• Nazariy bilimlar
  • Nazariy bilimlar . Tushuncha
  • Umumiy tushunchalar
  •  Maktab geografiyasi mazmuning tarkibiy qismlari




    Download 2,49 Mb.
    Pdf ko'rish
    bet32/145
    Sana18.06.2024
    Hajmi2,49 Mb.
    #264179
    1   ...   28   29   30   31   32   33   34   35   ...   145
    Bog'liq
    УКУВ КУЛЛАНМА география методика

    3.5 Maktab geografiyasi mazmuning tarkibiy qismlari. 
    Maktab geografiyasining mazmuni bilim, ko’nikma va dunyoqarash 
    g’oyalarini o’z ichiga oladi. 
    Bilim
    - tashqi dunyoni, ob’ektiv borliqni ongimizda aks-etishini yozma 
    va og’zaki shakli. Bilimlar nazariy va emprik bilimlarga bo’linadi.
    Nazariy bilimlar
    narsa va xodisalarni mohiyatini, ular orasidagi 
    bog’liqlik va aloqalarni aks etdiradi. Nazariy bilimlar – bu umumlashgan 
    bilimlardir, ularga nazariyalar, qonunlar, qonuniyatlar, sabab va oqibatlar, 
    tushunchalar kiradi. 
    Empirik bilimlar 
    – geografik borliq va hodisalarni tashqi xususiyat-
    larini aks etiradi. Unga tasavvur va dalillar (fakt) kiradi. Hozirgi paytda 
    geografiyada nazariy bilimlarning salmog’i oshib bormoqda. Geografiya 
    kurslarining hammasi umumiy tushunchalar (relef shakllari, iqlim turlari, 
    iqtisodiy rayonlar, mehnatni geografik taqsimlanishi, sabab va oqibatlar) 
    muhim o’rin tutadi. 
    Nazariy bilimlar

    Tushuncha 
    - borliqning kishi tafakkurida aks eti-
    shini bir shakli. Tushunchalar abstrakt tafakkur natijasida hosil bo’ladi. 


    Tushuncha bilishning asosiy birligi hisoblanib umumiy va aniq 
    tushunchalarga bo’linadi. 
    Umumiy tushunchalar - 
    deganda alohida voqea va xodisalar haqida 
    emas, balki umuiy bir xil nomga ega bo’lgan voqea va xodisalar 
    tushuniladi. Masalan, daryolar, tog’lar, xalq xo’jaligi tarmog’i, iqtisodiy 
    rayon. Umumiy tushunchalarning mohiyatini aniqlanganda, hamma voqea 
    va xodisalar uchun umuiyy bo’lgan xususiyatlar (belgilar, sifatlar) ochib 
    beriladi. Masalan: ‚Geosinklinallar‛ deb Yer qobiqg’ining harakatchan 
    qismlarga aytiladi. Umumiy tushunchalar geografiya kurslarining ilmiy 
    asosini tashkil qiladi. Maktab dasturida quyidagi umumiy tushunchalari 
    ko’rishimiz mumkin: ‚Quyosh radiatsiyasi‛, ‚Havo massasi‛, ‚Mehnat 
    resruslari‛, ‚Urbanizatsiya‛, 

    Download 2,49 Mb.
    1   ...   28   29   30   31   32   33   34   35   ...   145




    Download 2,49 Mb.
    Pdf ko'rish

    Bosh sahifa
    Aloqalar

        Bosh sahifa



     Maktab geografiyasi mazmuning tarkibiy qismlari

    Download 2,49 Mb.
    Pdf ko'rish