• Sabab va oqibatlar
  • Qonunyatlar
  • Emprik bilimlar- Tasavvur
    		•

    Vaxobov h, mirzamahmudov o. T




    Download 2,49 Mb.
    Pdf ko'rish
    bet33/145
    Sana18.06.2024
    Hajmi2,49 Mb.
    #264179
    1   ...   29   30   31   32   33   34   35   36   ...   145
    Bog'liq
    УКУВ КУЛЛАНМА география методика

    Aniq tushunchalar –
    o’zining nomiga ega bo’lgang aniq geografik 
    borliq,hudud: Volga daryosi, Qora dengiz va h.k. Aniq tushunchalar: 
    Afrika, Frantsiya, Pomir. 
    Tushunchalar asosiy va bo’ysungan tushunchalarga bo’linadi. 
    Masalan, 
    tog’ jinslari‛ asosiy tushuncha ‚magmatik tog’ jinsi‛ bo’ysungan 
    tushuncha. 
    Sabab va oqibatlar- 
    geografik voqea va hodisalar orasidagi sabab va 
    oqibatlarni aks etiradi. 
    Tabiiy geografiya kurslarda quyidagi sabab va oqibatlar ochib beriladi: 
    relef, iqlim, quruqlik suvlari, dunyo okeani, tuproqlar.Relef yerning ichki 
    va tashqi kuchlarini oqibati deb qaraladi. Tabiiy – geografik komplekslar 
    ham sabab va oqibatlarni ochib berish tufayli ajratiladi. 
    Iqtisodiy geografiya kurslarida sabab va oqibatlarni quyidagi turlari 
    ochib beriladi: Ijtimoiy- iqtisodiy tuzum va xo’jalik o’rtasidagi: davlatning 
    tarixiy rivojlanishi va xo’jaligining hozirgi xususiyatlari o’rtasidagi: davlat 
    riivojlanishi bilan uning iqtisodiy geografik joylanishi o’rtasidagi tabiiy 
    sharoit va xo’jalikning tuzulishi o’rtasidagi. 
    Qonunyatlar-
    geografik borliq (ob’ekt), xodisa, jarayonlar o’rtasida 
    eng muxim va nisbatan mustahkam aloqa va bog’liqlarni aks etiradi. Tabiiy 
    geografiyada quyidagi qonunyatlar ochib beriladi: bir butunlik, 
    moddalarning aylama xarakati, davriylik, zonallik, hamda ayrim tabiat 
    tarkiblarini vujudga kelish qonunyatlari (iqlim , relefi). 

    Nazariya-
    Bu kishilar ilmiy faoliyatini umumlashmasidir.Nazariya 
    tabiat yoki jamiyatning ayrim qismlarini rivojlanish qonunyatlarni aks 
    etidiradi. Masalan, tabiiy geografik rayonlashtirish nazariyasi iqtisodiy 
    geografik rayonlashtirish nazariyasi.TTK nazariyasi x.k. 
    Emprik bilimlar- Tasavvur-
    geografik borliqning (ob’ektning) xayoliy 
    (xissiy) tasviri, shakli. Tasavvurlar hayoliy va aniq turlarga bo’linadi. Aniq 
    tasavvur voqea va xodisalarni bevosita ko’rish orqali paydo bo’ladi. 
    Hayoliy tasavvur esa, ma’lum bir xodisalarni va sharoitni bayonini yoki 
    ta’rifini o’qish orqali paydo bo’ladi. 

    Download 2,49 Mb.
    1   ...   29   30   31   32   33   34   35   36   ...   145




    Download 2,49 Mb.
    Pdf ko'rish