Virtualna Warszawa Agnieszka Bułkowska

Virtualna Warszawa
Agnieszka Bułkowska

Niewidomi co krok napotykają na bariery i utrudnienia w codziennym życiu. Wyjście do kina, teatru czy po zakupy w markecie to normalne, zwyczajowe i lubiane czynności, jakie wykonują wszyscy ludzie. To oczywiste, łatwe oraz naturalne dla pełnosprawnej części społeczeństwa. Dla niewidomych takie samo wyjście do miasta może okazać się trudną wyprawą. Aby podróżowanie i korzystanie z miejskich usług stało się łatwiejsze, stołeczni urzędnicy postanowili uruchomić system Virtualna Warszawa. O szczegółach projektu opowiada Dorota Nowińska, koordynator projektu w Urzędzie Miasta.

– To bardzo ciekawe i innowacyjne rozwiązanie, właściwie jeszcze nie spotykane na świecie, więc kto wpadł na taki pomysł?

– Virtualna Warszawa to przede wszystkim projekt skierowany do potrzeb osób z dysfunkcjami wzroku realizowany przez m. st. Warszawa. Virtualna Warszawa to także nazwa aplikacji budowanej w ramach projektu, skierowanej nie tylko do osób niewidomych czy słabowidzących, ale także do innych mieszkańców Warszawy i turystów.

Myślę, że wiele osób (a na pewno osoby mieszkające w Warszawie) wiedzą czym jest Stołeczne Centrum Osób Niepełnosprawnych przy ul. Andersa 5. Na pewno zetknęły się z problemem poruszania się wewnątrz tego urzędu. Wiele razy zastanawialiśmy się, jak rozwiązać problem braku możliwości samodzielnego pobierania numerków czy też trafienia do odpowiedniego pokoju i okienka. Na szczęście w 2014 roku przyszła nam z pomocą technologia, która może okazać się świetnym antidotum. Poznaliśmy tzw. beacony, czyli mikronadajniki działające w technologii Bluetooth Low Energy, łączące się z naszymi smartfonami. Tak narodził się pomysł zbudowania aplikacji mobilnej, z której każda osoba z dysfunkcjami wzroku mogłaby korzystać w SCON. Gdy zaczęliśmy poznawać możliwości beaconów, zauważyliśmy, że mogą one być przydatne również w innych aspektach codziennego życia. I tak powstała koncepcja Virtualnej Warszawy.

– Tak ogromne przedsięwzięcie z pewnością wymaga zaangażowania dużych środków finansowych. Jak Państwu udało się pozyskać niezbędne fundusze?

– Wszystko ułożyło się idealnie – w momencie powstania pomysłu na ułatwienia w SCON dowiedzieliśmy się o konkursie pod nazwą Mayors Challenge organizowanym przez Fundację Bloomberg Philanthropies. W konkursie mogły wziąć udział miasta z całej Europy i tak w rzeczywistości było. W efekcie wystartowało w nim ponad 150 europejskich miast. Stwierdziliśmy, że Warszawa też musi w nim wystartować z pomysłem na Virtualną Warszawę. Opisaliśmy nasz pomysł wraz ze wszystkimi szczegółami i złożyliśmy wniosek. Następnie otrzymaliśmy wiadomość, że nasz projekt został doceniony przez Michaela Bloomberga i trafił do finału razem z projektami pochodzącymi z 20 miast Europy. Byliśmy coraz bliżej zdobycia nagrody. Po kolejnym wyzwaniu, jakim było przygotowanie kolejnego wniosku aplikacyjnego okazało się, że nam się udało! Trafiliśmy do najbardziej innowacyjnej piątki miast Europy zdobywając 1 000 000 euro na realizację Virtualnej Warszawy.

– Jakie są główne założenia projektu?

– To poprawa jakości życia osób z dysfunkcjami wzroku. Chcielibyśmy wprowadzić jak najwięcej udogodnień dla tej grupy obywateli, by mogli się czuć swobodnie nie tylko w urzędach, ale i na terenie całego miasta.

Projekt podzieliliśmy na dwa główne filary. Jednym z nich jest System Mikronawigacji, czyli aplikacja Virtualna Warszawa, drugim zaś System Wsparcia.

– Projekt realizowany jest już od niemal roku, więc z pewnością macie Państwo za sobą pierwsze testy systemu?

– Do tej pory udało się nam zrealizować 4 pilotaże systemu mikronawigacji. Zależało nam na przetestowaniu jak największej ilości funkcjonalności nadajników. System został zainstalowany w Stołecznym Centrum Osób Niepełnosprawnych. Tam możemy przetestować takie funkcjonalności jak: odnajdywanie konkretnych pomieszczeń/gabinetów, pobieranie numerka kolejkowego oraz dotarcie do okienek obsługi klienta. Kolejny pilotaż był przeprowadzony na linii autobusowej 185. To najdłuższa linia autobusowa w Warszawie. Następne pilotaże obejmowały miejsca atrakcyjne turystycznie. Były to: obszar Bulwarów Wiślanych obejmujący stację metra Centrum Nauki Kopernik, Park Odkrywców przy CNK oraz Multimedialny Park Fontann oraz wnętrze Centrum Nauki Kopernik, a dokładnie Planetarium oraz Centrum Konferencyjne. Z każdego pilotażu wyciągamy wnioski i dowiadujemy się jak według osób z dysfunkcjami wzroku (ale nie tylko) powinna wyglądać nasza aplikacja, które jej funkcjonalności są przydatne. Udało nam się zapoznać z dużą ilością plusów, ale także minusów wspomnianej technologii.

– Jakie działania pozostały do zrealizowania?

– Jeszcze bardzo dużo. Przede wszystkim myślimy nad kolejnym pilotażem, który będzie łączył poprzednie, ale także stanie się „strefą beaconów” w Warszawie. Przed nami także stworzenie Systemu Wsparcia obejmującego różne typy szkoleń, zajęć, poradnictwa, staży itp., skierowanych do osób niewidomych. Chcemy również utworzyć program dofinansowań do zakupu telefonów komórkowych (smartfonów) wraz z programem szkoleń dla osób korzystających z dofinansowania.

– Jakie są kluczowe korzyści dla mieszkańców, a w szczególności niewidomych?

– Każda osoba posiadająca aplikację Virtualna Warszawa będzie otrzymywać informacje dotyczące przestrzeni publicznej. Dzięki aplikacji będzie mogła dostać numerek kolejkowy w urzędzie bezpośrednio na swój smartfon, trafić do konkretnego miejsca/pokoju/gabinetu na terenie budynku. Otrzyma informację o której godzinie zjawi się oczekiwany autobus oraz kiedy należy do niego wsiąść i z niego wysiąść. W trakcie poruszania się po mieście może otrzymywać komunikaty np. z teatrów o liczbie dostępnych biletów na spektakl czy też udogodnieniach dla osób z niepełnosprawnościami. Możemy pokierować użytkownika bezpośrednio do samych drzwi wybranego przez niego celu podróży. Virtualna Warszawa może stać się osobistym przewodnikiem każdego mieszkańca i turysty. Oczywiście aplikacja będzie w pełni dostosowana do potrzeb osób niewidomych. Współpracuje ona z systemami udźwiękawiającymi ekran takimi jak VoiceOver (iOS) czy Talk Back (Android).

– Aplikacja rozwiązuje wiele problemów i barier, jakie napotykają osoby z dysfunkcją wzroku. Czy sami zainteresowani mieli wpływ na funkcjonalność aplikacji?

– Oczywiście! Bardzo byśmy chcieli, by jak najwięcej osób uczestniczyło w tworzeniu Virtualnej Warszawy. Aktualnie dzięki współpracy z osobami z dysfunkcjami wzroku udało nam się stworzyć komunikaty istniejące w wersjach testowych aplikacji. Zaangażowaliśmy organizacje pozarządowe we współpracę z nami w ramach projektu. Propozycje oraz uwagi są niezbędne w pracy nad aplikacją. Chcemy, by jak najwięcej osób przetestowało aplikację oraz miało wpływ na jej ostateczne funkcjonalności. W końcu to dla nich tworzymy Virtualną Warszawę.

– Jaka jest rola organizacji pozarządowych zaangażowanych w projekt?

– Współpracujemy aktualnie z Fundacją Szansa dla Niewidomych oraz Polskim Związkiem Niewidomych. Udało nam się stworzyć dużo fajnych rzeczy i mamy nadzieję, że nasza współpraca będzie się rozwijać. Dzięki temu możemy na bieżąco testować tworzone przez nas rozwiązania. Współpracujemy z ekspertami, którzy doradzają, jak powinna wyglądać aplikacja. Współorganizowaliśmy specjalny panel podczas konferencji REHA FOR THE BLIND IN POLAND 2015, gdzie udało się opowiedzieć o projekcie, a także zaprezentować kilka funkcjonalności beaconów. Przed nami, a w zasadzie przed wymienionymi organizacjami, szkolenia z nowoczesnych technologii oraz wprowadzenie do założeń projektu Virtualna Warszawa.

– Informacje, które nam Pani przekazała zachęcają do korzystania z aplikacji. Podsumowując nasz wywiad, proszę powiedzieć jak można zostać użytkownikiem Virtualnej Warszawy?

Aktualnie aplikacja jest dostępna w wersji BETA, co oznacza, że by stać się testerem aplikacji należy zgłosić się bezpośrednio do nas – najlepiej mailowo pod adres: virtualnawarszawa@um.warszawa.pl z podaniem kilku informacji: imię, nazwisko, mail, na który ma zostać przesłana aplikacja oraz rodzajem posiadanego systemu operacyjnego. Zachęcamy wszystkich do zgłoszenia się oraz testowania aplikacji. W zainstalowaniu aplikacji mogą pomóc wspomniane już, współpracujące z nami organizacje: Fundacja Szansa dla Niewidomych oraz Polski Związek Niewidomych. Czekamy na wszelkie uwagi od osób testujących. Można je zgłaszać na adres mailowy podany powyżej.