O ’zD avstandart bir turdagi mahsulotni sertifikatsiyalashtirish tashkilotlarini va
muvofiqlik sertifikatlari berilgan m ahsulotlami davlat ro’yxatidan o ’tkazadi va
ulam i
inatbuotda e'lon qiladi. So’rovchi tashkilot o ’z mahsulotini reklama qilish, matbuotda
chiqish huquqiga е§а,«Система»иа paydo b o ’lgan noroziliklam i N SS Uz
«Национальное система стандартизации» da ko’rsatilgan tartibda hal qiladi.
Ishlab chiqarilayotgan mahsulotning sifatli va barqaror b o ’lishiga
kafolat
berish maqsadida nafaqat mahsulotni sertifikatsiyalashtirish, balki ishlab chiqarishni
va
sifat
tizimlarini
sertifikatsiyalashtirish
ishlari
amalga
oshiriladi.
Sertifikatsiyalashtirishning bunday turi boshqarish tizim larini sertifikatsiyalashtirish,
mahsulot sifatini, ishlab chiqarish va texnologik jarayonlam i nazorat qilish, hisobga
olish, iste'molchini sifatli m ahsulot bilan ta'm inlashga kafolat beradi.
Sifat tizimini va ishlab chiqarishni sertifikatsiyalashtirishning maqsadlari:
- ichki bozomi tegishli sifat darajasida b o ’lgan
mahsulot, texnologik jarayon
yoki xizm atlar bilan ta'minlash;
- O ’zbekiston Respublikasining eksport salohiyatini kengaytirish, jahon
bozoriga yuqori sifatli mahsulot etishtirish va uning sifatining barqarorligini
ta'minlash, ularga tegishli shart-sharoitlar yaratish hamda kafolat berishdan iborat.
Ishlab chiqarishni sertifikatsiyalashtirish- bu sertifikatsiyalashtirish idorasi
yoki boshqa maxsus vakolatga ega bo’lgan idora tom onidan ma'lum mahsulotni
ishlab chiqarish uchun (ma'lum xizmatlami bajarish uchun)
zarur va etarli sharoitlar
mavjudligini unga tegishli b o ’lgan me'yoriy hujjatlarda berilgan talablarning
barqarorligini va sertifikatsiyalashtirishni nazorat ostiga olinishi ta'minlashning
rasmiy tasdig’idir.
Sifat tizimlarini sertifikatsiyalashtirish- bu sifat tizim larining xalqaro yoki
milliy standart talablariga muvofiq kelishini tekshirish, baholash va sertifikat berish
orqali tasdiqlash kabi faoliyatidir.
Ishlab chiqarish va Sifat tizim larini sertifikatsiyalashtirishdagi tekshirish va
baholash obektlari quyidagilar bo’lishi mumkin:
- sifatni yaxshilash va boshqarish faoliyati;
-
ishlab chiqarish tizimi;
- m ahsulotning sifati.
Shunday qilib, ishlab chiqarish va sifat tizimlarini sertifikatsiyalashtirish
mahsulot ishlab chiqarishning barcha jabhalarini o ’z ichiga olar ekan.
M ahsulotning
sifati
quyidagi axborot m anbalaridan iborat:
- tayyor mahsulotni topshirilayotgandagi uning sifat k o ’rsatkichlari (texnologik
nazorat tomonidan);
. iste'molchi tomonidan sifatni tekshirgan turli tashkilotlar tomonidan
mahsulotning sifati to’g ’risidagi berilgan bayonnomalari.
Ishlab
chiqarish va Sifat tizimlarini sertifikatsiyalashtirishda mahsulot sifatini
tekshirish va ulam i tahlil qilish uchun, oldindan rejalashtirilgan sinovlar o ’tkazish
uchun maxsus laboratoriyalar bo’Iishi shart emas. M ahsulotning sifatini ta'minlash va
uni
boshqarish
bo’yicha
korxonaning
faoliyati
ham da
sifat
tizimlarini
sertifikatsiyalashtirish 9000-9003 ISO Xalqaro standartlari bo’yicha tanlangar. model
talablariga muvofiqlik bosqichma-bosqich amalga oshiriladi va baholanadi.
Hozirgi paytda xalqaro standartlaming uchta modeli (tizimi) ishlab chiqilgan,
ular:
1. 9001 seriyali ISO X alqaro standarti (XS) «Sifat» tizimi.
M ahsulot sifatini
uni loyihalashda, ishlab chiqarishda, montaj va ishlatilish paytida ta'm inlash modeli.
2. 9002 seriyali ISO XS «Sifat» tizimi. M ahsulot sifatini va uni ishlab
chiqarish, montaj paytida ta'minlash modeli.
Tanlangan sifat tizimi mahsulot tayyorlashning to ’liq bosqichlarini o ’z ichiga
olish kerak. 9004 seriyali ISO XS talablariga muvofiq m ahsulotning yaratilish
bosqichi («Петля качества») quyidagi bosqichlardan iborat:
1.Bozomi o ’rganish, qidirish va marketing;
2.Texnik talablam i loyihalash va ishlab chiqish;
3.M ahsulotning yaratilishi (ishlab chiqish);
4.M oddiy-texnik tom ondan ta'minlash;
5.1shlab chiqarish jarayonlarini tayyorlash;
6.1shlab chiqarish;
7.Sinovlar o ’tkazish, jarayonlarni boshqarishni
nazorat qilish;
235
8.Mahsulotni taxlash va saqlash;
9.Sotish va ta rq a tish ;
lO.Montaj va foydalanish;
11 .Texnik yordam va ta'mirlash;
12.1shlatib b o ’lgandan keyin foydalanishning yaratilishi bosqichi.
Sifat tizim ining bosqichlari uchta:
1 .Sifatni ta'minlash;
2.Sifatni boshqarish;
3.Sifatni yaxshilashni yunalishlarga ajratish mumkin.
M ahsulot bosqichi («Petlya kachestva») nazarda tutilgan har bir bosqich
tadbirlarini tizimli bajarish m aqsadida rejalangan tadbirlar majmuasini amalga
oshirishdan iborat.
Sifatni yaxshilash- mahsulotni texnik jihatdan ishlab chiqarish jarayoni, sinash
uslubi va vositalari demakdir. Sifat tarkibidagi ishlab chiqarishning barcha
elementlarining saviyasini y o ’naltirilgan doimiy faoliyatidir.
Ishlab chiqarish texnologiyasini
takom illashtirish, zamonaviy uskuna va
xomashyodan, bor resurslardan to ’la va to ’g ’ri, oqilona foydalanish orqali qabul
qilingan sifat tizim ini tanlashdan modeli bo’yicha mahsulot sifatli b o ’lishini, uning
barqarorligini ta'm inlash mumkin.
