|
bunda voizlik san’atiga, va’zga, voizga o‘z munosabatini bildiradi. Buyuk shoirning
|
| bet | 24/29 | | Sana | 06.12.2023 | | Hajmi | 1,67 Mb. | | #112768 |
Bog'liq CHAROSXON 2bunda voizlik san’atiga, va’zga, voizga o‘z munosabatini bildiradi. Buyuk shoirning voizlik, notiqliq haqidagi fikrlari bugun ham katta qimmatga ega. Mutafakkirning fikricha, voiz quyidagi xususiyatlarga ega bo‘lishi lozim: - Mutafakkirning fikricha, voiz quyidagi xususiyatlarga ega bo‘lishi lozim:
- 1. Voiz, avvalo, e’tiqodli, din-diyonatli va to‘g‘ri yo‘lga boshlovchi
- bo‘lmog‘i lozim: “Voiz kerakki, «qolalloh» so‘z aytsa va «qola rasululloh»
- muxolafatidin qaytsa, xudo va rasul yo‘lig‘a qadam ursa. O‘zi kirgondin so‘ngra
- nasihat bila elni ham kivursa. Yurumagon yo‘lga elni boshqarmoq, musofirni
- yo‘ldin chiqormoqdur v biyobong‘a keturmak va bodiyada iturmakdur”.
2. Nutq tinglovchi uchun yangi bilimlar va o‘zgarishlar xabarchisi bo‘lmog‘i lozim: “Va’z bir murshid va ogoh ishidur va aning nas’hati qabul etgan maqbul kishidir”. 3. Notiqning o‘zi biror sohani egallagan bo‘lishi, undan so‘ng va’z orqali kishilarga ta’sir etib, ularni boshqarishi kerak: “Avval bir yo‘lni bormoq kerak, andin so‘ng elni boshqarmoq kerak”. 4. Voiz sahih va solih nutqi, notiqlik mahorati bilan insonlarning ruhiyatiga, qalbiga ta’sir eta olsin: “Voiz uldurki, majlisig‘a xoli kirgan to‘lg‘ay va to‘la kirgan xoli bo‘lg‘ay”. 5. Notiq olim va bilimdon, har narsadan xabardor kishidir: “Voizkim, bo‘lg‘ay olim va mutaqqiy - aning nas’hatidin chiqqan shaqiy (baxtsiz)”. 6. Notiqning so‘zi bilan ishi bir bo‘lmog‘i lozim, aks holda nutqning ta’siri bulmaydi: “Ulki buyurib o‘zi qilmag‘ay, hech kimga foyda va asar aning so‘zi qilmagay”. Alisher Navoiy ijodida nutq madaniyati va odobiga e’tibor g‘oyat kuchli. Shoirning nutq madaniyati va odobi borasidagi fikrlari bunga doir ishda ikki katta guruhga bo‘lib tadqiq qilgan: 1. Navoiy nutq madaniyati va odobining ijobiy omillari haqida. 2. Navoiy nutq madaniyati va odobini buzadigan salbiy omillar haqida.
|
| |
