-VI sinf – materiklar va okeanlar tabiiy geografiyasi (64 soat)

2. O’zbekiston tabiatining xilma – xilligi: Cho’llar (tabiati, qumli 
barxan, cho’l tabiatini inson tomonidan o’zlashtirish, o’simlik va xayvonlar, 
cho’lda kechasi, cho’l axolisining yumushlari, Qizilqumda kumushsimon 
o’rmon, cho’l mo’jizasi): tog’ tabiati 
3. O’zbekiston tabiatini qo’riqlash:tabiat va insonni o’zaro ta’siri, 
tuproq, suv va havoni qo’riqlash, Qizil kitob, qo’riqxonalar, O’zbekiston 
tabiati yodgorliklari. 
Tabiiy geografiya kurslari 
o’quvchilarga Yer qobiqlari to’g’risida, ular 
orasidagi aloqalar haqida, har bir materik,okeanning tabiati, O’rta Osiyo va 
O’zbekiston tabiati haqida ma’lumotlar beradi. 
Iqtisodiy va ijtimoiy geografiya kurslari o’quvchilarga O’zbekiston va 
jaxon iqtisodining asosiy xususiyatlari xaqida bilimlar beradi. 
Akademik litsey va kasb – hunar kollejlarida ‚Amaliy geografiya‛ 
kursi o’tiladi. Mazukr kurs geografiya fanining amaliy tomonlarini ochib 
beradi va quyidagi qismlardan iborat:
1. Birinchi bo’lim: amaliy geografiyaning maqsadi va vazifalari; amaliy 
geografik tadqiqotlar; tabiiy geografik jarayonlar; jamiyat va tabiatning 
o’zaro ta’siri; tabiat komplekslari va ularning barqarorligi; geografik 
baholash; geografik bashorat; atrof – muhit monitoringi; geografik ekologik 
ekspertiza ishlari; ekologik muammolar va ularning yechimi; ishlab 
chiqarishning texniki – iqtisodiy asoslari. 
2. Ikkinchi bo’lim: geosiyosat asoslari: O’zbekistonning geosiyosiy 
o’rni va kelajagi; hozirgi zamonning geosiyosiy muammolari. 
Oliy geografiya ta’limida mutaxasislik fanlari o’rganiladi. 
Yordamchi maktablarda geografiya ta’limining tuzilishi quydagi 
qismlardan iboart:
-VI sinf – tabiiy geografiya (boshlang’ich kurs);
-VII sinf – materiklar va okeanlar geografiyasi; 
-VII sinf – O’rta Osiyo va O’zbekiston geografiyasi; 
Yordamchi 
maktablardagi 
geografiya 
kurslarining 
asosiy 
xususiyatlaridan biri ularning soddalashtirilganidadir. 
O’zbekiston mustaqillikka erishgach har bir fan bo’yicha davlat ta’lim 
standartlari ishlab chiqildi. Davlat ta’lim standarti O’zbekiston 
Respublikasi Vazirlar Maxkamasining raisi tomonidan 1999 yil 16 avgustda 
tasdiqlangan.
SHundan so’ng geografiya ta’limi bo’yicha davlat ta’lim standartiga 
sharx ishlab chiqildi.Mazkur sharx ikki qismdan iborat:

- ‚Ta’lim mazmunining majburiy minimumlari‛; 
- ‚Bitiruvchilarning tayyorgarlik darajasiga qo’yiladigan talablar‛; 
Ta’lim mazmunining majburiy minimumi 6 yo’nalish bo’yicha ishlab 
chiqildi. 
1. Geografiyaning nazariy asoslari. 
2. Geografiyaning tadqiqot metodlari. 
3. Tabiiy va sotsial iqtisodiy ob’ektlar. 
4. Xodisalar va jarayonlar 
5. Olamni idrok etishning moddiy va ma’naviy madaniyatda 
ifodalanishi. 
6. Xudud geografik tavsifining tuzilishi. 
Bitiruvchilarning tayyorgarlik darajasiga qo’yiladigan minimal talablar 
quydagi ko’rsatkich orqali aniqlanadi: 
1. Ayta (ko’rsata) olishi 
2. Aniqlay (o’lchay) olishi 
3. Tasvirlay olishi 
4. Tushuntira olishi 
5. Bashorat qila olishi. 

Download 2,49 Mb.