82
7.1-rasm.
Chiziqli siljishni
o‘lchashning induktiv o‘lchash
o‘zgartirgichi.
7.2-rasm. Differensial o‘lchash
o‘zgartirgichining sxemasi.
Differensial o‘zgartirgichda esa (7.2-rasm) yakor siljiganda u bir
g‘altakning induktivligini orttirsa, ikkinchi g‘altakning
induktivligini kamaytiradi;
natijada o‘zgartirgichni sezgirligi oshadi. O‘lchash ko‘prigining qo‘shni
elkalariga ikkita g‘altak ulansa harorat kompensatsiyasi hosil bo‘ladi.
Transformator tipidagi induktiv o‘zgartirchigchning (7.3-rasm) birlamchi
chulg‘amiga
effektiv
qiymati
o‘zgarmas
o‘zgaruvchan
tok
ulanadi.
O‘lchanayotgan mexanikaviy kattalik R ta’sirida
havo tirqishi
, zanjirning
magnit
qarshiligi, demak, qisqichlariga voltmetr ulangan ikkilamchi chulg‘amni
kesib o‘tuvchi magnit oqimi ham o‘zgaradi. Shunday qilib,
ikkilamchi
induksiyalangan E.Yu.K va voltmetrning ko‘rsatishlari o‘lchanayotgan kattalikka
bog‘liq bo‘ladi, ya’ni
)
(
2
2
p
f
U
E
(7.1)
7.3 - rasm. Transformator tipidagi induktiv o‘zgartirgich.
83
7.3 O‘lchash o‘zgartkichlarining asosiy metrologik xarakteristikalari
Ma’lum fizik qonunlar asosida ishlovchi va birorta o‘lchash o‘zgartirishini
bajaruvchi texnik qurilma o‘lchash o‘zgartkichi deb ataladi.
Demak, o‘lchash o‘zgartkichi bir fizik kattalikni
u bilan funksional
bog‘langan boshqa bir fizik kattalik orqali aks ettiradi.
Tuzilishi va ishlash asosiga ko‘ra, o‘lchash o‘zgartkich (O‘O‘) lari xilma-xil
bo‘lsa-da, ular
O‘zgartirish Funksiyasi, Graduirovka Xarakteristikasi,
