4
I-BO’LİM. GEOGRAFİYa TA’LİMİ HA’M ONIN’ RAWAJLANIWI
I-BAP. GEOGRAFİYa TA’LİMİNİN’ MAQSETİ HA’M WAZIYPALARI
1. 1. Geografiya ta’limi metodikası h’aqqında tu’sinik
Geografiya ta’limi oqıwshılarg’a ta’biyiy h’a’m sotsial-ekonomikalıq
komplekslerdin’ du’zilisi h’a’m tiykarg’ı nızamlar h’aqqında bilimler beretug’ın
geografiya pa’nleri sistemasına aytıladı.
Geografiya oqıtıw metodikasi ulıwma didaktika h’a’m ta’rbiya teoriyası
menen tıg’ız baylanıslı. Didaktika pa’ni ta’lim beriw h’a’m ta’rbiya protsesinin’
ulıwma nızamlılıqları, ta’limnin’ mazmunın izertleytug’ın teoriyalıq ilim bolıp
tabıladı. Didaktika pa’ni anıq oqıw pa’nlerin oqıtıw metodikası
menen
shug’ullanbaydı. Sonın’ menen birge h’a’r bir oqıw pa’ni o’zine ta’n
o’zgesheliklerge iye. Olardın’ geyparalarının’ maqseti teoriyalıq bilim h’a’m
ko’nlikpelerdi qa’liplestiriw(geografiya,
biologiya, ximiya), geyparaları tek
ko’nlikpelerdi (chet tiller), al basqaları bolsa bolmısqa estetikalıq qatnasta bolıwdı
qa’liplestiredi (su’wretlew o’neri). Sonın’ ushın ayırım pa’nlerdi oqıtıw metodikası
menen jeke didaktika pa’nleri shug’ıllanadı. Bul pa’nlerdin’ qatarına
«Geografiyanı oqıtıw metodikası» pa’ni de kiredi. Geografiyanı oqıtıw metodikası
teoriyalıq h’a’m a’meliy ta’replerine iye. Geografiyanı oqıtıw metodikası
izertleytug’ın teoriyalıq h’a’m a’meliy metodologiyalıq mashqalalar:
a) predmeti, izertlew usılları, rawajlanıw tariyxı;
b) geografiyanı oqıtıw metodikasının’ maqset h’a’m wazıypaların ulıwma
h’a’m ayırım predmetler boyınsha anıqlaw;
v) ta’lim h’a’m ta’rbiyanın’ birligi;
Teoriyalıq izertlewlerdin’ na’tiyjeleri a’meliy izleniwler ushın tiykar bolıp
esaplanadı. Usı izertlewlerde geografiya ta’liminin’ a’meliy mashqalalarının’
sheshimleri tabıladı. Geografiya oqıtıw metodikasının’ a’meliy ta’replerinde
oqıtıwshının’ oqıtıw do’retiwshiligi h’a’m oqıwshının’ oqıw protsesindegi
belsendiligin sa’wlelendiretug’ın metodlardı islep shıg’adı.
Geografiya oqıtıw metodikası eki u’lken bo’limnen ibarat: Ulıwma h’a’m
jeke geografiya oqıtıw metodikası.