai nazardan makroiqtisodiy samaradorlik ko’rsatkichlari oldiga quyidagi talablar qo’yiladi (15.1 jadval)
    Yuqorida ko’rsatkichlar tizimiga qo’yilgan talablardan biri - ularning yaxlitligi va o’zaro bog’langan bo’lishi shartidir. Shu nuqtai nazardan, makroiqtisodiy samaradorlik ko’rsatkichlari uch guruh ko’rsatkichlarga bo’linadi: integral ko’rsatkich; umulashtiruvchi ko’rsatkichlar; xususiy ko’rsatkichlar.

    Download 1,13 Mb.
    1   ...   170   171   172   173   174   175   176   177   ...   206




    Download 1,13 Mb.

    Bosh sahifa
    Aloqalar

        Bosh sahifa



    MAVZU. MAKROIQTISODIYOT SAMARADORLIGI STATISTIKASI

    Download 1,13 Mb.